Triển khai giải pháp khôi phục sản xuất thủy sản sau sự cố môi trường biển

Ảnh: VGP/Thế Phong

Tham dự hội nghị có lãnh đạo UBND tỉnh và ngành NN&PTNT các tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên-Huế.

Hội nghị được tổ chức sau khi Bộ TN&MT công bố kết quả điều tra, đánh giá mức độ, phạm vi ô nhiễm môi trường biển tại 4 tỉnh Bắc miền Trung vừa qua. Các ý kiến tại hội nghị tập trung đánh giá, xác định đối tượng bị thiệt hại để hỗ trợ từ nguồn kinh phí bồi thường của Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa.

Sớm hoàn thành phương án hỗ trợ

Ông Nguyễn Ngọc Oai, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản (Bộ NN&PTNT) cho biết thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về các giải pháp sử dụng hiệu quả nguồn kinh phí của Công ty Formosa bồi thường, Bộ NN&PTNT đã xây dựng phương án hướng dẫn xác định thiệt hại của tổ chức, cá nhân tại vùng bị ảnh hưởng.

Phương án nêu rõ nguyên tắc xác định thiệt hại, đối tượng thiệt hại (trực tiếp khai thác hải sản đối với tàu/thuyền từ 90 CV trở xuống, nuôi trồng thủy sản, sản xuất muối, kinh doanh thủy sản ven biển; đối tượng gián tiếp gồm dịch vụ hậu cần nghề cá, dịch vụ du lịch, thương mại ven biển) thời gian tính từ tháng 4-9/2016.

Bộ NN&PTNT cũng đã có văn bản hướng dẫn khai thác, giám sát hải sản khai thác; nuôi trồng thủy sản và nghề muối tại các tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên-Huế. Theo đó, Bộ đề xuất 4 phương án khai thác hải sản; phương án tổ chức lấy mẫu giám sát an toàn thực phẩm đối với hải sản tại các cảng cá, bến cá khi tàu về bờ; khôi phục hoạt động nuôi trồng thủy sản bình thường trên biển và vùng ven biển 4 tỉnh. Tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn diêm dân tham gia hoạt động sản xuất muối bình thường và lấy mẫu giám sát an toàn thực phẩm muối theo định kỳ (3 tháng/lần).

UBND các tỉnh cho biết thực hiện các chủ trương này, lãnh đạo các tỉnh đã chỉ đạo các ngành chức năng liên quan và địa phương tổ chức thực hiện công tác điều tra, khảo sát, xây dựng định mức/đơn giá, tổ chức tập huấn hướng dẫn, thành lập tổ xác định, xác nhận.

Tuy nhiên, quá trình triển khai còn nhiều khó khăn, vướng mắc trong việc xác định đối tượng bị thiệt hại do sự cố môi trường biển. Bên cạnh đó, định mức và đơn giá để tính giá trị thiệt hại vẫn chưa được thẩm định, thời gian gấp rút (ngày 10/9, các địa phương phải tổng hợp báo cáo thiệt hại báo cáo Bộ NN&PTNT) nên rất khó cho việc bảo đảm tiến độ.

Tại hội nghị, Bộ NN&PTNT tiếp tục lấy ý kiến của các tỉnh, ý kiến của đối tượng thiệt hại để hoàn thiện phương án bồi thường cũng như phương án khai thác, giám sát hải sản khai thác, nuôi trồng thủy sản và nghề muối tại 4 tỉnh nói trên để trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ thông qua.

Căn cứ vào những khó khăn, vướng mắc tại địa phương, ông Nguyễn Văn Phương, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên-Huế đề nghị Bộ NN&PTNT điều chỉnh, bổ sung hệ thống biểu mẫu kê khai, phụ lục và đối tượng được thống nhất để thuận lợi cho việc kê khai chính xác, đúng đối tượng.

Xem xét bổ sung các đối tượng thực sự bị thiệt hại như: Tổ chức, cá nhân chế biến thủy sản, lao động làm việc trong các cơ sở này và tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ ăn uống ven biển có điểm kinh doanh hoặc có hộ khẩu thường trú tại các xã, thị trấn ven biển bị ảnh hưởng (là những trường hợp không phải kê khai thuế); hộ nuôi trồng thủy sản ngừng sản xuất trong thời gian từ tháng 5/2016 đến nay do bị ảnh hưởng bởi sự cố môi trường biển.

