Tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ do ‘ngõ nhỏ, phố nhỏ’

Ngõ nhỏ, phố nhỏ tại các đô thị khiến cho việc chữa cháy gặp nhiều khó khăn. Ảnh minh họa

Xe cứu hỏa khó vào do đường chật hẹp

Tại buổi tọa đàm trực tuyến về công tác PCCC diễn ra sáng 10/11 tại Hà Nội, Thiếu tá Vũ Công Hòa, Phó Trưởng phòng Công tác chữa cháy (Cục Cảnh sát PCCC và cứu nạn, cứu hộ-Bộ Công an) cho biết, trong thời gian vừa qua, công tác tổ chức chữa cháy, cứu người bị nạn gặp rất nhiều khó khăn.

Số lượng các vụ cháy lớn hằng năm chỉ trên 1%, nhưng thiệt hại lại đến 80%, có năm lên trên 90%. Có những vụ gây thiệt hại lớn về người. Để tổ chức cứu chữa hiệu quả và hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại của các vụ cháy phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, nhưng quan trọng nhất là trang bị cho người dân kiến thức cơ bản để phòng, tránh cháy nổ.

“Do kiến thức của người dân còn hạn chế, nên việc tổ chức chữa cháy tại chỗ của nhân dân không hiệu quả. Như vụ cháy quán karaoke trên phố Trần Thái Tông vừa qua, nếu người dân biết dùng bình cứu hỏa thì sẽ hạn chế được thiệt hại. Hơn nữa, việc báo cháy tới cơ quan chức năng cũng chậm”, Thiếu tá Vũ Công Hòa cho biết.

Một yếu tố nữa khiến các vụ cháy trong thành phố thường nghiêm trọng hơn là bởi tại đô thị lớn, hệ thống giao thông đi lại khó khăn, có nhiều ngõ nhỏ, hẻm sâu, dân cư đông đúc, nhà cửa chật chội, hệ thống dây dẫn điện chằng chịt, nhiều nơi người dân tự ý xây trụ bê tông hoặc hàn thanh ngang để cản đường ô tô... nên các xe chữa cháy thông thường được trang bị hiện nay không hoạt động được.

Bên cạnh đó, tại những khu vực này, đặc biệt là đối với những khu dân cư cũ, khu phố cổ, hệ thống cấp nước chữa cháy gần như không có, hoặc xuống cấp nhưng không được nâng cấp, hoặc đã cải tạo nhưng không sử dụng được… nên khi có cháy xảy ra, việc tiếp cận và triển khai tổ chức chữa cháy gặp rất nhiều khó khăn, lực lượng PCCC phải đi lấy nước rất xa và việc thiếu nước phun liên tục này cũng khiến cho đám cháy bùng phát trở lại.

Vấn đề nữa là ý thức, trách nhiệm của người dân, người đứng đầu cơ sở không đầu tư cho bảo đảm an toàn cháy nổ từ ban đầu, nên việc cháy nổ diễn biến phức tạp.

Thiếu tướng Đoàn Việt Mạnh, Cục trưởng Cục Cảnh sát PCCC và cứu nạn, cứu hộ cũng cho rằng, muốn chữa cháy hiệu quả thì phải bảo đảm được nguồn nước.

“Xe cứu hỏa chỉ có 4-6 khối nước, phun với tốc độ 7 lít/giây thì chỉ mấy phút là hết, nên phải có nguồn nước liên tục. Nhiều nơi chúng tôi đến cứu cháy thì hết nước. Vì thế, tôi cho rằng, khi phát triển mạng lưới đô thị, hoặc quy hoạch thành phố, phải tính đến vấn đề nguồn nước.

Tại các thành phố lớn hiện nay, phổ biến tình trạng ngõ nhỏ, nhà nhỏ, phố nhỏ, như vậy thì phải đầu tư phương tiện chữa cháy cơ động hơn, ví dụ mô tô chữa cháy loại nhỏ. Giải quyết được vấn đề này thì công tác phối hợp chữa cháy với địa bàn dân cư rất hiệu quả”.

Thiếu tướng Đoàn Việt Mạnh thông tin thêm: Công tác chữa cháy đạt hiệu quả cao nhất là 10 phút trở lại sau khi xảy ra cháy. Trong thời gian này nếu ứng cứu nhanh thì chỉ một gáo nước là dập tắt. Sau 10 phút thì hệ quả khôn lường, vì tốc độ cháy lan rất nhanh”.

