Về nơi ‘3 không, một có’

Bản Xốp Cháo như là “ốc đảo” trong vùng hồ thủy điện Bản Vẽ, có 109 hộ dân thì 104 nhà là hộ nghèo

Bản Xốp Cháo nằm rải rác trên những ngọn núi thấp. Đây là nơi sinh sống của 109 hộ với 457 người dân Khơ Mú. Tổng diện tích đất tự nhiên ở đây rất rộng, lên tới 6.972 ha.

Cụ Lô Tấn Đào, năm nay tuổi đã ngoài 80, nguyên Trưởng Bản Xốp Cháo tâm sự: “Bây giờ, cuộc sống của đồng bào khác trước kia, con cháu biết chữ, chứ trước đây chúng tôi vất vả lắm. Những năm 1960 trở về trước, một năm người dân thiếu ăn 5-6 tháng, chỉ sống nhờ vào củ khoai, củ sắn. Sau năm 1960, nhờ có chủ trương hỗ trợ của Nhà nước, kinh tế của đồng bào đã khá hơn nhiều”.

Tuy nhiên, tư duy làm ăn của người dân chưa thay đổi, phần vì hủ tục, phần vì đi lại khó khăn, lại không có vốn nên người dân cũng không thiết tha làm kinh tế. Cuộc sống vì thế mà bữa no, bữa đói, nhiều người dân không có sinh kế, phó mặc cuộc sống cho trời, trông vào bữa nay quăng chài, bữa mai lên rừng bẻ măng, chặt củi, làm rẫy.

“Giờ còn có thuyền máy mà đi, chứ trước kia, vào bản phải khó khăn lắm mới tìm được thuyền. Song ngay từ ngày đặt chân lên mảnh đất này, cấp ủy, chính quyền các cấp và ngân hàng chính sách xã hội (NHCSXH) từ tỉnh đến huyện, xã đã dành sự quan tâm đặc biệt đến các bản nghèo, đặc biệt là những nơi có đông đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, là những hộ ở vùng lõi nghèo nhất của tỉnh Nghệ An như Xốp Cháo, bảo đảm cho các hộ dân có nhu cầu và đủ điều kiện đều được tiếp cận nguồn vốn đầy đủ, kịp thời”, Phó Giám đốc Chi nhánh NHCSXH tỉnh Nghệ An Nguyễn Văn Vinh cho biết.

Cùng với việc lặn lội, vượt khó đưa vốn tín dụng về bản, NHCSXH nhìn nhận việc phối hợp với chính quyền xã và bản để tuyên truyền, thay đổi hủ tục, quan điểm sản xuất là một trong những điểm mấu chốt trong hành trình giảm nghèo cho Xốp Cháo. Đồng thời, NHCSXH huyện đã phối hợp chặt chẽ với các tổ chức chính trị - xã hội, chính quyền các cấp và “cánh tay nối dài” của NHCSXH là Tổ tiết kiệm vay vốn để hướng dẫn hộ vay sử dụng vốn đúng mục đích, có hiệu quả và góp phần giảm nghèo, bảo đảm an sinh xã hội. Cũng bởi thế, nguồn vốn tín dụng chính sách từ những ngày đầu triển khai vào cuộc sống đã trở thành một nguồn lực không thể thiếu, đánh thức bà con vùng đất này thay đổi nếp nghĩ, cách làm để giảm nghèo.

Thông qua Tổ tiết kiệm và vay vốn, người dân Xốp Cháo họp bình xét công khai, dân chủ, tạo điều kiện cho các hộ vay vốn chính sách

“Từ những khoản cho vay đầu tiên do NHCSXH huyện triển khai ngày ấy với chỉ 5 triệu đồng, không lãi suất, nhiều gia đình đã mua trâu, bò để chăn nuôi, giúp ổn định cuộc sống. Hiện tại, những hộ nào được vay vốn hầu như đều có trâu, bò để nuôi. Nhiều hộ vay vốn chính sách để sản xuất, kinh doanh đã có thể nâng cao thu nhập”, Trưởng Bản Xốp Cháo Lô Văn Hưng cho biết.

