Cắt giảm thủ tục thuế: Đáng mừng, nhưng phải là đường dài

Theo dự thảo một số giải pháp, trường hợp bán lẻ trực tiếp điện, nước, xăng dầu... cho người tiêu dùng được khai thuế theo tổng hợp doanh thu bán lẻ, không phải khai chi tiết từng hóa đơn. Ảnh: Uyên Viễn

Vui mừng với nhiều sửa đổi

Ông Trần Đình Phương, Giám đốc chi nhánh Công ty TNHH Dịch vụ tư vấn và Đại lý thuế Trương Gia tại Nha Trang, cho biết ông đã bắt xe khách để đi từ Nha Trang vào TPHCM để dự hội thảo hôm 20/8 khi nghe có một số đại diện của Tổng cục Thuế tham gia.

Hội thảo này nhằm triển khai Nghị quyết 19 của Chính phủ để giảm thủ tục hành chính về thuế và bảo hiểm xã hội cho doanh nghiệp do Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) cùng Tổng cục Thuế tổ chức.

Theo ông Phương, với Thông tư 219/2013/TT-BTC (có hiệu lực từ đầu năm 2014), tất cả doanh nghiệp nhỏ (có đầu tư máy móc, thiết bị, tài sản dưới 1 tỉ đồng) mới lập ra trong năm nay coi như giải thể, tạm ngưng hoạt động vì không được khấu trừ thuế giá trị gia tăng (GTGT) đầu vào. Và, “không có doanh nghiệp nào “chơi” với doanh nghiệp này, vì nếu mua hàng của doanh nghiệp này, họ cũng không được khấu trừ thuế”, ông Phương nói.

Ông Phương cho biết đã chờ đợi việc bãi bỏ “ngưỡng 1 tỉ đồng” thời gian qua, nên rất mừng khi dự thảo thông tư (tức Thông tư 119 được ban hành ngày 25/8) của Bộ Tài chính bỏ quy định này.

Theo bà Hoàng Thị Lan Anh, Phó vụ trưởng, Phó trưởng ban Cải cách và Hiện đại hóa (Tổng cục Thuế), với sửa đổi lần này, tất cả doanh nghiệp đều được quyền lựa chọn để đăng ký tự nguyện áp dụng phương pháp khấu trừ thuế GTGT, thay vì phải có đầu tư (như mua máy móc thiết bị, tài sản cố định...) từ 1 tỉ đồng trở lên.

Thông tư mới của Bộ Tài chính cũng có nhiều sửa đổi liên quan đến tờ khai thuế GTGT, như quy định rõ các trường hợp khai tổng hợp doanh thu bán lẻ, không phải khai chi tiết từng hóa đơn trên bảng kê, chẳng hạn như trường hợp bán lẻ trực tiếp cho đối tượng tiêu dùng như điện, nước, xăng dầu, dịch vụ bưu chính viễn thông, dịch vụ khách sạn, ăn uống...

Ngoài việc ban hành thông tư mới, Bộ Tài chính cũng đề ra một số giải pháp thuộc thẩm quyền của Quốc hội, Chính phủ như doanh nghiệp có doanh thu hàng năm từ 50 tỉ đồng trở xuống sẽ được khai thuế GTGT theo quí, thay vì khai theo tháng như lâu nay. Trước đó, việc khai thuế GTGT theo quí chỉ áp dụng cho doanh nghiệp có doanh thu dưới 20 tỉ đồng.

Để giải quyết tận gốc những thủ tục và thuế gây phiền hà, cơ quan ban ngành phải xây dựng pháp luật, nhất là pháp luật về thuế sao cho dễ hiểu, minh bạch, vì nếu không sẽ kéo theo thủ tục hành chính nhiêu khê, chồng chéo.

Bộ Tài chính cũng đề xuất cho phép doanh nghiệp chỉ khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) một năm một lần, và tự xác định và tạm nộp tiền thuế trong năm. Theo bà Lan Anh, hiện doanh nghiệp khai tạm nộp hàng quí và quyết toán năm, nên phải tính toán mất thời gian.

