Dư luận tiếc về quyết định từ chức của Đặc phái viên Annan

Ông Kofi Annan thông báo sẽ từ chức vào cuối tháng này.

Thông báo của Bộ Ngoại giao Syria ngày 2/8 cho biết Damascus "lấy làm tiếc" về quyết định từ chức của ông Annan, đồng thời cáo buộc các nước tìm cách gây bất ổn Syria đã ngăn cản và tiếp tục cản trở sứ mệnh hòa bình của ông Annan.

Thông báo cũng nhấn mạnh Damas cam kết chống chủ nghĩa khủng bố nhằm khôi phục an ninh và ổn định, bảo vệ người dân. Bộ Ngoại giao Syria khẳng định nước này vẫn tin rằng cách duy nhất để đưa Syria thoát khỏi cuộc khủng hoảng hiện nay là tiến hành đối thoại và hòa giải dân tộc, và không có bất cứ sự can thiệp nào của nước ngoài.

Phát biểu từ Bắc Kinh, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi nói Trung Quốc lấy làm tiếc song cũng hiểu quyết định của ông Annan. Bắc Kinh đánh giá cao vai trò tích cực và xây dựng của ông Annan trong nỗ lực tìm kiếm một giải pháp chính trị cho Syria, ủng hộ mọi đề xuất có thể giúp giải quyết vấn đề Syria một cách hòa bình, công bằng và phù hợp. Trung Quốc cũng nhấn mạnh rằng LHQ cần tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc đạt được giải pháp cho vấn đề Syria.

Tại London, Tổng thống Nga Vladimir Putin cũng tỏ lấy làm tiếc khi ông Annan không còn đảm giữ vai trò phái viên hòa bình quốc tế về Syria, và mô tả tình hình ở nước này là một "bi kịch". Tuy nhiên, theo ông Putin, cộng đồng quốc tế sẽ vẫn tiếp tục các nỗ lực nhằm chấm dứt bạo lực ở Syria.

Trong khi đó, Nhà Trắng lại đổ lỗi cho Chính phủ Syria, Nga và Trung Quốc là nguyên nhân khiến ông Annan từ chức. Washington chỉ trích Tổng thống Syria Bashar al-Assad không tuân thủ kế hoạch hòa bình được LHQ ủng hộ cũng như việc Nga và Trung Quốc ba lần ngăn cản các nghị quyết tại Hội đồng Bảo an LHQ về Syria. Tuy nhiên, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Patrick Ventrell thừa nhận kế hoạch hòa bình của ông Annan vẫn là khuôn khổ để Mỹ tiếp tục thúc đẩy các chính sách của mình tại Syria.

Đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU), bà Catherine  khẳng định EU sẽ tiếp tục thúc đẩy tiến trình chuyển giao chính tại Syria. Thông báo của bà Ashton bày tỏ lấy làm tiếc trước quyết định từ chức của ông Annan, song cam kết sẽ tiếp tục ủng hộ các nỗ lực của LHQ và AL. Bà nhấn mạnh kế hoạch hòa bình sáu điểm vẫn là hy vọng lớn nhất cho người dân Syria và bất cứ hành vi tăng cường hoạt động quân sự nào của các bên chỉ khiến cho người dân quốc gia này cũng như toàn khu vực gánh thêm hậu quả.

Chủ tịch Đại hội đồng LHQ Nassir Abdulaziz Al-Nasser cũng bày tỏ lấy làm tiếc trước việc từ chức của ông Annan, kêu gọi cộng đồng quốc tế đoàn kết nhằm chấm dứt bạo lực và tìm kiếm một giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột ở Syria.

Trước đó, cựu TTK LHQ Kofi Annan ngày 2/8 đã kêu gọi Nga và Mỹ gánh vác trách nhiệm cứu Syria khỏi cuộc nội chiến thảm khốc khi ông thông báo rút khỏi cương vị phái viên quốc tế về Syria. Ông Annan nhấn mạnh rằng sự can thiệp quân sự của phương Tây sẽ không thể mang lại thành công và một giải pháp chính trị không toàn diện cũng sẽ thất bại.

Trên tờ Thời báo Tài chính, ông Annan viết: "Syria vẫn có thể được cứu thoát khỏi tai họa khủng khiếp nhất. Tuy nhiên, điều đó đòi hỏi sự dũng cảm và khả năng lãnh đạo, trước hết từ các nước thường trực HĐBA, trong đó có Tổng thống Nga Putin và Tổng thống Mỹ Barack Obama". Ông cũng chỉ trích kiểu "đổ trách nhiệm và bêu xấu lẫn nhau" trong HĐBA là nguyên nhân thất bại của việc hình thành một kế hoạch quốc tế chặt chẽ để đối phó với tình trạng bạo lực ngày càng tồi tệ ở Syria.

Tuy nhiên, bất chấp lời kêu gọi của ông Annan, Mỹ vẫn công khai ủng hộ phe đối lập Syria. Mặc dù Nhà Trắng luôn khẳng định chỉ viện trợ các thiết bị không sát thương cho phe đối lập, song các nguồn thạo tin tiết lộ Washington trên thực tế đã cung cấp vũ khí cho quân nổi dậy Syria thông qua nhiều kênh khác nhau.

Các báo cáo được công bố ngày 2/8 từ các quan chức Mỹ giấu tên xác nhận Tổng thống Obama đã ký một văn bản cho phép "bí mật ủng hộ" phe đối lập và cho phép Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) thực hiện các điệp vụ mật tại Syria.

Bên cạnh đó, mặc dù không trực tiếp cung cấp vũ khí cho phe đối lập Syria, song một số đồng minh của Mỹ như Saudi Arabia và Thổ Nhĩ Kỳ đang thực hiện việc này với sự hỗ trợ của Washington. Chuyên gia của tổ chức dự báo thông tin toàn cầu Reva Bhalla khẳng định có một chiến dịch viện trợ vũ khí cho phe đối lập Syria đang được tiến hành để lật đổ chính phủ đương nhiệm và Mỹ không che giấu sự thật rằng họ đang tham gia cũng như đang sử dụng các kênh bí mật để thực hiện chiến dịch này.

Nguyễn Thơ