Hậu kiểm mạnh hơn chất lượng thực phẩm

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Vũ Văn Tám - Ảnh: VGP/Đỗ Hương

Đây là quan điểm của  Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Vũ Văn Tám về việc thanh tra, kiểm tra ATTP hiện nay

Thưa Thứ trưởng, sau nhiều năm liên tiếp, Bộ NN&PTNT tích cực hành động trong công tác kiểm soát ATTP, đặc biệt là vật tư nông nghiệp và các sản phẩm thực phẩm có nguồn gốc tươi sống, ông có thể đánh giá hiệu quả của những hành động đó đến thời điểm này?

Thứ trưởng Vũ Văn Tám: Tiếp nối năm cao điểm hành động về an toàn thực phẩm nông sản, thực phẩm của Bộ NN&PTNT phát động, đến quý I/2018 chúng ta tiếp tục phát huy thành quả của 2 năm cao điểm vừa qua. Cụ thể, sản phẩm nông sản an toàn được phát triển nhiều hơn với nhiều chuỗi an toàn thực phẩm được các địa phương xây dựng, đặc biệt là việc vào cuộc của các doanh nghiệp lớn. Chúng ta đã hình thành những cơ sở chế biến của các tập đoàn lớn ở các chuỗi ngành hàng như: rau quả, thịt heo, một số nông sản khác. Đây là một tín hiệu đáng mừng.

Thứ hai là chúng ta có nhiều sự lựa chọn cho người tiêu dùng hơn. Người tiêu dùng cảm thấy an tâm hơn khi sử dụng nông sản của Việt Nam. Chúng ta đã tổ chức nhiều sự kết nối giữa sản phẩm an toàn với người tiêu dùng qua hệ thống các cửa hàng, các siêu thị cũng như tổ chức các hội chợ để giới thiệu các nông sản an toàn đến người tiêu dùng.

Thứ ba, chúng ta tập trung kiểm soát tốt vật tư đầu vào như: phân bón, thuốc trừ sâu, thức ăn chăn nuôi, các vật tư khác. Đáng chú ý là chuyển từ thanh tra có kế hoạch sang thanh tra đột xuất đã góp phần ngăn chặn và giảm thiểu những vi phạm về an toàn thực phẩm, đặc biệt là việc sử dụng các vật tư đầu vào kém chất lượng, các mặt hàng vật tư giả. Qua đó, tạo niềm tin cho người tiêu dùng, tiến đến một bước nâng cao chất lượng của nông sản.

Hiện nay, các địa phương và doanh nghiệp đang triển khai rất mạnh các vùng sản xuất nông sản an toàn chất lượng cao cũng như đầu tư vào chế biến nhằm giúp chúng ta nâng tầm nông sản của Việt Nam, kể cả về giá trị.

Hậu kiểm sẽ giảm  phiền hà cho doanh nghiệp và vẫn đảm báo chất lượng thực phẩm đến với người dân - Ảnh: VGP/Đỗ Hương

Mới đây, Nghị định 15/2018/NĐ-CP đã có nhiều quy định mới trong kiểm soát ATTP, xin Thứ trưởng thông tin thêm những điểm đáng lưu ý với người dân và doanh nghiệp về sử dụng và kinh doanh thực phẩm?

Thứ trưởng Vũ Văn Tám: Điểm đặc biệt lưu ý của Nghị định mới là quy định chuyển mạnh mẽ theo hướng kiểm soát chất lượng an toàn thực phẩm từ tiền kiểm sang hậu kiểm. Đây là một bước chuyển rất là lớn về tư duy và phương pháp tiếp cận đối với an toàn thực phẩm, kể cả với người sản xuất, người tiêu dùng và các cơ quan quản lý nhà nước. Để làm tốt việc này, trước hết chúng ta phải chuyển nhận thức của người sản xuất thay vì trước đây tất cả đều đưa vào danh mục nhà nước kiểm tra công bố và trách nhiệm về an toàn thực phẩm gánh nặng lên các cơ quan nhà nước. Người sản xuất nhiều khi thấy trách nhiệm của bản thân không cao.

Nhưng đối với Nghị định 15/2018/NĐ-CP, chúng ta tiếp cận theo hướng hậu kiểm và các cơ sở sản xuất kinh doanh phải chịu trách nhiệm về sản phẩm của mình, tự công bố chất lượng, mẫu mã hàng hóa, tất cả các chỉ tiêu về an toàn thực phẩm trên mẫu mã hàng hóa của mình. Cơ quan nhà nước ban hành tiêu chuẩn quy chuẩn và tiến hành thanh tra tiêu chí mà cơ sở sản xuất đã công bố xem có đúng hay không? Với việc hậu kiểm sẽ nâng cao trách nhiệm của cơ sở sản xuất kinh doanh.

Thứ hai, với người tiêu dùng, thông qua tính minh bạch về các nhãn mác hàng hóa có thể kiểm tra trở lại, giám sát trở lại đối với cơ sở sản xuất. Đối với các cơ quan quản lý nhà nước cần ban hành đầy đủ các tiêu chuẩn, quy chuẩn để làm căn cứ hậu kiểm và làm căn cứ cho các cơ sở sản xuất kinh doanh công bố theo các quy chuẩn, tiêu chuẩn của cơ quan quản lý nhà nước đã ban hành. Trên cơ sở đó, cơ quan quản lý nhà nước phải nêu cao trách nhiệm, bởi hậu kiểm thể hiện tính tự giác của người sản xuất. Vì vậy, vai trò quản lý nhà nước trong hậu kiểm rất quan trọng,

Vậy thực hiện chủ trương mới này, đồng nghĩa với việc giảm phiền hà cho doanh nghiệp nhưng vẫn đảm bảo được việc kiểm soát thực phẩm tươi sống trên thị trường?

Thứ trưởng Vũ Văn Tám: Việc thực hiện Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ là giảm tần suất kiểm tra và thanh tra đối với các cơ sở, doanh nghiệp và làm rõ các đầu mối để không chồng chéo khi xuống làm việc với cơ sở, tránh gây phiền hà, khó khăn cho doanh nghiệp. Với chủ trương này, chúng ta phải quán triệt.

Tuy nhiên, chúng ta cũng có nhiều giải pháp đồng bộ. Một mặt, chúng ta tạo khung khổ pháp lý đầy đủ, có tính hệ thống. Điều quan trọng là tăng cường vai trò giám sát của quần chúng, cơ quan truyền thông, đồng thời phối hợp với các lực lượng để phát hiện nếu có dấu hiệu vi phạm. Mặc dù quy định kiểm tra 1 lần/1 năm nhưng nếu có dấu hiệu vi phạm, chúng ta có quyền thanh tra đột xuất để xử lý vi phạm.

Cùng với đó, thông qua đường dây nóng và phản ánh của quần chúng, cả hệ thống chính trị và báo chí thì cơ quan quản lý nhà nước hoàn toàn có thông tin để kiểm tra và xử lý các vi phạm.

Xin cảm ơn Thứ trưởng!

Đỗ Hương (Thực hiện)