Bộ Tài chính cũng trình Quốc hội cho phép chỉ quy định khống chế 15% đối với chi phí quảng cáo, không khống chế các khoản chi tiếp thị, khuyến mãi, hoa hồng môi giới, tiếp tân, khánh tiết, hội nghị, hỗ trợ tiếp thị, hỗ trợ chi phí liên quan trực tiếp đến hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Một số doanh nghiệp trao đổi bên lề hội thảo hôm 20/8 cũng cho biết, dự thảo thông tư này đang gỡ bỏ một số vướng mắc mà doanh nghiệp thường gặp, theo hướng thuận lợi cho doanh nghiệp. Chẳng hạn, bỏ một số yêu cầu trên bảng kê khai thuế giá trị gia tăng, hay doanh nghiệp thanh toán từ tài khoản tiền vay thì không cần đăng ký tài khoản ngân hàng...

Nhưng phải làm đến nơi

Kế toán trưởng của một doanh nghiệp thực phẩm có niêm yết trên sàn chứng khoán (yêu cầu không nêu tên) cho biết ông hoan nghênh những sửa đổi trên và các quy định phiền hà này sửa được bao nhiêu thì doanh nghiệp mừng bấy nhiêu. Tuy nhiên, có những sửa đổi cần phải quy định cụ thể hơn nữa, vì nếu không, có thể rất khó cho doanh nghiệp khi thực hiện.

Cụ thể, với giải pháp của Bộ Tài chính, doanh nghiệp chỉ kê khai quyết toán thuế TNDN một năm một lần, và tự xác định và tạm nộp tiền thuế theo quí. Tuy nhiên, để đảm bảo giảm thời gian cho doanh nghiệp, chỉ tiêu tạm tính thuế TNDN phải đơn giản và phù hợp.

“Không thể tính theo lợi nhuận kế hoạch hoặc phân bổ đều giữa các quí, mà phải phù hợp với kết quả kinh doanh thực tế hàng quí của doanh nghiệp theo từng thời điểm, như mùa cao điểm, thấp điểm, để tránh tình trạng doanh nghiệp phải đóng thuế TNDN cao trong khi tình hình kinh doanh đang khó khăn”, vị này nói.

Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp cho rằng, để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp cần sửa đổi thêm một số nội dung khác nữa.

Ngoài ra, để giảm thời gian đối chiếu số liệu nộp ngân sách giữa doanh nghiệp và cơ quan thuế, có doanh nghiệp đề nghị Tổng cục Thuế có chương trình quản lý, thu nộp ngân sách áp dụng trong toàn quốc để cập nhật, đối chiếu số liệu chính xác giữa cơ quan thuế của các địa phương với kho bạc. Bởi lẽ, hiện nay có trường hợp doanh nghiệp không nợ thuế nhưng vẫn nhận được thông báo còn nợ thuế, nên doanh nghiệp mất nhiều thời gian để sao gửi chứng từ nộp thuế và đến cơ quan thuế để đối chiếu số liệu.

Ông Trần Mai, Giám đốc Công ty TNHH Kiểm toán M&H, cho rằng những sửa đổi này chủ yếu tập trung vào các thông tư mới ban hành gần đây, do đó chỉ giải quyết phần ngọn. Để giải quyết tận gốc, theo ông Mai, phải xây dựng pháp luật, nhất là pháp luật về thuế sao cho dễ hiểu, minh bạch, vì nếu không sẽ kéo theo thủ tục hành chính nhiêu khê, chồng chéo. Trong khi đó, hiện nay luật khá phức tạp, nên khó cho doanh nghiệp hiểu và làm cho đúng.

Khi nói đến số giờ kê khai và nộp thuế so với các nước, Việt Nam nên đi sâu vào phân tích để xem luật nước khác quy định thế nào, như các quy định về chế tài, hậu kiểm, về  đại lý thuế, tư vấn thuế, để phát hiện ra nguyên nhân dẫn đến sự chênh lệch lớn về thời gian tuân thủ thuế giữa Việt Nam với nhiều nước trong khu vực, ông Mai nói.

Ngoài ra, khâu thực thi cũng quan trọng. Theo bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam, hiện có nhiều quy định chỉ yêu cầu thủ tục gồm 1-2 giấy tờ, nhưng có tình trạng cơ quan thuế yêu cầu doanh nghiệp bổ sung thêm giấy tờ mà lẽ ra không cần. Chẳng hạn theo Thông tư 156, thủ tục hoàn thuế chỉ cần một loại giấy tờ, nhưng doanh nghiệp được yêu cầu bổ sung thêm các loại giấy tờ khác vì cơ quan thuế sợ phải chịu trách nhiệm khi hoàn thuế sai gây mất tiền nhà nước.

 Theo Thu Nguyệt – Thời báo Kinh tế Sài Gòn