DNVVN do phụ nữ làm chủ: Thị trường 1,2 tỷ USD đang bị ‘lãng quên’

Các chuyên gia tham gia thảo luận. Ảnh: VGP/Thu Hương

Ngày 16/11, tại Hà Nội, Tổ chức Tài chính quốc tế (IFC) thuộc Nhóm Ngân hàng Thế giới đã tổ chức buổi thảo luận bàn tròn về những nghiên cứu, kinh nghiệm mới nhất của IFC và các đối tác xoay quanh hiệu quả kinh tế khi thực hiện bình đẳng giới trong DN.

Bằng việc phỏng vấn 500 chủ DN hoặc quản lý cấp cao, bao gồm 322 DN do phụ nữ làm chủ và 178 DN của nam giới; phỏng vấn các đại diện ngân hàng để khảo sát nguồn cung; kết hợp với nhiều phương pháp định lượng và định tính khác, hai nghiên cứu gần đây của IFC, “DN do phụ nữ làm chủ tại Việt Nam: Quan niệm và tiềm năng” và “Giải quyết vấn đề chăm sóc trẻ: Hiệu quả kinh tế cho các DN thực hiện công tác chăm sóc trẻ cho người lao động”, cho thấy đầu tư vào phụ nữ và thúc đẩy bình đẳng giới không chỉ giúp các DN đặt chân vào những thị trường mới mà còn hỗ trợ họ thu hút và giữ chân lao động có tay nghề tốt.

Tiềm năng lớn

Báo cáo của IFC cho thấy, phụ nữ Việt đang quản lý và điều hành hoạt động của gần 45.000 DNVVN thuộc các lĩnh vực khác nhau, các nữ doanh nhân tạo ra lợi nhuận trung bình hằng năm tương đương với các nam doanh nhân và các DN của họ đang tăng trưởng với tốc độ trên 20%.

Tuy nhiên, nhu cầu tài chính chưa được đáp ứng của các DN này lên tới 1,19 tỷ USD. Trong 2 năm qua, chỉ 37% DNVVN do phụ nữ làm chủ tiếp cận được các khoản vay ngân hàng so với 47% DN thuộc sở hữu của nam giới. Ngay cả khi các doanh nhân nữ đủ điều kiện vay vốn ngân hàng, họ có xu hướng nhận được ít hơn kỳ vọng.

Điều đó cho thấy, dù đã có nhiều chương trình hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho phụ nữ làm kinh doanh, nhưng đa phần các ngân hàng hoặc cho rằng không cần đưa ra cách tiếp cận riêng đối với các nữ doanh nhân hoặc đánh giá phân khúc này ít lợi nhuận hơn, nhiều rủi ro hơn và thiếu kỹ năng quản lý tài chính.

Ngoài những quan niệm về năng lực kinh doanh như vậy, nghiên cứu cũng cho thấy các quan niệm xã hội truyền thống cũng có thể tạo ra cách nhìn sai lệch với vai trò là chủ DN.

Những cái nhìn sai lệch, vô thức hay cố ý này ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tiếp cận vốn ngân hàng và các dịch vụ khác cần thiết cho sự phát triển và tăng trưởng của DN do phụ nữ làm chủ.

Xóa bỏ sai lầm, nắm bắt cơ hội

Ông Kyle Kelhofer, Giám đốc Quốc gia của IFC phụ trách Việt Nam, Campuchia và Lào cho biết, báo cáo “DN do phụ nữ làm chủ tại Việt Nam: Quan niệm và tiềm năng” là một bằng chứng khẳng định nữ doanh nhân Việt Nam đóng góp đáng kể vào sự phát triển của khu vực DNVVN.

Đồng thời, IFC đã thực hiện những khảo sát chỉ ra những thách thức khi phục vụ phân khúc này thật ra lại chính là cơ hội cho các ngân hàng và các nhà cung ứng dịch vụ nói chung, tạo điều kiện cho họ nắm bắt được một thị trường đang tăng trưởng của các nữ doanh nhân có năng lực.

“Thực ra đã đến lúc các ngân hàng nhìn nhận DNVVN do phụ nữ làm chủ là một phân khúc khách hàng chiến lược, tiềm năng và riêng biệt, cần có những sản phẩm, dịch vụ thiết kế phù hợp hơn”, ông Kyle Kelhofer nhấn mạnh.

Nhìn nhận các nữ doanh nhân là lực lượng quan trọng trong khối DNNVV tại Việt Nam, nghiên cứu của IFC khuyến nghị các ngân hàng hãy tìm hiểu kỹ hơn phân khúc chưa được chú trọng đầy đủ này, bằng cách xác định các nhu cầu và cơ hội tài chính cũng như phi tài chính cụ thể của họ.

Cần đào tạo về tính nhạy cảm giới cho nhân viên ngân hàng để họ hiểu rõ hơn các khía cạnh về giới trong hoạt động ngân hàng, ví dụ như những khác biệt về giới trong nhu cầu, sở thích, hành vi tài chính, và khắc phục bất cứ định kiến nào có thể tác động đến hoạt động cung ứng dịch vụ.

Các ngân hàng có thể cải thiện sản phẩm và dịch vụ dành cho DNNVV do phụ nữ làm chủ bằng cách hỗ trợ các hình thức cung cấp dịch vụ phi tài chính thích hợp dành cho nữ doanh nhân, qua đó giải quyết các vấn đề như thiếu cơ hội tiếp cận tài chính, thông tin, kỹ năng và các thị trường mới.

Tham gia thảo luận trong chương trình, ông Đào Gia Hưng, Phó Giám đốc khối khách hàng DNVVN (NH VPBank) chia sẻ: “Để đạt được những kết quả khả quan như ngày hôm nay, một trong những lý do chính là chúng tôi luôn tìm thấy những cơ hội kinh doanh trong thị trường”.

Ông Hưng cho biết, kể từ biết được số liệu nghiên cứu của IFC, với con số thị trường gần 1,2 tỷ USD chưa được tiếp cận đúng mức, VPBank đã coi đây là cơ hội rất lớn, mở ra một phân khúc đầy tiềm năng. “Điều đó thúc đẩy chúng tôi không chỉ đơn giản là đưa vốn cho họ mà còn có một loạt các hoạt động, các chiến lược về dịch vụ phi tài chính và chạy thử dự án thí điểm về chuỗi liên kết kết hợp kinh doanh để mang lại gói dịch vụ hoàn chỉnh cho họ”.

Thu Hương