Năm APEC Việt Nam 2017: Thắng lợi của ý Đảng, lòng dân

Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn

Thành công vang dội của Tuần lễ Cấp cao APEC 2017 vừa qua đã khép lại một Năm APEC Việt Nam đầy sôi động. Là sự kiện đối ngoại quan trọng quy tụ toàn bộ các nhà lãnh đạo 21 nền kinh tế châu Á-Thái Bình Dương mà nước ta đăng cai tổ chức từ nay đến năm 2025, các kết quả của Năm APEC 2017 vừa khơi dậy niềm tự hào dân tộc khi nước ta có cơ hội lớn để đóng góp thiết thực cho tiến trình phát triển của APEC, vừa thể hiện sinh động vai trò, vị thế quốc tế mới của Việt Nam.

Nhớ lại thời khắc cách đây năm năm, khi Đảng và Nhà nước ta có quyết định lịch sử đăng cai tổ chức Năm APEC lần thứ hai, chúng ta đã vô cùng tự hào khi là một trong những thành viên trẻ nhất của Diễn đàn được các thành viên APEC hai lần tin tưởng giao phó trọng trách này.

Để xứng đáng với niềm tin đó, chúng ta đã sớm hình thành bộ máy và nhân sự chuẩn bị cho công tác tổ chức Năm APEC. Tổ công tác liên ngành về Năm APEC 2017 được thành lập tháng 8/2014, có trụ sở đặt tại Bộ Ngoại giao. Bộ máy từng bước được kiện toàn và nâng cấp phù hợp với lộ trình và yêu cầu của công tác chuẩn bị.

Đến ngày 16/7/2015, Ủy ban Quốc gia APEC 2017, do Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh làm Chủ tịch, đã chính thức ra đời, với sự tham gia của 26 lãnh đạo các ban, bộ, cơ quan và địa phương trực tiếp tham gia vào quá trình chuẩn bị tổ chức và triển khai các hoạt động của APEC trong năm 2017.

Việc triển khai công tác chuẩn bị tương đối sớm và huy động sự vào cuộc của các cơ quan từ Trung ương đến địa phương, cộng đồng doanh nghiệp, giới học giả, quân và dân trên cả nước là minh chứng sống động cho quyết tâm của Đảng và Nhà nước ta triển khai thắng lợi nhiệm vụ đối ngoại trọng tâm của nhiệm kỳ Đại hội Đảng lần thứ XII.

Nhìn lại toàn bộ quá trình chuẩn bị cho Năm APEC 2017 có thể nói, thành công nổi bật của Năm APEC 2017 là tổng hòa của nhiều yếu tố và sự lựa chọn đúng đắn. Trong đó nổi bật là sự lãnh đạo sáng suốt và quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước và Chính phủ, đặc biệt là các đồng chí lãnh đạo chủ chốt; việc lựa chọn đúng thời điểm và đối tác cần tham vấn, vận động trên từng vấn đề nhằm thúc đẩy hợp tác APEC trong cả năm đi đến những kết quả mà chúng ta đạt được ngày hôm nay; và trên hết là sự tham gia tích cực, đồng hành và ủng hộ của các bộ, ban, ngành, địa phương, doanh nghiệp và người dân.

Lãnh đạo Đảng và Nhà nước đã chỉ đạo quyết liệt quá trình chuẩn bị, đưa ra các quyết định sát, đúng với tình hình Năm APEC. Việc lựa chọn thời điểm đăng cai là năm 2017 chính là một ví dụ sinh động thể hiện tầm nhìn chiến lược dài hạn của Đảng và Nhà nước ta đối với khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Quyết định đăng cai tổ chức Năm APEC 2017 mà Việt Nam đưa ra năm 2012 đã thúc đẩy nhiều thành viên đứng ra đăng cai các hoạt động APEC trong giai đoạn đến năm 2025, tạo một sức sống mới cho Diễn đàn khi APEC đang chuẩn bị bước vào thập niên phát triển thứ tư.

