Hoàn thiện cơ chế, lấp lỗ hổng làm thất thoát vốn và tài sản Nhà nước

Ông Đặng Quyết Tiến, Phó Cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp, Bộ Tài chính đã nêu quan điểm này tại buổi họp báo chuyên đề về đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp (DN) và quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại DN do Bộ Tài chính tổ chức vừa qua.

Theo ông Đặng Quyết Tiến, tiến độ cổ phẩn hóa và thoái vốn tại các DNNN đang bị chậm lại. Tính tới giữa tháng 6, mới có 19 DN được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cổ phần hóa.

Báo cáo của Bộ Tài chính cho biết, tính đến cuối tháng 5, các tập đoàn, tổng công ty đã thoái được 3.445 tỷ đồng và thu về 14.806 tỷ đồng. Tuy nhiên, con số thu về này phần lớn nhờ việc bán vốn tại Vinamilk đã được thực hiện cuối năm ngoái (hơn 11.000 tỷ đồng).

Trước đây, một số quy định cũ chưa thực sự rõ ràng, gây khó cho DN, cũng là một trong số các nguyên nhân gây ra tình trạng chậm thoái vốn. Tuy nhiên hiện tại những vấn đề này đã được Chính phủ tháo gỡ, xử lý. Như vậy, nguyên nhân của việc chậm trễ chủ yếu là do sự chần chừ, e ngại của lãnh đạo các DN.

Đại diện Cục Tài chính doanh nghiệp cho biết, Bộ Tài chính đã chủ trì, xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 91/2015/NĐ-CP ngày 13/10/2015 về đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp và quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại DN.

Nội dung dự thảo sửa đổi, bổ sung quy định về nguyên tắc chuyển nhượng, xác định giá khởi điểm, phương thức chuyển nhượng, vốn nhà nước/vốn của DNNN tại DN khác. Cùng với đó là bỏ quy định tại điểm a khoản 3 Điều 31 Nghị định số 91/2015/NĐ-CP về trích Quỹ đặc thù theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ (nếu có) từ nguồn lợi nhuận sau thuế thu nhập DN.

Đồng thời, bổ sung quy định về xử lý chi phí chuyển nhượng khi không bán được cũng như trách nhiệm của người đại diện vốn nhà nước trong việc thu cổ tức, lợi nhuận được chia vào Ngân sách Nhà nước.

Ông Đặng Quyết Tiến nhận định, với một số DNNN lớn có vấn đề, nếu bóc tách sẽ thấy trách nhiệm không chỉ của lãnh đạo DN ở hiện tại mà còn cả ở các giai đoạn trước đây. Điều này khiến người đứng đầu các DN có tư tưởng sợ, né trách nhiệm.

Do đó, cần thiết phải bổ sung quy định về trách nhiệm của người đại diện vốn Nhà nước trong việc thu cổ tức, lợi nhuận được chia vào ngân sách Nhà nước.

Quy định mới sẽ tăng cường xử lý trách nhiệm thu vào ngân sách Nhà nước phần cổ tức, lợi nhuận được chia đối với phần vốn góp của Nhà nước, tránh trường hợp cơ quan đại diện chủ sở hữu quyết định để lại DN và điều chỉnh tăng vốn điều lệ.

Cụ thể, Bộ Tài chính trình Chính phủ bổ sung quy định: Người đại diện vốn nhà nước tại DN có cổ phần, vốn góp chi phối của nhà nước phải báo cáo xin ý kiến của cơ quan đại diện chủ sở hữu và sau khi cơ quan đại diện chủ sở hữu đã thống nhất với Bộ Tài chính việc phân chia phần lợi nhuận còn lại để tham gia ý kiến, biểu quyết và quyết định tại đại hội đồng cổ đông, cuộc họp của hội đồng quản trị, hội đồng thành viên (tương tự quy định đối với người đại diện vốn nhà nước tại DN là ngân hàng thương mại cổ phần tại Nghị định số 57/2012/NĐ-CP ngày 20/7/2012 của Chính phủ và thực tế điều hành việc này của cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn tại một số DN cổ phần thời gian qua).

Ông Tiến khẳng định, tới đây, cơ quan chức năng sẽ sớm công khai các DN chậm lên sàn và có phương án xử lý. Đồng thời, ông cũng kỳ vọng, Nghị định sửa đổi sau khi được Chính phủ xem xét, ban hành sẽ tạo điều kiện cho quá trình chuyển nhượng vốn nhà nước và vốn của DNNN đầu tư tại DN khác diễn ra hiệu quả, ngăn chặn thất thoát vốn và tài sản Nhà nước.

Anh Minh