Bỏ điểm sàn là cần thiết
(Chinhphu.vn) - Bộ GDĐT đã cho phép tuyển sinh riêng bên cạnh thi 3 chung, đồng thời tuyên bố bỏ điểm sàn để đánh giá đầu vào cho các trường ĐH mùa tuyển sinh 2014. Có thể nói đây là những đổi mới tạo tiền đề cho một cuộc cách mạng trong tuyển sinh đại học.
 |
| PGS.TS Nguyễn Kim Sơn. Ảnh: VGP/Nguyệt Hà |
Năm nay, Bộ chủ trương cho một số trường tuyển sinh riêng, bên cạnh đó vẫn tổ chức thi 3 chung cho những trường chưa có phương án tuyển sinh riêng phù hợp. Ông đánh giá thế nào về chủ trương này?
PGS.TS Nguyễn Kim Sơn: Các trường được tự chủ tuyển sinh là hướng đi tất yếu và được quy định trong Luật Giáo dục Đại học. Vấn đề là các trường sẽ thực hiện quyền và trách nhiệm như thế nào thôi.
Có trường sẽ chủ động làm không mấy khó khăn, nhưng cũng có những trường nếu không có bước chuẩn bị thì việc tuyển sinh riêng sẽ gặp khó khăn từ khâu ra đề đến chấm, tuyển chọn...
Việc cần có thời gian 3 năm duy trì kỳ thi 3 chung theo tôi là cần thiết để các trường chuẩn bị về nhân lực, yếu tố kỹ thuật. Trong 3 năm, theo tôi các trường cũng phải triển khai rất tích cực thì mới có thể đảm nhiệm được phần chủ động. Về phía Bộ GDĐT, cho các trường chủ động nhưng cũng phải có biện pháp hỗ trợ bằng cách thành lập tổ chức đánh giá chung mà kết quả có thể được nhiều đơn vị chia sẻ, như vậy sẽ tiết kiệm cho xã hội hơn và giảm bớt công sức thời gian cho trường ĐH.
Vừa qua, Bộ GDĐT có thông báo bỏ điểm sàn, quan điểm của ông về vấn đề này?
PGS.TS Nguyễn Kim Sơn: Việc bỏ hay không bỏ điểm sàn có nhiều ý kiến thảo luận và phần nhiều là lo lắng. Theo tôi, việc bỏ điểm sàn là hướng cần thiết thậm chí không cần thêm tiêu chí, điều kiện khác. Vì các trường phải tự chịu trách nhiệm trước việc đào tạo của mình, quan trọng nhất là phải làm nghiêm đầu ra của chương trình đó và phải có sự sàng lọc tốt trong toàn quá trình đào tạo.
Do đó, dẫu đầu vào có rộng một chút nhưng đầu ra làm nghiêm, ai không học được sẽ phải tự rời bỏ vị trí học tập của mình. Làm nghiêm đầu ra cũng là theo thông lệ quốc tế. Còn nếu bỏ điểm sàn rồi lại phải nghĩ ra phương án nào khác thì có phức tạp nhất định. Còn nếu trường hợp nhất định phải có tiêu chuẩn nào đó để làm điều kiện thì mỗi trường, tùy theo điều kiện của mình, chọn một môn tương đối quan trọng của khối thì môn đó phải qua ngưỡng điểm nào đó.
Ví dụ như vào ngành khoa học, có thể tính toán trong 3 môn khối A thì chọn môn Toán, phải vượt qua 4 điểm hoặc 5 điểm, những môn còn lại thì thoải mái hơn. Tôi lấy ví dụ thế. Nhưng dẫu sao đặt ra rào cản như thế cũng khá phức tạp. Như vậy, bỏ điểm sàn nhưng lại có một cái sàn khác thì về căn bản không thay đổi. Do vậy, theo ý kiến cá nhân của tôi thì nên bỏ luôn.