Đăng cai Năm APEC 2017 cũng đưa Việt Nam trở thành quốc gia đầu tiên được đón Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình thăm cấp Nhà nước ngay sau Đại hội lần thứ XIX của Đảng Cộng sản Trung Quốc. Chúng ta cũng đã đón Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump – là lần đầu tiên một Tổng thống Hoa Kỳ thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam trong năm đầu nhậm chức. Cùng với đó là chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng thống Chile Michelle Bachelet, và chuyến thăm chính thức của Thủ tướng Canada Justin Trudeau. Nhân dịp này, chúng ta đã thiết lập quan hệ đối tác toàn diện với Canada. Những kết quả song phương lịch sử đó cùng với gần 50 cuộc gặp gỡ, tiếp xúc giữa lãnh đạo nước ta với lãnh đạo các thành viên APEC đã đặt nền móng để tiếp tục nâng tầm quan hệ của Việt Nam với các thành viên APEC.

Quyết định lựa chọn 10 tỉnh, thành phố đăng cai tổ chức các sự kiện nổi bật của APEC trong cả năm được bạn bè quốc tế đánh giá cao. Việc gắn chủ đề của các hội nghị APEC với thế mạnh của từng địa phương không chỉ giúp phát huy thế mạnh của các địa phương, mà còn là tạo điều kiện để giới thiệu với bạn bè quốc tế nền văn hóa, người dân và các sản phẩm đặc trưng của các vùng miền Việt Nam, tạo nên tính hấp dẫn riêng của Năm APEC 2017. Đặc biệt, việc lựa chọn thành phố Đà Nẵng là nơi tổ chức Tuần lễ Cấp cao, đã thể hiện sinh động hình ảnh Việt Nam năng động, đổi mới, hiện đại, là một phần không tách rời của khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

Công tác tham vấn, vận động chính trị-ngoại giao được triển khai mạnh mẽ, bài bản, với sự vào cuộc của tất cả các cấp, qua cả kênh song phương và đa phương. Trong quá trình này, chúng ta luôn dựa vào sức mạnh và sự đoàn kết của ASEAN, lấy các thành viên ASEAN làm hạt nhân. Nhờ đó, ngay từ năm 2015 và 2016, nhiều thành viên then chốt của APEC đã cam kết chính trị ở cấp cao nhất ủng hộ, hỗ trợ Việt Nam đăng cai tổ chức thành công Năm APEC. Quá trình vận động hiệu quả cùng bản lĩnh, trí tuệ và sức mạnh của nền ngoại giao hòa hiếu đã giúp thu hẹp khác biệt, vun đắp đồng thuận của các thành viên để đi đến những kết quả nổi bật tại Tuần lễ Cấp cao.

Con số ấn tượng 20 văn kiện được thông qua trong Năm APEC 2017, trong đó có 8 văn kiện thông qua tại Tuần lễ Cấp cao, thể hiện sự đồng lòng, quyết tâm của các thành viên giữ đà hợp tác, liên kết kinh tế. Đây cũng thể hiện nỗ lực của các thành viên đưa APEC trở thành cơ chế tiên phong thúc đẩy triển khai các mục tiêu toàn cầu về phát triển bền vững mà Liên Hợp Quốc đã đề ra, và nâng cao khả năng thích ứng của Diễn đàn trong tình hình mới.

Đặc biệt, thông điệp mạnh mẽ tại Tuyên bố Cấp cao Đà Nẵng về thúc đẩy thương mại và đầu tư tự do và mở, ủng hộ hệ thống thương mại đa phương, một lần nữa khẳng định vai trò then chốt của APEC là động lực của tăng trưởng, nơi khởi nguồn các sáng kiến liên kết kinh tế, và là cơ chế hợp tác kinh tế hàng đầu khu vực. Nội dung của các văn kiện cũng phục vụ thiết thực việc triển khai Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội của nước ta giai đoạn 2011-2020.

Việt Nam cũng thể hiện khả năng hội tụ, dẫn dắt và sáng tạo với nhiều sáng kiến, ý tưởng hợp tác, góp phần đề cao vai trò APEC và ASEAN. Sự đồng hành, hỗ trợ và tham dự của 15 tổ chức quốc tế và khu vực tại các hoạt động APEC năm nay là một ví dụ tiêu biểu. Chúng ta cũng tổ chức Đối thoại đầu tiên giữa các nhà lãnh đạo APEC với ASEAN, qua đó thúc đẩy sự bổ trợ, phối hợp giữa hai cơ chế trong việc tạo động lực mới cho tăng trưởng và liên kết khu vực. Việt Nam cũng là chủ nhà APEC đầu tiên được Nhóm G-20 mời tham dự tất cả các hoạt động trong cả năm 2017.

