Liên kết để phát triển sản xuất trước thách thức hội nhập, biến đổi khí hậu

Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: VGP/Hoàng Long

Báo cáo tại Hội nghị của MTTQ Việt Nam cho biết, sau 1 năm thực hiện, công tác tuyên truyền thực hiện Luật HTX và Chỉ thị 19/CT-TTg ngày 24/7/2015 của Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh triển khai thi hành Luật HTX đã từng bước làm thay đổi nhận thức của các cơ quan quản lý Nhà nước, MTTQ Việt Nam và các tổ chức đoàn thể về vị trí, vai trò của kinh tế tập thể trong phát triển kinh tế-xã hội trên địa bàn cả nước trong giai đoạn hiện nay. Kinh tế tập thể đã có những chuyển biến tích cực, rõ nét cả về số lượng và chất lượng hoạt động.

Số tổ hợp tác và số HTX trên địa bàn cả nước đã phát triển nhanh, sản xuất kinh doanh có hiệu quả. Hiện cả nước có trên 20.000 HTX, 150.000 tổ hợp tác, gần 50 liên hiệp HTX, 1.148 quỹ tín dụng nhân dân và 43 Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX. Hoạt động của các HTX đã có những đóng góp quan trọng vào việc xóa đói giảm nghèo, ổn định an ninh, chính trị, trật tự xã hội tại địa phương.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác tuyên truyền thực hiện Chỉ thị 19/CT-TTg đạt hiệu quả chưa cao. Việc tổ chức nghiên cứu, quán triệt các văn bản, có nơi còn mang tính hình thức. Kết quả xây dựng mô hình HTX, liên kết sản xuất chưa đáp ứng được yêu cầu của nền kinh tế thời kỳ hội nhập mà do khả năng tiếp cận thị trường còn chậm, thiếu các cơ chế, chính sách hỗ trợ cho HTX.

Tại hội nghị, nhiều đại biểu đã đưa ra những đề xuất, kiến nghị cần có sự phối hợp của các ban, bộ, ngành và cơ chế hỗ trợ vốn để giúp thành viên, cũng như các HTX phát triển.

Phát biểu tại hội nghị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân cho rằng chưa bao giờ thời cơ và áp lực cạnh tranh với nền kinh tế lớn như hiện nay và điều này thực sự đang chi phối mạnh mẽ đến cuộc sống của hơn 60% dân số Việt Nam - những người làm nông nghiệp và liên quan đến nông nghiệp. Bên cạnh đó, Việt Nam lại đang chịu thêm ảnh hưởng của thiên tai, hạn hán miền Trung, Nam Trung Bộ, Tây Nguyên và đồng bằng sông Cửu Long.

Thách thức dài hạn của hội nhập quốc tế và thách thức ngắn hạn có thể lặp lại của biến đổi khí hậu làm cho sản xuất nông nghiệp dễ bị tổn thương. Trong bối cảnh đó, cần đẩy mạnh thực hiện đường lối của Đảng, Nhà Nước, Chính phủ tái cơ cấu nông nghiệp, nâng cao sức cạnh tranh của nền nông nghiệp, nâng cao thu nhập cho người nông dân. Trong đó, hai con đường chủ yếu chính là hiện thực hóa liên kết của người sản xuất đơn lẻ thông qua liên kết mô hình HTX và liên kết doanh nghiệp. Nếu nông dân không đi theo 2 trục này, sẽ không đủ sức đương đầu và những chính sách lớn của Đảng, Nhà nước không thể đến với nhân dân.

Theo Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, trong giai đoạn 2015-2020, giải pháp hàng đầu tái cơ cấu nâng cao hiệu quả nông nghiệp chính là thay đổi mô hình sản xuất cơ bản từ cá thể sang liên kết thông qua HTX và liên kết doanh nghiệp. Việc thực hiện mô hình tập thể liên kết đã được nhắc đến mấy chục năm nhưng đã đến lúc phải thay đổi về chất trong quản lý nhà nước, liên kết, hành động.

Toàn cảnh Hội nghị. Ảnh: VGP/Hoàng Long

Đánh giá một năm triển khai thực hiện Chỉ thị 19/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân khẳng định, công tác truyền thông xã hội và vận động nhân dân thông qua các tổ chức của Mặt trận và các bộ ngành đã có nhiều chuyển biến đáng ghi nhận.

Tuy đã có sự chuyển biến về nhận thức, nhưng việc vào cuộc vẫn còn chậm. Sắp tới, Mặt trận sẽ kiến nghị Chính phủ thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia để chỉ đạo các bộ ngành, cấp ủy, chính quyền địa phương tích cực thực hiện.

Về việc xây dựng các văn bản hướng dẫn, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân đề nghị các bộ, ngành liên quan sớm hoàn thành các văn bản còn nợ đọng ngay trong quý 4/2016 để chậm nhất là tháng 11/2016, ban hành được sổ tay về các chính sách của Nhà nước về kinh tế hợp tác. Cùng với đó, trong tháng 7/2016, phải hoàn thành tài liệu các điển hình HTX kiểu mới trong cả nước để giới thiệu cho các cơ quan thông tấn báo chí và địa phương, qua đó tuyên truyền về các mô hình HTX.

Người đứng đầu MTTQ Việt Nam cho biết, Mặt trận sẽ đề nghị Chính phủ tổ chức hội nghị sơ kết, khen thưởng các địa phương làm tốt mô hình HTX; tổ chức các đoàn giám sát về việc thi hành Luật HTX... Đồng thời, các địa phương cần căn cứ vào các ngành hàng chủ lực của mình đăng ký xây dựng các mô hình HTX kiểu mới. Đặc biệt, 5 tổ chức chính trị - xã hội có thể đăng ký hướng dẫn và hình thành các HTX kiểu mới, làm sao để các mô hình HTX hoạt động hiệu quả và có người chịu trách nhiệm về các mô hình này.

Ngọc Quang