Nghị quyết 19 mới: Nhất quán chuẩn quốc tế, tăng trách nhiệm giải trình
(Chinhphu.vn) – TS Nguyễn Bá Ân, Tổng Thư ký Hội đồng Quốc gia về Phát triển bền vững và Nâng cao năng lực cạnh tranh, cho biết Nghị quyết 19 mới sắp được ban hành sẽ nhất quán quan điểm phải theo thông lệ, chuẩn mực quốc tế và tăng cường trách nhiệm giải trình của các cơ quan nhà nước.
 |
| Nghị quyết 19 yêu cầu tập trung cải cách thủ tục hành chính theo hướng giảm hồ sơ, giảm thủ tục, giảm thời gian, giảm chi phí cho DN. |
Trao đổi với Báo điện tử Chính phủ, TS Nguyễn Bá Ân cho biết: “Qua hai năm triển khai Nghị quyết 19 năm 2014 và 2015, môi trường đầu tư kinh doanh của Việt Nam đã có những bước tiến mới, đặc biệt là cải cách thủ tục hành chính có nhiều tiến bộ.
Thực tế cho thấy những bộ ngành, địa phương tích cực triển khai các giải pháp được đề ra trong Nghị quyết thì môi trường kinh doanh trong lĩnh vực đó được cải thiện.
Tuy nhiên, có nhiều bộ ngành, địa phương chưa triển khai tích cực, nhất là trong khâu giám sát thực thi triển khai Nghị quyết còn hạn chế. Nhiều chính sách cải cách được ban hành nhưng chưa đạt hiệu quả, tác động như mong muốn”.
Người dân và cộng đồng doanh nghiệp đang rất kỳ vọng vào việc ban hành Nghị quyết 19 năm 2016. Vậy Nghị quyết 19 năm 2016 sẽ có những điểm gì mới, thưa ông?
TS Nguyễn Bá Ân: Tinh thần chung là phải tiếp tục đẩy mạnh cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, tập trung cải cách thủ tục hành chính theo hướng giảm hồ sơ, giảm thủ tục, giảm thời gian, giảm chi phí, ứng dụng công nghệ thông tin, điện tử hóa trong thực hiện các thủ tục hành chính…
Trước đây, chúng ta chủ yếu tập trung cải thiện các chỉ tiêu về môi trường kinh doanh theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới, nhưng ngày càng phải mở rộng thêm các chỉ tiêu của Diễn đàn Kinh tế Thế giới về thể chế. Mục tiêu là làm sao để môi trường kinh doanh Việt Nam cải thiện bền vững hơn, không chỉ nâng lên về thứ hạng mà điểm số cũng phải tiến bộ. Bởi nhiều khi, chúng ta không tiến bộ, nhưng nếu nước khác tụt hạng thì ta cũng có thể thăng hạng.
Trong mấy năm đầu của nhiệm kỳ 2011-2015, chúng ta phải tập trung kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, nên các Nghị quyết 19 trước đây chỉ đặt mục tiêu, giải pháp cho 2 năm cuối nhiệm kỳ và năm 2016. Lần này, Nghị quyết 19 năm 2016 sẽ có tầm nhìn xa hơn tới năm 2020, đề ra các mục tiêu cho cả giai đoạn 5 năm và cho từng năm. Ví dụ, năm 2016 này thì chỉ tiêu khởi sự kinh doanh phải thuộc nhóm bao nhiêu nước đứng đầu, thời gian cấp phép xây dựng, tiếp cận điện năng là bao nhiêu…
Đồng thời, nhất quán quan điểm lấy các chuẩn mực, thông lệ quốc tế để đánh giá hiệu quả cải cách. Hiện nay vẫn có một số chỉ tiêu mà Việt Nam đánh giá theo những tiêu chí riêng. Trên cơ sở chuẩn mực, thông lệ quốc tế, các bộ trưởng sẽ phải chủ động trao đổi lại với các tổ chức quốc tế nếu họ đánh giá không đúng về môi trường kinh doanh Việt Nam.
Cộng đồng doanh nghiệp vẫn băn khoăn về việc thực thi Nghị quyết trong thực tế và tinh thần trách nhiệm của các bộ ngành, địa phương, thưa ông?
