Chăm sóc người cao tuổi: Biến thách thức thành cơ hội

Ngành y tế cần đẩy mạnh đào tạo bác sĩ, nhiên viên y tế chuyên ngành lão khoa. Ảnh: VGP/Thúy Hà

Bà Lê Minh Giang, Chánh Văn phòng Ủy ban quốc gia về người cao tuổi Việt Nam (VNCA), nhận định độ tuổi trung bình của người Việt Nam hiện nay là 74,3 tuổi. Việt Nam đã chính thức bước vào giai đoạn già hóa dân số, và là 1 trong 7 quốc gia có  tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế  giới.

Cũng theo bà Lê Minh Giang, tuổi thọ sống khỏe mạnh của người Việt Nam vẫn còn thấp. Điều này được thể hiện ở số năm đau ốm trung bình của 1 người là 7,3 năm, tức là khoảng 11% tổng số tuổi thọ.

Số liệu thống kê của Bộ Y tế cũng cho thấy, 95% người cao tuổi có bệnh, chủ yếu là các bệnh mãn tính như tim mạch, huyết áp, đái tháo đường...

GS.BS Phạm Thắng, Giám đốc BV Lão khoa Trung ương cho biết thêm, với mỗi người già hiện nay, chi phí y tế cho họ cao gấp 7-10 lần người trẻ và họ thường sử dụng đến 50% tổng lượng thuốc. Bên cạnh đó, xu hướng người già tử vong trong các cơ sở y tế tăng lên cũng là một nhân tố làm gia tăng chi phí y tế.

Mặt khác, tỷ lệ người cao tuổi sống cô đơn hiện nay ngày càng lớn, chủ yếu là cụ bà. Điều kiện đời sống phần lớn đang hết sức khó khăn, chủ yếu sống dựa vào sự chăm sóc của xã hội, con cháu hoặc tự làm việc mà không có tích lũy.

Số liệu điều tra của Ủy ban quốc gia về người cao tuổi cho thấy, 70% người cao tuổi không có tích lũy vật chất; chỉ 30% người cao tuổi có lương hưu hoặc trợ cấp từ ngân sách Nhà nước; 18% người cao tuổi là hộ  nghèo; 10% sống trong nhà tạm.

Trong khi đó, hệ thống chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi của nước ta chưa theo kịp với sự biến đổi này. Tại tuyến Trung ương chỉ có 1 BV lão khoa, các tuyến tỉnh, huyện và chăm sóc sức khỏe ban đầu trên toàn quốc chưa kịp đầu tư.

Theo thống kê của BV Lão khoa Trung ương, ở 15 tỉnh, thành trên cả nước thì chỉ có 2 BV tỉnh có khoa lão; 6/15 BV ghép khoa lão với các khoa khác...

Để biến thách thức thành cơ hội

Các nhà khoa học đã tính toán, nếu như chăm sóc y tế cho 1 trẻ em cần 1 đồng thì chăm sóc cho người già cần tới 8 đồng.

Tuy nhiên, bà Giang khẳng định, già hóa dân số  không phải gánh nặng của xã hội mà sẽ tạo nên những cơ hội mới nếu chúng ta phát huy được kinh nghiệm, kiến thức của người cao tuổi.

Tại hội thảo mới đây về nội dung xây dựng hệ thống chăm sóc sức khỏe người cao tuổi tại Việt Nam, các nhà hoạch định chính sách, các chuyên gia của Việt Nam và quốc tế đã thảo luận đánh giá thực trạng tình hình già hóa dân số ở Việt Nam, tham khảo các mô hình chăm sóc người cao tuổi tại BV, các mô hình dưỡng lão tại Pháp để bổ sung hoàn thiện chính sách về chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi.

Giải pháp mà đa số các đại biểu nhất trí là cần phải nâng cao năng lực của hệ thống y tế về chăm sóc người cao tuổi tại Việt Nam như: Đưa khoa lão khoa vào danh mục các lĩnh vực ưu tiên; thành lập khoa lão tại các BV; tăng cường và đa dạng hóa các dịch vụ  chăm sóc người cao tuổi...

Đồng thời, ngành Y tế cần đẩy mạnh đào tạo bác sĩ, nhân viên y tế chuyên ngành Lão khoa và tăng cường nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực này.

Thúy Hà