"Báo động đỏ" về trẻ vị thành niên mang thai

Tư vấn kiến thức chăm sóc sức khỏe sinh sản cho trẻ vị thành niên ở huyện miền núi Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi

Quỹ Dân số LHQ tại Việt Nam phối hợp với Trung tâm Thanh thiếu niên Trung ương và Bộ Nội vụ vừa tổ chức công bố Báo cáo tình trạng dân số năm 2013 với chủ đề “Làm mẹ khi chưa trưởng thành: Thách thức mang thai ở tuổi vị thành niên”.

Báo cáo nhận định, mang thai ở tuổi vị thành niên là một vấn đề lớn trong phạm vi toàn cầu hiện nay. Đặc biệt, ở các quốc gia đang phát triển, hằng năm có tới 7,3 triệu em gái sinh con trước khi tròn 18 tuổi, trong số này, có khoảng 2 triệu trường hợp là các bà mẹ dưới 14 tuổi.

Các bà mẹ chưa trưởng thành sẽ phải gánh chịu những hậu quả nghiêm trọng, kéo dài về mặt sức khỏe và xã hội do việc mang thai sớm.

Bên cạnh đó, báo cáo của UNPA nhấn mạnh xã hội thường đổ lỗi cho các em gái khi các em mang thai. Nhưng thực tế, mang thai ở tuổi vị thành niên thường không phải là do các em mong muốn có thai mà điều này xảy ra trong hoàn cảnh ngoài tầm kiểm soát của các em. Đây chính là hậu quả của việc các em không được hoặc ít được tiếp cận về giáo dục, việc làm cũng như việc chăm sóc sức khỏe có chất lượng.

Cũng theo báo cáo nói trên, mang thai ở tuổi vị thành niên gây thiệt hại cho sức khỏe và quyền của trẻ em gái, đồng thời cũng làm cho các em gái không nhận thức được những nguy cơ tiềm tàng và ảnh hưởng xấu tới đứa trẻ được sinh ra. Bên cạnh đó, mang thai ở tuổi vị thành niên còn gây ra những thiệt hại về kinh tế cho cộng đồng khi các bà mẹ ở tuổi vị thành niên phải bỏ học và thôi việc để sinh con.

Tại Việt Nam, theo Vụ Sức khỏe Bà mẹ-Trẻ em (Bộ Y tế), năm 2011, tỷ lệ có con trong nhóm dân số vị thành niên là 46/1.000 và tỷ lệ này còn cao hơn ở các nhóm dân số trình độ học vấn thấp, mức sống thấp và nhóm dân tộc thiểu số.

Mặc dù Việt Nam đã đạt được những tiến bộ đáng kể về giảm tỷ lệ người mẹ bị chết khi sinh, tăng cường chăm sóc sức khỏe sinh sản và kế hoạch hóa gia đình trong những thập kỷ qua, tuy nhiên vẫn còn hơn 1/3 thanh niên Việt Nam chưa được tiếp cận các phương tiện tránh thai cần thiết.  

Ông Arthur Erken, Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam chia sẻ, đầu tư vào sức khỏe thanh niên và vị thành niên sẽ đặt một nền tảng vững chắc cho giai đoạn chuyển đổi của họ sang tuổi trưởng thành, qua đó, góp phần vào tăng trưởng kinh tế-xã hội và phát triển bền vững của đất nước.

Do vậy, để đạt được Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ thứ 5 (nâng cao sức khỏe bà mẹ, giảm 3/4 tỷ số tử vong mẹ trong giai đoạn 1990-2015) tại tất cả các thôn xã trên địa bàn cả nước vào năm 2015, chúng ta cần phải nỗ lực hơn nữa trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ sức khỏe tình dục và sinh sản cho các nhóm dân số thiệt thòi nhất, đồng thời củng cố kiến thức, kỹ năng và thái độ của những người cung cấp dịch vụ (cả công lập và tư nhân) về chăm sóc sức khỏe tình dục và sinh sản cho nhóm thanh thiếu niên chưa kết hôn.

                                                                                                                        Hiền Minh