Nhưng rõ ràng có một thực tế thời gian qua, nhiều trường ĐH ngoài công lập được thành lập trong khi kiểm định đầu ra chưa được đánh giá tốt. Việc cho tuyển sinh theo nhu cầu của các trường thì người học vẫn là đối tượng chịu thiệt thòi, chưa kể ảnh hưởng tiêu cực cho nền kinh tế và gây tốn kém cho xã hội. Trong khi đó các trường vẫn chưa chịu trách nhiệm về vấn đề này?
PGS.TS Nguyễn Kim Sơn: Chỉ có một cách là chúng ta tăng cường kiểm định, giám sát cung cầu với trường ĐH. Còn mọi giải pháp đơn lập đều rất ít có ý nghĩa, cần có giải pháp tổng thể.
Để kiểm định hiệu quả chất lượng giáo dục, đào tạo theo ông cần có giải pháp nào?
PGS.TS Nguyễn Kim Sơn: Trong năm 2013, Bộ GDĐT đã thành lập 2 trung tâm kiểm định giáo dục thuộc ĐHQG Hà Nội và ĐHQG TPHCM.
Hiện nay, ĐHQG HN đang chuẩn bị các điều kiện để trung tâm có thể hoạt động như đào tạo kiểm định viên, cơ sở vật chất và các điều kiện khác.
Sau khi các kiểm định viên được cấp chứng chỉ thì việc kiểm định mới bắt đầu. Quan trọng là đặt ra các tiêu chí, tiêu chuẩn theo thông lệ quốc tế, theo mục tiêu đào tạo. Trên cơ sở những tiêu chí đó để đánh giá các trường xem mức độ họ đạt đến đâu thì lúc đó chúng ta có chính sách, có thông tin đến với xã hội. Còn việc thực hiện phải bài bản, nghiêm túc. Công việc đó đang phải chuẩn bị và tôi nghĩ đây là công việc lớn trong thời gian tới.
Có quan điểm cho rằng cần tiến tới một kỳ thi quốc gia (hợp nhất kỳ thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh ĐH-CĐ). Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?
PGS.TS Nguyễn Kim Sơn: Nếu vẫn cần thiết phải có một kỳ thi chung mang tính quốc gia, vừa làm căn cứ tốt nghiệp, vừa làm căn cứ cho các trường ĐH xét tuyển, thì tính chất của kỳ thi đó phải khác hiện nay. Tính chất của nó vẫn là thi quốc gia, nhưng phải hướng đến đánh giá năng lực tổng hợp. Chỉ cần một bài thi, trong đó vừa kiểm tra được kiến thức, năng lực, kỹ năng tính toán, hiểu biết xã hội, tự nhiên... Tóm lại, bất kỳ cái gì học sinh đã học ở phổ thông đều phải được đánh giá tổng hợp.
Với bài thi tổng hợp đó thì sẽ không còn tình trạng năm nay sẽ thi môn này, sang năm thi môn kia, cái này có học, có thi hay không. Nguyên tắc có học phải có thi nhưng theo tôi, bài đánh giá tổng hợp như vậy là điều học sinh cần đạt tới.
Đó cũng là cái chuẩn các trường ĐH có thể chọn ứng viên. Sau đó, tùy lĩnh vực của mình mà các trường có thể có những bài đánh giá chuyên biệt, có trường không cần... đó là một định hướng.
Đối với học sinh phổ thông, tôi muốn nhấn mạnh lại quan điểm cá nhân: Có học phải có thi nhưng việc thi đó phải thường xuyên, đánh giá được chất lượng của học sinh khi kết thúc môn học hoặc học phần nào đó. Còn nếu chỉ dồn vào một giai đoạn nhất định mới kiểm tra đánh giá thì học sinh sẽ dồn vào học và sẽ quên, điều này không có nhiều ý nghĩa.
Xin trân trọng cảm ơn ông!
Nguyệt Hà (thực hiện)
