Cần luật hóa quy định về an toàn lao động

Chủ quan trước nguy hiểm

Theo báo cáo mới nhất của Cục An toàn vệ sinh lao động, mỗi năm cả nước có tới 160.000-170.000 người bị tai nạn lao động (TNLĐ) và chỉ có 37% doanh nghiệp thực hiện các chỉ tiêu cơ bản về quy định bảo đảm an toàn vệ sinh lao động. Các ngành nghề để xảy ra nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng nhất vẫn là lao động giản đơn trong ngành khai thác mỏ, xây dựng, thợ gia công kim loại, thợ cơ khí…

Theo Phó Cục trưởng Cục An toàn lao động (Bộ LĐTBXH) Nguyễn Anh Thơ, mặc dù số vụ TNLĐ ngày càng gia tăng nhưng ý thức về an toàn lao động của người chủ sử dụng lao động, người lao động vẫn không được nâng cao, họ vẫn còn thờ ơ với chính sự an toàn của mình.

Ông Thơ cho biết, nguyên nhân hàng đầu để xảy ra những vụ tai nạn là do nhiều doanh nghiệp muốn tiết kiệm chi phí nên đã cắt giảm các khâu mua sắm trang thiết bị bảo hộ. Hầu hết các doanh nghiệp khi bị thanh tra đều mắc phải các lỗi như: Người lao động làm việc trong môi trường ô nhiễm lại không được trang bị mặt nạ chống độc, không thắt dây an toàn, không đội mũ bảo hộ, không khám sức khỏe định kỳ cho công nhân, không kiểm tra, tu sửa máy móc định kỳ; không kiểm định thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động trước khi đưa vào sử dụng...

Đặc biệt, trong các lĩnh vực nguy hiểm như điện, hàn, lao động được sử dụng vẫn thiếu kỹ năng tay nghề, kinh nghiệm thực tế nên rất dễ xảy ra tai nạn.

Bên cạnh đó, nhiều người lao động có tâm lý  chủ quan, bỏ qua hoặc không sử dụng thiết bị bảo hộ lao động đã được trang bị. Nhận thức về an toàn vệ sinh lao động của người lao động cũng còn hạn chế, ý thức tuân thủ các quy định lao động chưa cao.

Về đối tượng dễ bị tai nạn lao động, Trưởng ban Chính sách pháp luật Liên đoàn Lao động Hà Nội Kiều Hùng cũng cho biết, nạn nhân chủ yếu là lao động phổ thông ký hợp đồng làm việc thời vụ (chiếm 40% tổng số vụ TNLĐ). Số này hầu hết ở các vùng quê lên thành phố kiếm sống, làm việc theo kinh nghiệm, thiếu kiến thức và ý thức về an toàn vệ sinh lao động.

Cần luật hóa công tác ATVSLĐ

Theo các chuyên gia, Việt Nam đang đi sau nhiều nước trên thế giới về an toàn vệ sinh lao động. Hệ thống pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động còn chồng chéo, phân tán, được quy định trong nhiều văn bản luật; việc ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành còn chậm gây khó khăn cho việc thực hiện; việc tuân thủ pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động của phần lớn các doanh nghiệp hiện nay chưa nghiêm… Tình trạng “trốn” báo cáo về tai nạn lao động cũng gia tăng, lên tới gần 95% doanh nghiệp, tương ứng với khoảng 19.300 doanh nghiệp, chủ yếu là nhỏ và vừa.

Vì vậy, ngoài công tác tuyên truyền, giáo dục… cần phải luật hóa công tác an toàn vệ sinh lao động để các cấp, ngành, địa phương có chế tài xử lý. Hơn nữa, khi công tác an toàn lao động được đưa vào luật, các doanh nghiệp dù khác nhau về quy mô cũng sẽ đều bình đẳng và bắt buộc phải thực hiện.

Hiện, Luật An toàn vệ sinh lao động đã chính thức được đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh tại Quốc hội khóa XIII, được Thủ tướng Chính phủ giao cho Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội nghiên cứu, xây dựng từ năm 2012 và sẽ trình Quốc hội vào năm 2014.

Việt Nam đã có hàng triệu người lao động được huấn luyện về an toàn vệ sinh lao động, tuy nhiên con số này mới chỉ chiếm khoảng 20% tổng lượng lao động trên toàn quốc. Hiện, Bộ LĐTBXH đang triển khai “Dự án nâng cao năng lực Trung tâm Huấn luyện an toàn vệ sinh lao động”.

Theo đó, mỗi năm sẽ đào tạo về an toàn vệ sinh lao động cho 90.000 người, gồm: 40.000 người làm các nghề, công việc có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn vệ sinh lao động; 10.000 người làm các nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; 40.000 cán bộ làm công tác đảm bảo an toàn lao động tại doanh nghiệp.

Bộ LĐTBXH cũng đã có công văn gửi đến các địa phương trên cả nước đề nghị các địa phương đốc thúc doanh nghiệp trên địa bàn thực hiện đầy đủ các quy định của Nhà nước về an toàn lao động, yêu cầu các Sở LĐTBXH các địa phương tăng cường công tác hướng dẫn, thanh tra về an toàn lao động, hướng tới phạt nặng những cơ sở cố tình không tuân thủ quy định.