Tổng kết năm học 2017-2018: Rút kinh nghiệm từ những hạn chế, thiếu sót

Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam đến dự và chỉ đạo hội nghị tại điểm cầu của Bộ GD&ĐT.

Phát biểu khai mạc Hội nghị tổng kết năm học năm học 2017-2018, triển khai nhiệm vụ năm học 2018-2019 của ngành giáo dục, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ chia sẻ các kết quả nổi bật, cũng như những vấn đề còn hạn chế, yếu kém trong thực hiện nhiệm vụ năm học vừa qua.

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT cho biết trong năm học 2017-2018 vừa qua, ngành giáo dục đã nỗ lực thực hiện có hiệu quả 9 nhóm nhiệm vụ chủ yếu và 5 nhóm giải pháp cơ bản đã đề ra và đạt được một số kết quả nổi bật: Chất lượng các hoạt động GD&ĐT ở tất cả các bậc học từng bước được cải thiện, nâng cao. Mạng lưới trường, lớp mầm non phát triển, tỷ lệ trường, lớp ngoài công lập tăng nhanh. Tỷ lệ huy động trẻ ra lớp vượt chỉ tiêu ở tất cả các độ tuổi. 

Mạng lưới, quy mô giáo dục phổ thông tiếp tục ổn định, từng bước được rà soát, sắp xếp. Chất lượng giáo dục phổ thông đại trà có nhiều tiến bộ, chất lượng giáo dục mũi nhọn đạt được nhiều thành tựu quan trọng với kết quả nổi bật của các đoàn học sinh Việt Nam tham dự Olympic quốc tế và khu vực, thi khoa học kỹ thuật quốc tế. Công tác xây dựng xã hội học tập từng bước đã lan tỏa và phát huy hiệu quả, đáp ứng nhu cầu học tập của người dân. 

Nhiều trường đại học của nước ta đã có tên trong bảng xếp hạng khu vực và thế giới. Kết quả đổi mới giáo dục của Việt Nam được các nước, tổ chức quốc tế ghi nhận, đánh giá cao như đánh giá của Ngân hàng Thế giới: 7 trong số 10 hệ thống giáo dục hàng đầu của thế giới nằm ở khu vực Đông Á-Thái Bình Dương, trong đó sự phát triển thực sự ấn tượng là ở hệ thống giáo dục của Trung Quốc và Việt Nam (hai quốc gia tiên phong trong đổi mới giáo dục). 

Hội nghị được tổ chức tại 64 điểm cầu trên cả nước. Ảnh: VGP/Đình Nam

Bên cạnh những kết quả nổi bật trên, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ chỉ ra những hạn chế, yếu kém mà ngành giáo dục cần phải nghiêm túc xem xét rút kinh nghiệm như: Vẫn còn tình trạng thiếu trường lớp ở các khu đô thị, khu công nghiệp, khu chế xuất, đặc biệt là các trường mầm non. Công tác giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ năng sống, giáo dục thể chất cho học sinh còn hạn chế; cá biệt có một số giáo viên, học sinh có hành vi ứng xử thiếu văn hóa gây mất niềm tin của cha mẹ học sinh, bức xúc trong xã hội. 

Tình trạng thừa, thiếu giáo viên cục bộ vẫn chưa được giải quyết dứt điểm, trong đó có một số địa phương để xảy ra những sai phạm nghiêm trọng trong công tác tuyển dụng, sử dụng giáo viên. Tình trạng lạm thu đầu năm học trong các cơ sở giáo dục còn diễn ra ở nhiều địa phương. Đổi mới chương trình, sách giáo khoa chưa đạt tiến độ đề ra. 

Công tác tổ chức Kỳ thi THPT Quốc gia năm 2018 còn một số hạn chế, thiếu sót như: Đề thi chưa thật sự phù hợp với yêu cầu của thi THPT, trong đề thi có những câu hỏi có độ khó cao; Phần mềm chấm trắc nghiệm còn có những kẽ hở trong bảo mật có thể dẫn đến bị lợi dụng để làm sai lệch kết quả thi; Công tác thanh kiểm tra, giám sát của Bộ GD&ĐT đối với các địa phương đã được tăng cường hơn nhưng vẫn còn sơ hở, chưa sâu sát. Tình trạng sinh viên tốt nghiệp ra trường không tìm được việc làm còn nhiều; chất lượng nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển đất nước. Cơ chế, chính sách về tự chủ đại học còn thiếu và chưa đồng bộ. 