Xác định con người là nhân tố quyết định, ngay từ những ngày đầu chuẩn bị, chúng ta đã tập trung đào tạo nguồn nhân lực phục vụ tổ chức Năm APEC 2017. Hàng nghìn cán bộ đã tình nguyện tham gia phục vụ các hoạt động của APEC, thể hiện tinh thần “dấn thân”, không ngừng nâng cao năng lực chuyên môn và bản lĩnh đối ngoại để bảo đảm đảm nhận tốt nhất những nhiệm vụ được giao. Ban Thư ký Quốc gia APEC 2017 đã phối hợp với các tổ chức quốc tế và đối tác APEC tổ chức hơn 40 buổi thông tin, lớp đào tạo với sự tham gia của hơn 1.000 cán bộ, phóng viên báo chí, đội ngũ liên lạc viên, tình nguyện  viên trên khắp cả nước.

Thực tế cho thấy, các cán bộ của ta đã đảm nhận xuất sắc vai trò chủ trì, điều hành các hoạt động của APEC. Các phóng viên báo chí đã thể hiện sự nhạy bén, nắm chắc các thông lệ của APEC để tác nghiệp hiệu quả. Các tình nguyện viên, liên lạc viên đã thể hiện sự chu đáo, chuyên nghiệp, trở thành những sứ giả cho một Việt Nam nhân văn, mến khách, giàu tình nghĩa và yêu hòa bình. 

Trên nền tảng đó, công tác chuẩn bị về vật chất, hậu cần, lễ tân, tuyên truyền và văn hóa, và an ninh- y tế được triển khai công phu và toàn diện, quán triệt phương châm chỉ đạo của Chủ tịch nước Trần Đại Quang “kỹ lưỡng, trọng thị, chu đáo, hiệu quả, tiết kiệm, an ninh”. An ninh, an toàn cho các hoạt động của Năm APEC 2017, đặc biệt là Tuần lễ Cấp cao APEC, được bảo đảm tuyệt đối.

Nhiều hoạt động biểu diễn văn hóa nghệ thuật phong phú được tổ chức và nhận được sự hưởng ứng tích cực của người dân, mang đến cho các đại biểu quốc tế những hình ảnh dung dị, gần gũi và đậm đà bản sắc Việt Nam. Hàng chục nghìn tin, bài viết trong nước và quốc tế về Năm APEC 2017 đã góp phần giới thiệu tới doanh nghiệp và người dân trong khu vực về các lợi ích thiết thực của hợp tác APEC.

Một nhân tố then chốt đối với thành công của Năm APEC 2017 là sự tham gia, đóng góp tích cực của cộng đồng doanh nghiệp.

Với tinh thần khởi xướng và sáng tạo, các doanh nghiệp đã chủ trì tổ chức thành công Hội nghị Thượng đỉnh doanh nghiệp APEC và Hội nghị Thượng đỉnh kinh doanh Việt Nam. Các hoạt động quan trọng của Tuần lễ Cấp cao đều diễn ra tại các địa điểm do các doanh nghiệp chủ động đầu tư nâng cấp. Gần 40 doanh nghiệp đã tài trợ chính thức cho Năm APEC 2017, với tổng mức tài trợ gấp hơn 5 lần so với Năm APEC 2006. Những thành tựu của Năm APEC 2017 đã tạo niềm tin cho các doanh nghiệp và địa phương Việt Nam vào khả năng tham gia và đóng góp hiệu quả vào tiến trình hội nhập quốc tế của đất nước.

Thành công vang dội của Năm APEC 2017 đã khơi dậy ý thức trách nhiệm và lòng tự hào của mỗi người dân về vị thế đang lên của đất nước trước ngưỡng cửa của thời kỳ hội nhập quốc tế sâu rộng. Thắng lợi đó cũng tạo niềm tin vững chắc, với thế và lực của hơn 30 năm Đổi mới và chỗ dựa là “lòng dân”, chúng ta sẽ đảm nhiệm thành công các trọng trách quốc tế tiếp theo, thể hiện vai trò dẫn dắt hợp tác đa phương, góp phần nâng cao vai trò và vị thế của đất nước trong một thế giới đang chuyển biến sâu sắc.

Bùi Thanh Sơn
Thứ trưởng thường trực Bộ Ngoại giao
Phó Chủ tịch Ủy ban Quốc gia APEC 2017
Chủ tịch Hội nghị các Quan chức cao cấp APEC 2017