Xuất bản, phát hành SGK trước hết vì lợi ích của học sinh, phụ huynh

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam làm việc về công tác xuất bản, phát hành SGK, đồ dùng dạy học cho năm học mới. Ảnh VGP/Đình Nam

Chiều 20/4, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã làm việc với lãnh đạo Bộ GD&ĐT, đại diện một số nhà xuất bản (NXB) về công tác xuất bản, phát hành SGK, đồ dùng dạy học cho năm học mới.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh đây là năm thứ 2 chúng ta triển khai SGK theo chương trình mới, các đại biểu cần đánh giá toàn diện, đầy đủ những thuận lợi, khó khăn của việc biên soạn, xuất bản, phát hành SGK thời gian qua cũng như công tác chuẩn bị, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất để giảng dạy theo chương trình, SGK mới.

Giải đáp đầy đủ, kịp thời mọi mối quan tâm

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đánh giá từ năm 2020, chúng ta đã triển khai rất tích cực các bộ SGK lớp 1 mới, rút ra được một số bài học, kinh nghiệm. “Vì sự nghiệp đổi mới ngành giáo dục cần đứng về phía lợi ích của học sinh, phải giải đáp đầy đủ, kịp thời mọi mối quan tâm của dư luận, đặc biệt của đội ngũ giáo viên, phụ huynh học sinh”.

Vừa qua, Bộ GD&ĐT đã rút kinh nghiệm từ triển khai SGK lớp 1 mới, trên tinh thần hết sức minh bạch và cầu thị, sử dụng công nghệ thông tin đưa đến trước hết là giáo viên, phụ huynh, toàn xã hội các bộ SGK mới ngay trong quá trình xem xét, thẩm định, và đã tiếp thu được nhiều ý kiến.

Lãnh đạo Bộ GD&ĐT cho biết đã phê duyệt các bộ SGK lớp 2 và lớp 6 mới. Mặc dù theo quy định của Luật Giáo dục, UBND các tỉnh, thành phố được quyền lựa chọn các bộ SGK nhưng Bộ GD&ĐT đã công khai trên mạng và kêu gọi toàn bộ giáo viên xem xét, cho ý kiến về các bộ SGK.

Phó Thủ tướng đề nghị Bộ GD&ĐT tiếp tục đôn đốc các tỉnh, thành phố chỉ đạo sớm việc lựa chọn các bộ SGK mới, phù hợp để phụ huynh học sinh sớm nắm được thông tin, giáo viên sớm có sự chuẩn bị, tìm hiểu sâu thêm nội dung, phương pháp giảng dạy, các NXB cũng xác định được nhu cầu số lượng SGK để chuẩn bị cho công tác in ấn.

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn phát biểu tại buổi làm việc. Ảnh VGP/Đình Nam

Đại diện một số cục, vụ của Bộ GD&ĐT, NXB Giáo dục, Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) đã báo cáo, phân tích về từng nguyên nhân làm tăng giá SGK, bao gồm chi phí biên soạn, biên tập, in ấn, phát hành, tiếp thị, tập huấn… Từ khâu biên tập, biên soạn, thẩm định đến kê khai giá SGK đều đã có những quy định rất rõ trong các nghị quyết của Quốc hội, văn bản của Chính phủ.

Đại diện Bộ Tài chính, Bộ GD&ĐT cho biết, theo quy định của pháp luật, các NXB phải thực hiện kê khai giá. Các NXB cũng đã có sự trao đổi với Bộ Tài chính để có những bộ SGK tốt về mặt nội dung, hình thức thuận lợi hơn cho việc học của học sinh. Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn cho biết sẽ sớm ban hành Thông tư hướng dẫn chuẩn về hình thức các cuốn SGK, danh mục học liệu, các dụng cụ dạy học cần thiết theo SGK mới.

Đây là căn cứ để các NXB biên soạn, in ấn các bộ SGK có chất lượng tốt, phù hợp với điều kiện của chúng ta, tránh tình trạng các NXB có xu thế lựa chọn các loại giấy tốt nhất, công nghệ in tốt nhất dẫn tới giá SGK sẽ cao hơn.

Ảnh VGP/Đình Nam

Bộ GD&ĐT, Bộ Tài chính, đại diện một số bộ, ngành thống nhất ứng dụng triệt để CNTT như đã làm trong giai đoạn vừa qua để cải tiến công tác phát hành. Bằng CNTT các NXB hoàn toàn có thể nắm được yêu cầu về SGK chính xác đến từng học sinh, đổi mới căn bản công tác phát hành. Nếu làm tốt chúng ta hoàn toàn có thể tránh được tình trạng SGK giả khi các NXB có thể trực tiếp qua các đầu mối đưa sách đến từng học sinh, giảm dần tỉ lệ 23,5% chi phí phát hành sách trong cơ cấu giá SGK hiện nay.

