Các giải pháp cấp bách và lâu dài đối phó với xâm nhập mặn

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát đề cập giải pháp ứng phó xâm nhập mặn vùng ĐBSCL. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Theo Bộ trưởng Cao Đức Phát, về cấp nước, cần phải thường xuyên theo dõi diễn biến thời tiết, nguồn nước, tổ chức giám sát, dự báo xâm nhập mặn đến từng cửa lấy nước để vận hành, điều tiết công trình nhằm ngăn mặn, trữ ngọt hiệu quả vào hệ thống. Tổ chức đắp đập tạm thời để ngăn mặn, trữ nước ngọt phục vụ sản xuất, dân sinh.

Tăng cường thông tin, tuyên truyền thường xuyên về tình hình hạn hán, xâm nhập mặn đến các cấp, các ngành, người dân để chủ động trong sản xuất, sinh hoạt. Tuyên truyền, hướng dẫn áp dụng các biện pháp tưới tiêu tiên tiến, tiết kiệm nước ở những nơi có điều kiện. Lắp đặt trạm bơm dã chiến, sẵn sàng bơm lấy nước ngọt, trữ vào hệ thống kênh mương, đồng ruộng khi nguồn nước có độ mặn cho phép.

Tiếp tục nạo vét hệ thống kênh mương nội đồng để bảo đảm việc lưu thông dòng chảy, tích trữ nước ngọt trong hệ thống phục vụ sản xuất, dân sinh.

Với sản xuất lúa, cần tập trung bố trí thời vụ xuống giống nhanh gọn, hợp lý cho từng tiểu vùng để tránh thời điểm xâm nhập mặn lên cao. Ngoài ưu tiên sản xuất các giống lúa phù hợp với cơ cấu mùa vụ, thị trường... cần chú ý tới giống lúa phù hợp với diễn biến nguồn nước, tình hình xâm nhập mặn.

Đối với cây ăn quả, khi có nguy cơ nhiễm mặn, chủ động sử dụng tối đa nguồn vật liệu hữu cơ (rơm rạ, cỏ khô, lá khô, lục bình...) phủ gốc để giữ ẩm cho cây. Cắt tỉa cành, tạo tán gọn để hạn chế thoát hơi nước. Tăng cường bón phân hữu cơ và lân, kali, hạn chế bón phân hoá học khác trong thời gian cây đang bị nhiễm mặn.

Về lâm nghiệp, xây dựng và tổ chức thực hiện có hiệu quả phương án phòng cháy chữa cháy rừng trên địa bàn; tổ chức lực lượng, phương tiện, trang thiết bị phòng cháy chữa cháy rừng bảo đảm xử lý các tình huống cháy rừng xảy ra; sẵn sàng huy động lực lượng, phương tiện chữa cháy rừng theo phương châm 4 tại chỗ, kiên quyết không để xảy ra cháy lớn.

Rà soát lại kế hoạch chuẩn bị cây giống, xử lý thực bì và trồng rừng kịp thời vụ phù hợp với diễn biến thời tiết khô hạn, bảo đảm hoàn thành kế hoạch trồng rừng năm 2016, đồng thời không để cháy rừng do xử lý thực bì.

Về nuôi trồng thủy sản, theo dõi sát sao diễn biến thời tiết, dòng chảy để điều chỉnh lịch thời vụ thả giống phù hợp, trong đó chú trọng cơ cấu mùa vụ luân canh tôm sú-lúa ở từng vùng.

Tăng cường công tác thống kê, chẩn đoán xét nghiệm, tổng hợp thông tin, số liệu báo cáo về diện tích dịch bệnh thuỷ sản; xử lý tiêu độc, khử trùng ao nuôi bị bệnh và chỉ thả nuôi khi cơ quan quản lý công bố hết dịch; tăng cường sức đề kháng cho thuỷ sản bằng cách bổ sung các loại vitamin, khoáng, vi lượng…; hướng dẫn các đơn vị, tổ chức và người nuôi các giải pháp cải tạo tốt ao nuôi, phòng ngừa, hạn chế thiệt hại do dịch bệnh gây ra...

Về cấp nước sinh hoạt, sử dụng các phương tiện cấp nước lưu động để cấp nước sinh hoạt cho người dân các khu vực không có nước ngọt để sinh hoạt hằng ngày. Kéo dài tuyến ống của các công trình cấp nước tập trung chưa bị ảnh hưởng để cấp cho những khu vực bị ảnh hưởng xung quanh.

Cung cấp trang thiết bị phục vụ cấp và trữ nước cho các hộ gia đình ở những khu vực bị ảnh hưởng mặn nhưng không thể cấp nước bằng công trình tập trung như: Hỗ trợ bồn nhựa trữ nước, máy lọc nước hộ gia đình, hóa chất xử lý nước.

Khoan các giếng khoan tầng sâu để thay thế tạm thời nguồn nước mặt bị nhiễm mặn ở những vùng bị ảnh hưởng xâm nhập mặn.

Liên quan đến các giải pháp lâu dài, Bộ trưởng Cao Đức Phát nhấn mạnh: Cần đặc biệt quan tâm điều chỉnh cơ cấu sản xuất để ứng phó với những diễn biến bất lợi của tình hình thời tiết, xâm nhập mặn.

Đi liền với đó là xây dựng hệ thống hạ tầng thủy lợi đủ mạnh. Rà soát quy hoạch thủy lợi, nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản, lâm nghiệp, cấp nước sinh hoạt... thích ứng với thời tiết cực đoan.

Đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án xây dựng công trình, phi công trình phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn. Nâng cao năng lực dự báo nguồn nước, hạn hán, xâm nhập mặn, bảo đảm chủ động ứng phó với tác động của thời tiết cực đoan...

Nguyễn Hoàng