GS.TS Trần Thọ Đạt, Hiệu trưởng ĐH Kinh tế quốc dân phát biểu. Ảnh: VGP/Đình Nam

Tại Hội nghị, các đại biểu là đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương, đại diện lãnh đạo các tỉnh, thành phố, lãnh đạo Sở GD&ĐT chủ trì các điểm cầu địa phương đã tập trung thảo luận, làm rõ nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế chủ yếu trong công tác quản lý giáo dục các cấp trong năm học vừa qua. Trong đó, làm rõ trách nhiệm quản lý nhà nước của các bộ, ngành và địa phương trong từng vấn đề cụ thể.

Đồng thời, các đại biểu cũng đã thảo luận về phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp của ngành giáo dục trong năm học tới, để phát huy những thuận lợi, cơ hội, sớm khắc phục những hạn chế, yếu kém, tạo ra sự chuyển biến rõ nét trong các hoạt động của ngành giáo dục năm học 2018-2019.

Từ đầu cầu TP. Cần Thơ, ông Lê Văn Tâm - Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP. Cần Thơ kiến nghị Chính phủ, Bộ GD&ĐT cùng các ngành liên quan cần quan tâm đến vấn đề phân luồng học sinh sau THCS. Đặc biệt là công tác phòng ngừa, ngăn chặn tình hình tội phạm liên quan đến ma túy trong thanh thiếu niên. 

Với tư cách là một trường tuyển sinh quy mô lớn, phần lớn phương thức tuyển sinh dựa và kết quả kỳ thi THPT quốc gia, GS.TS Trần Thọ Đạt – Hiệu trưởng Trường ĐH Kinh tế quốc dân nêu một số kiến nghị xung quanh việc tổ chức Kỳ thi THPT Quốc gia. Về đề thi: Đề thi tốt phải là đề thi đảm bảo sự phân hóa nhất định. Mong bộ phận ra đề rút kinh nghiệm nghiên cứu kỹ phổ điểm, có bộ phận thử nghiệm. Trường ĐH Kinh tế Quốc dân ủng hộ tổ chức kỳ thi này đến hết năm 2020. Về coi thi, không thể không có sự tham gia của các trường ĐH. Về công tác chấm thi, cần tổ chức chấm chéo hoặc tổ chức chấm theo cụm. Bài thi trắc nghiệm phải có sự cải thiện về mặt công nghệ thông tin.

 

Đại diện đầu cầu Hà Nội phát biểu tại Hội nghị, ông Ngô Văn Quý - Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội đưa ra 4 kiến nghị: Bộ GD&ĐT tham mưu Chính phủ bổ sung quy định về khung, mức chi học phí với trường công tự chủ chi thường xuyên; kịp thời có hướng dẫn về việc chuyển đổi mô hình cơ sở giáo dục từ công lập sang ngoài công lập; sớm có hướng dẫn liên quan đến tự chủ trong các đơn vị sự nghiệp của ngành giáo dục; Bộ GD&ĐT, Bộ Xây dựng thống nhất cho TP. Hà Nội được nâng tầng so với quy chuẩn xây dựng trường học…

Từ điểm cầu Phú Thọ, ông Hà Kế San - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ cho biết hiện tỉnh Phú Thọ chỉ có trường THPT và một số trường mầm non là tư thục, chưa có trường tiểu học và THCS tư thục. Lãnh đạo tỉnh Phú Thọ đề nghị  phải có quy định của Chính phủ trong chuyển đổi trường công lập sang tư thục. Đối với giáo dục mầm non, hiện chỉ có phổ cập 5 tuổi, còn lại dưới 5 tuổi thì chưa đề cập đến, vấn đề đặt ra là phải tính toán xã hội hóa như thế nào, giải quyết vấn đề đất đai, trả lương cho giáo viên ngoài công lập… Cần có sự tính toán để những đơn vị, địa phương có điều kiện mạnh dạn chuyển một số trường tiểu học, THCS, THPT sang trường tư thục chất lượng cao, tự chủ tài chính.