Hạn chế sử dụng sách tham khảo

Đối với sách tham khảo, qua theo dõi tình hình, dư luận, mối quan tâm của phụ huynh học sinh cũng như giáo viên từ năm 2020 khi bắt đầu triển khai SGK mới, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Hữu Độ cho biết Bộ đã tiến hành rà soát tình hình sử dụng sách tham khảo trong trường học và đã có chỉ đạo chính thức. Trong quá trình đổi mới SGK theo hình thức “cuốn chiếu”, trong những năm tới đây, yêu cầu đặt ra đối với SGK gắn với phương thức giảng dạy mới thì nội dung trong SGK đã đảm bảo đầy đủ kiến thức cần thiết cho học sinh. Thông qua nhiều biện pháp tổng hợp, đặc biệt hướng dẫn công tác đánh giá (kiểm tra, thi cử) sử dụng kiến thức SGK, lãnh đạo Bộ GD&ĐT khẳng định trong trường học chỉ sử dụng chính thức SGK, còn sách tham khảo chỉ sử dụng rất hạn chế. Các trường học có thể mua sách tham khảo để trong thư viện để giáo viên tham khảo, làm phong phú thêm kiến thức và một số rất ít học sinh có năng khiếu đặc biệt cần mua thêm để sử dụng. “Bộ GD&ĐT cơ bản không khuyến khích học sinh dành quá nhiều thời gian cho sách tham khảo, ngoài một số em học sinh có năng khiếu đặc biệt. Nhất là các cháu ở bậc tiểu học thì đổi mới phương pháp dạy và học để giảm áp lực, để học mà chơi, chơi mà học”, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Hữu Độ nói.

Thời gian qua, Bộ GD&ĐT, với tinh thần cầu thị, tiếp thu các ý kiến trong nước và quốc tế, đặc biệt từ đội ngũ giáo viên, không ngừng đổi mới công tác tập huấn. Với các bộ SGK mới, Bộ GD&ĐT sẽ tiếp tục chỉ đạo biên soạn, xây dựng đầy đủ các bài giảng minh hoạ. Với những chủ đề, bài khó, có thể có những bài giảng minh họa chuyên sâu. Bộ GD&ĐT sẽ phát động và đẩy mạnh khuyến khích tất cả giáo viên tham gia có các bài giảng hay, tiết giảng hay, chia sẻ trên hệ thống CNTT của ngành giáo dục để tất cả giáo viên, phụ huynh có thể tham khảo. Những bài giảng, kinh nghiệm hay nhất sẽ được phổ biến tới toàn ngành giáo dục.

“Đây là một trong những giải pháp, nếu đẩy mạnh tốt, sẽ rất hữu hiệu rút ngắn khoảng cách giảng dạy giữa vùng sâu, vùng xa và các đô thị”, Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng nêu rõ.

Cùng với việc tái bản SGK định kỳ hằng năm, lãnh đạo Bộ GD&ĐT kêu gọi các em học sinh, phụ huynh “giữ gìn, khuyến khích sử dụng lại SGK”, tiết kiệm cho xã hội; là nét truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc. Trong thời gian tới, Bộ GD&ĐT sẽ ứng dụng CNTT để chia sẻ SGK cũ cho những người có nhu cầu sử dụng, vì trong SGK mới đã hạn chế tối đa những nội dung yêu cầu học sinh viết trực tiếp vào sách để có thể sử dụng.

Tại cuộc họp, các ý kiến cho rằng, đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đặt ra nhiều nhiệm vụ, trong đó có những nhiệm vụ thực hiện liên tục trong nhiều năm, và triển khai SGK mới là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Bộ GD&ĐT trong thời gian tới. Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn mong muốn nhận được sự quan tâm góp ý của đội ngũ giáo viên, phụ huynh và toàn xã hội đối với quá trình biên soạn, triển khai SGK mới để có những sản phẩm tốt nhất.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đề nghị, Bộ GD&ĐT, Bộ Tài chính, các nhà xuất bản cùng các bộ, ngành liên quan phát huy tinh thần trách nhiệm để công tác xuất bản, phát hành SGK, đồ dùng dạy học trên tinh thần cầu thị, minh bạch vì các em học sinh, giáo viên cũng như công cuộc đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo của đất nước.

Đình Nam