Mỗi người dân hãy trang bị cho mình các kỹ năng cơ bản xử lý đám cháy

Hướng đến ‘4 tại chỗ’

Theo Thiếu tá Vũ Công Hòa, để xử lý vấn đề đường giao thông chật hẹp, trước hết cần có sự vào cuộc của các cấp chính quyền trong việc tuyên truyền, vận động nhân dân tích cực tham gia công tác PCCC, dỡ bỏ các ụ bê tông, thanh ngang chắn đường để tạo điều kiện hoạt động cho xe chữa cháy ở những nơi xe có thể vào được.

Tại những nơi xe chữa cháy không tiếp cận được thì giải pháp đầu tư các trang thiết bị, phương tiện chữa cháy loại nhỏ là phù hợp và hiệu quả, như máy bơm chữa cháy, xe máy chữa cháy, ô tô chữa cháy mini. Đặc biệt là phải tính toán đầu tư xây dựng mạng lưới các bể chữa cháy, trụ nước chữa cháy, hệ thống máy bơm, đường ống dẫn nước đáp ứng yêu cầu công tác chữa cháy, để khi có sự cố xảy ra là có thể sử dụng được ngay.

Còn theo Thiếu tướng Đoàn Việt Mạnh, muốn PCCC đạt hiệu quả phải đẩy mạnh xã hội hóa: “Việc để Nhà nước phải gánh chịu toàn bộ kinh phí, nhân lực, vật lực cho công tác PCCC như hiện nay là không hợp lý. Theo tôi, các cơ sở phải tự lo, tự bảo đảm theo phương châm ‘4 tại chỗ’ là chỉ huy tại chỗ, lực lượng tại chỗ, phương tiện, vật tư tại chỗ và hậu cần tại chỗ để ứng phó với các sự cố xảy ra”.

Muốn giảm tải cho ngân sách và bảo đảm phản ứng nhanh, thì PCCC phải từ cơ sở, đó là cái gốc. Cùng với đó, lực lượng cảnh sát PCCC phải chính quy, hiện đại, tinh nhuệ, kịp thời giải quyết những tình huống lớn xảy ra.

Lãnh đạo Cục Cảnh sát PCCC cho biết thêm, các cơ sở phải trang bị phương tiện tùy theo nhu cầu, đặc thù của mình. Ví dụ, với cơ sở xăng dầu phải chuẩn bị bọt, chứ không thể dùng nước.

Về vụ cháy ở quán karaoke trên phố Trần Thái Tông, Hà Nội (có 15 người trong phòng hát, trong đó 13 người thiệt mạng, 2 người thoát được), Thượng tá Phan Mạnh Hà, Trưởng phòng Công tác cứu nạn, cứu hộ cho biết, thời gian ban đầu là rất quan trọng. Khi chúng ta rơi vào tình trạng nguy hiểm, thì phải khẩn trương thoát ra ngoài, hạn chế tối đa việc ẩn nấp bên trong công trình. Đây là yếu tố quyết định để tránh tử vong trong đám cháy.

Tại các công trình, nhà ở nhiều tầng, khi xảy ra cháy hoặc sự cố, tai nạn sẽ rất phức tạp.

Đối với cháy, khi nhiệt độ gia tăng sẽ dẫn đến bức xạ nhiệt lên bề mặt cấu kiện công trình, tốc độ cháy lan sẽ tăng theo thời gian và khi đạt tới nhiệt độ đủ lớn còn tạo ra các đám cháy nhảy cóc hoặc cháy lan lên trên và xuống dưới. Lúc này, việc tổ chức chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ gặp rất nhiều khó khăn và nạn nhân sẽ khó trụ vững sau 3-5 phút trong môi trường có khói, khí độc (phát sinh do cháy các sản phẩm độc hại như nhựa, xốp, keo dán…).

Đối với sự cố sập đổ công trình, việc thoát nạn cần phải rất nhanh và bằng mọi cách; không nên có tâm lý chui vào các khu vực, phòng khác, vì như vậy sẽ rất nguy hiểm do công trình vẫn còn nguy cơ sập tiếp hoặc có những biến dạng, sập đổ từ công trình lân cận.

“Việc 2 người đã dũng cảm dùng chăn che mũi, miệng để chạy ra ngoài mà không chui vào phòng kín có 13 người trú ẩn bên trong đã chứng minh điều đó”, Thượng tá Phan Mạnh Hà khẳng định.

Phan Trang