Vợ chồng chị Lô Thị Quyên, khi cưới nhau chỉ có hai bàn tay trắng. Họ kiếm sống bằng việc thả lưới đánh bắt cá trong lòng hồ. Thế nên, khi được NHCSXH và chính quyền bản giới thiệu tiếp cận nguồn vốn vay hộ nghèo, gia đình chị đã quyết định vay vốn để nuôi trâu, bò. Con bò đầu tiên được gia đình chị mua từ 5 triệu đồng vốn vay chính sách và khoản tiền tiết kiệm từ đánh bắt cá. Trải qua thêm 2 chu trình vay 30 triệu đồng rồi 50 triệu đồng, chị đã có được đàn trâu bò hơn chục con. “Cuộc sống giờ đã bớt khó khăn hơn nhiều. Được NHCSXH cho vay vốn nên cuộc sống tạm ổn, chúng tôi còn dựng được ngôi nhà mới”, chị Lô Thị Quyên kể.

Tết này, gia đình Lô Thị Quyên rất vui vì sẽ là hộ thứ 6 ở Xốp Cháo không còn là hộ nghèo

Cũng như chị Quyên, nhờ có đồng vốn chính sách, nhiều năm qua, gia đình anh Moong Văn Hiền ở bản Xốp Cháo đã an cư lạc nghiệp. Tiếp chúng tôi trong căn nhà mới để chuẩn bị vui Xuân đón Tết, anh khoe "vừa xây xong, hết 80 triệu đồng" rồi trầm ngâm nói: “10 năm trước, tôi không dám mơ. Cuộc sống khó khăn, vất vả nên ngày ấy, khi được NHCSXH cho vay tiền, tôi cũng chỉ dám vay 5 triệu đồng”. Dồn hết tiền có được đầu tư vào chăn nuôi, cùng với tiền vốn do NHCSXH cho vay, anh Hiền đã gây dựng được đàn trâu, bò. Cùng với việc tận dụng đất làm rẫy, làm nương trồng lúa, cuộc sống gia đình anh bớt khó khăn hơn, có thêm thu nhập trang trải cuộc sống, nuôi các con ăn học.

Cán bộ NHCSXH huyện Tương Dương luôn gần gũi tuyên truyền, giải thích cho bà con trong bản Xốp Cháo

Tính đến nay, NHCSXH huyện Tương Dương đang cho 76 hộ ở bản Xốp Cháo vay vốn, chiếm tỉ lệ 69,7%, trong đó có 58 hộ nghèo, 16 hộ cận nghèo và 2 hộ mới thoát nghèo với dư nợ 2,8 tỷ đồng. Nguồn vốn chính sách đã và đang tạo điều kiện cho bà con vay để mua trâu bò, nuôi cá lồng bè, sản xuất kinh doanh... tạo sinh kế, có thêm động lực vươn lên thoát nghèo bền vững. Bản Xốp Cháo không có nợ quá hạn, nợ khoanh, tỉ lệ thu nợ đến hạn đạt trên 98%. Đến nay, cả bản có gần 1.000 con trâu, bò; gần 1.400 con gia cầm, cùng với đó là 40 lồng cá bè của 9 hộ gia đình, mang lại mức thu nhập 7 triệu đồng/tháng. Với diện tích đất trồng trọt bên cạnh đầu tư sản xuất lúa nước 2 vụ/năm, xã cũng khuyến khích người dân tận dụng đất bằng để cải tạo ruộng nước, trồng các loại cây rau màu có giá trị kinh tế, sản xuất theo hướng hàng hóa.

“Nhờ làm tốt công tác phát triển kinh tế nên đời sống của bà con trong bản từng bước được ổn định, thu nhập bình quân đầu người hiện nay ước đạt 8-10 triệu đồng/khẩu/năm, hộ làm ăn khá ngày càng tăng, góp phần cùng cả xã từng bước giảm hộ nghèo một cách bền vững. Hiện nay, Xốp Cháo có 6 hộ thoát nghèo”, Trưởng Bản Lô Văn Hưng cho biết.

Ông Nguyễn Văn Hải, Bí thư Huyện ủy Tương Dương nhấn mạnh, “thành quả lớn nhất từ vốn vay chính sách là thay đổi tư duy, nhận thức của đồng bào các dân tộc vùng cao biên giới. Khi tư tưởng của người dân thay đổi, biết tư duy, biết nhận thức, biết xây dựng được ý chí tự lực, tự cường để vươn lên thì đó sẽ là tiền đề để mở ra một tương lai mới tươi sáng hơn cho bà con”.

Việt Hải