Đề nghị Bộ NN&PTNT và Bộ Tài chính trình Thủ tướng phê duyệt định mức/đơn giá để cho các địa phương áp dụng tính toán thiệt hại kịp tiến độ; Bộ NN&PTNT có dự báo và hướng dẫn vùng an toàn cho các địa phương biết để tổ chức đánh bắt, nuôi trồng thủy sản bảo đảm an toàn.

Lãnh đạo UBND tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị cho rằng phải thận trọng xác định đối tượng thiệt hại để bồi thường, đừng để xảy ra tình trạng người được bồi thường, người không. Các địa phương cũng đề nghị đưa thêm các chủ tàu công suất trên 90 CV vào diện được hỗ trợ; ưu tiên dành kinh phí bồi thường cho đối tượng trực tiếp bị thiệt hại sớm nhất. Bên cạnh đó, cần khoanh vùng ngư trường an toàn và giám sát chặt chẽ hơn hải sản khai thác đưa vào bờ.

Kết luận hội nghị, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Vũ Văn Tám cho biết Bộ NN&PTNT tiếp thu ý kiến của các tỉnh về việc đề nghị bổ sung các đối tượng được bồi thường, hỗ trợ, làm rõ hơn các đối tượng bị thiệt hại do sự cố môi trường biển để báo cáo Thủ tướng. Trong tuần tới, Bộ sẽ sớm có văn bản làm rõ hơn các vấn đề 4 địa phương kiến nghị.

Về mặt tài chính, ông Vũ Văn Tám đề nghị Bộ Tài chính lập tổ công tác cùng các địa phương trực tiếp đi kiểm tra, hướng dẫn phương pháp, cách tính định mức đơn giá bồi thường, trình tự tổ chức kê khai, bảo đảm không để người dân nào trực tiếp hoặc gián tiếp bị ảnh hưởng do sự cố môi trường biển mà không được bồi thường, hỗ trợ; phát huy dân chủ công khai minh bạch, phát huy vai trò của các tổ chức xã hội cùng tham gia, sau khi kê khai phải niêm yết để người dân cùng giám sát.

Việc các địa phương đề nghị kéo dài thời hạn báo cáo tổng hợp kết quả thống kê, xác định thiệt hại đến ngày 15/9, Bộ sẽ xin ý kiến của Thủ tướng xem xét. Tuy nhiên, các địa phương phải vào cuộc khẩn trương để sớm nhất trong tháng 9, các bộ, ngành phải hoàn thành xác định thiệt hại, đối tượng thiệt hại tổng hợp báo cáo trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt giải ngân kịp thời kinh phí do Formosa bồi thường, ông Vũ Văn Tám lưu ý.

Những lưu ý về sản xuất, đánh bắt thủy sản

Về chỉ đạo sản xuất, Bộ NN&PTNT đồng ý để ngư dân khai thác bình thường trên các vùng biển không phân biệt 20 hải lý hay ngoài 20 hải lý. Tuy nhiên, Bộ NN&PTNT khuyến cáo các địa phương và ngư dân chưa nên khai thác ở phạm vi 3 vùng nước xoáy, gồm Sơn Dương (Hà Tĩnh), cửa sông Nhật Lệ (Quảng Bình) và hòn Sơn Chà (Thừa Thiên-Huế); khuyến cáo ngư dân chưa nên khai thác hải sản ở vùng tầng đáy vì đây là vùng tổn thương nhiều nhất.

Thứ trưởng Vũ Văn Tám cũng đề nghị các địa phương tăng cường công tác giám sát an toàn hải sản khai thác khi tàu vào bờ. Về phía Bộ NN&PTNT sẽ phối hợp với Bộ Y tế và các tỉnh tập trung lấy mẫu hải sản ở các kho đông lạnh (theo báo cáo hiện còn khoảng 3.900 tấn hải sản đông lạnh tại 4 tỉnh) để kiểm tra mức độ an toàn, sau đó phân loại, lô hàng nào an toàn sẽ cho tiêu thụ, không an toàn sẽ tiêu hủy.

Thế Phong