Tăng cường phát triển KHCN trong các trường đại học

Ảnh: VGP/Phương Liên

Hội nghị do Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ và Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh đồng chủ trì, thu hút hơn 300 đại biểu là lãnh đạo, nhà khoa học, giảng viên của các cơ sở giáo dục đại học, viện nghiên cứu, các bộ, ngành, các doanh nghiệp quan tâm tới nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ tham dự.

Hội nghị nhằm mục đích tìm các giải pháp khả thi để đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, phát triển khoa học và công nghệ (KHCN) trong các cơ sở giáo dục đại học phù hợp với thực tế trước mắt cũng như yêu cầu lâu dài về nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực.

Hội nghị cũng hướng đến mục tiêu kết nối giữa các bên liên quan trong huy động mọi tiềm năng đội ngũ, cơ sở vật chất, nguồn lực đầu tư… để nâng cao hiệu quả công tác nghiên cứu khoa học, gắn kết chặt chẽ giữa nghiên cứu và chuyển giao, giữa nhà trường, viện nghiên cứu với doanh nghiệp và cơ sở sản xuất.

Các đại biểu tập trung thảo luận 3 nội dung. Thứ nhất, xác định điểm nghẽn trong hoạt động KHCN nói chung và nghiên cứu khoa học nói riêng trong các cơ sở giáo dục đại học hiện nay, đề xuất các giải pháp để tháo gỡ. Thứ hai, làm rõ những tồn tại, khó khăn, vướng mắc về cơ chế chính sách phát triển KHCN; tổ chức hoạt động KHCN và tiềm lực KHCN, kết nối doanh nghiệp, hợp tác quốc tế về KHCN. Thứ ba, đề xuất các hướng nghiên cứu chiến lược và trọng tâm phục vụ phát triển kinh tế-xã hội của đất nước và của các ngành trong giai đoạn 2017-2025 phù hợp với yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế; đồng thời, đề xuất các kiến nghị, giải pháp thực hiện.

Theo PGS.TS. Vũ Văn Tích (Đại học Quốc gia Hà Nội), Trưởng nhóm nghiên cứu hoạt động KHCN trong các cơ sở giáo dục đại học giai đoạn 2011-2016, hoạt động KHCN nói chung và nghiên cứu khoa học nói riêng trong các trường đại học không những được xem là một trong những yếu tố quan trọng trong việc nâng cao chất lượng đào tạo, tạo ra nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu phát triển ngày càng cao của xã hội, mà còn tạo ra những tri thức mới, sản phẩm mới, cải tiến quy trình công nghệ, nâng cao năng suất chất lượng sản phẩm phục vụ cho sự phát triển của đất nước.

Ở Việt Nam hiện nay, hoạt động đào tạo nhân lực của các trường đại học cung cấp hơn 90% nhân lực KHCN trong cả nước. Sản phẩm đào tạo nhân lực KHCN của các trường đại học phục vụ trực tiếp các hoạt động quản lý điều hành của các doanh nghiệp và cơ quan quản lý hiện nay.

Các trường đại học phần lớn đều hoạt động đa ngành, đào tạo và nghiên cứu trong tất cả các lĩnh vực khoa học.

PGS.TS. Vũ Văn Tích cho biết hoạt động KHCN của các trường đại học được đặt trong mối quan hệ mật thiết với hoạt động đào tạo phát triển nguồn nhân lực, đặc biệt là đào tạo sau đại học, đây là mối quan hệ hữu cơ giữa khoa học và đại học. Cũng vì thế mà nghiên cứu về khoa học giáo dục là một hướng nghiên cứu cơ bản, quan trọng trong các trường đại học, cao đẳng trực thuộc Bộ GD&ĐT, phục vụ cho công tác quản lý phát triển giáo dục của ngành.

Tại hội nghị, các đại biểu đã đề đạt nhiều ý kiến để thực hiện giải pháp hạ tầng, liên quan đến quy hoạch và đầu tư liên ngành, các bộ và địa phương để tiết kiệm nguồn lực đầu tư và tạo phương án đa lợi ích cho các bên liên quan tới hoạt động KH&CN và nguồn nhân lực.

Nhiều ý tưởng được đề xuất như: Thành lập các công viên khoa học, thông qua điều chỉnh quy hoạch các khu công nghệ cao, khu nông nghiệp công nghệ cao... tại các địa phương và của các bộ ngành nằm cạnh các trường đại học và tổ chức phối hợp hoạt động, theo mô hình Technopolis, tương tự Khu đô thị đại học Khu công nghệ cao Hòa Lạc và Đại học Quốc gia Hà Nội. Tập trung đầu tư cho một số trung tâm KHCN lớn của đất nước gắn với các đại học quốc gia và các đại học vùng, cũng như một số đại học trọng điểm trong cả nước.

Trong giai đoạn tới, cần tăng cường đầu tư phát triển một số đại học 4.0, mang tư tưởng dẫn dắt, khai phóng, để tổ chức nghiên cứu và đào tạo cho một số ngành nghề mới, lĩnh vực KHCN mới gắn với cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4.

Phương Liên