TS Nguyễn Bá Ân: Nghị quyết sẽ quy rõ trách nhiệm người đứng đầu các bộ ngành, địa phương trong việc thực thi Nghị quyết. Các bộ trưởng, chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố phải chịu trách nhiệm trước Chính phủ. Đồng thời Chính phủ sẽ tăng cường đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc thực thi trên thực tế, chứ không chỉ qua báo cáo bằng văn bản. Nghị quyết sẽ giao nhiệm vụ cụ thể cho Văn phòng Chính phủ và Bộ KHĐT trong công tác này, đặc biệt sẽ định kỳ kiểm tra thực tế, báo cáo Chính phủ, đây là việc chưa làm trong hai năm qua.
Hàng năm, Chính phủ sẽ tiếp tục kiểm điểm, đánh giá lại việc thực thi từng giải pháp, nhiệm vụ, những việc nào chưa làm sẽ thúc đẩy, lĩnh vực nào chưa triển khai tích cực sẽ được nhấn mạnh, những vấn đề mới nổi lên sẽ được bổ sung. Mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp có thể không mới, nhưng phải có cách làm mới.
Nhiệm vụ cải thiện môi trường kinh doanh đã được đặt ra từ nhiệm kỳ trước, bởi trong bối cảnh hội nhập sâu rộng thì chúng ta không còn cách nào khác, chúng ta không thể tự đánh giá ta mà phải theo các chuẩn mực quốc tế. Nhưng trong thời gian tới, có một điểm rất thuận lợi là Chính phủ mới được kiện toàn có nhiều thành viên mới với tinh thần làm việc quyết liệt.
Trong quá trình thực thi Nghị quyết 19 những năm qua, đã có nhiều phản ánh, kiến nghị của doanh nghiệp, nhưng việc giải trình của các cơ quan nhà nước chưa được tốt. Nghị quyết 19 mới sẽ nhấn mạnh yêu cầu thiết lập cơ chế để doanh nghiệp lên tiếng và tăng cường trách nhiệm giải trình của các cơ quan nhà nước.
Thưa ông, hàng loạt vấn đề đã được Chính phủ đưa ra giải pháp nhưng vẫn đang khiến doanh nghiệp bức xúc, chẳng hạn hệ thống các quy định về điều kiện kinh doanh. Xin ông cho biết Nghị quyết sẽ có giải pháp gì mới gì cho vấn đề này?
TS Nguyễn Bá Ân: Cuối tuần này, Thủ tướng Chính phủ sẽ có hội nghị với doanh nghiệp tại Thành phố Hồ Chí Minh, tinh thần là tháo gỡ mọi rào cản về thể chế, chính sách để tạo thuận lợi nhất cho doanh nghiệp, cho người dân sản xuất, kinh doanh.
Hiến pháp và luật đã quy định rõ quyền được tự do kinh doanh những gì pháp luật không cấm, các bộ ngành, địa phương không được đặt thêm rào cản với doanh nghiệp. Thủ tục hành chính phải xem lại, những gì không còn phù hợp thì phải bỏ ngay. Trách nhiệm của các cơ quan hành chính là tạo thuận lợi nhất cho doanh nghiệp hoạt động, là phục vụ doanh nghiệp chứ không phải siết chặt quản lý.
Về điều kiện kinh doanh, Nghị quyết 19 mới sẽ có những biện pháp mạnh, nghiêm túc bãi bỏ hoặc đình chỉ áp dụng các quy định về điều kiện kinh doanh không còn hợp pháp. Nếu các bộ ngành vẫn tiếp tục ban hành các điều kiện kinh doanh không phù hợp thẩm quyền, thì Bộ KHĐT sẽ phối hợp với Bộ Tư pháp báo cáo Thủ tướng ra văn bản đình chỉ một phần hoặc toàn bộ văn bản trái luật đó.
Tương tự, Nghị quyết cũng sẽ có những giải pháp cụ thể cho các lĩnh vực quản lý chuyên ngành với hàng hóa xuất nhập khẩu, nộp thuế, cấp phép xây dựng… Các lĩnh vực này dù đã có nhiều tiến bộ, nhiều cải cách, nhưng qua phản ánh của doanh nghiệp thì việc thực thi vẫn chưa được như trên giấy tờ.
Tôi tin rằng với tinh thần quyết liệt của Chính phủ, của Thủ tướng, việc ban hành và thực thi Nghị quyết 19 mới năm 2016 sẽ góp phần giúp cải thiện mạnh mẽ môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia của Việt Nam, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp và qua đó thúc đẩy phát triển kinh tế nhanh hơn, bền vững hơn.
Xin trân trọng cám ơn ông!
Hà Chính (thực hiện)
