Đạo luật Nông trại mới của Mỹ và xuất khẩu cá tra Việt

Theo VASEP, năm 2013, xuất khẩu cá tra Việt Nam đạt khoảng 1,8 tỷ USD, trong đó, xuất vào thị trường Mỹ khoảng 100.000 tấn, trị giá khoảng 300 triệu USD.

Theo ông Phạm Anh Tuấn, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuỷ sản (Bộ NNPTNT), đạo luật vừa được ban hành có 3 điểm mới nổi bật là: Cá tra chắc chắn thuộc đối tượng chịu điều chỉnh của những hàng rào kỹ thuật mới do Bộ Nông nghiệp Mỹ đưa ra trong 2 tháng tới. Thứ hai, Quốc hội Mỹ cũng phê chuẩn việc chuyển chức năng giám sát cá da trơn, trong đó có cá basa và cá tra của Việt Nam, lâu nay vẫn thuộc Cơ quan Quản lý Dược phẩm và Thực phẩm (FDA) sang Bộ Nông nghiệp Mỹ. Thứ ba, thay vì chỉ kiểm soát chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm, Mỹ sẽ kiểm soát luôn cả vùng nuôi cá tra của Việt Nam.

Việc kiểm soát các vùng nuôi cá của Việt Nam đang được các doanh nghiệp dự đoán theo hướng Bộ Nông nghiệp Mỹ sẽ yêu cầu các vùng nuôi của Việt Nam phải nâng cấp để đáp ứng những tiêu chuẩn giống như tiêu chuẩn mà những người nuôi cá da trơn Mỹ hiện nay đang áp dụng.

Theo ông Phạm Anh Tuấn, việc có khởi kiện những “áp đặt” của Mỹ đối với xuất khẩu cá tra Việt Nam còn phải chờ trong 2 tháng nữa khi Bộ Nông nghiệp Mỹ đưa ra những quy định cụ thể. Nếu những quy định đó trái với khoa học và luật pháp quốc tế thì Việt Nam hoàn toàn có thể khởi kiện.

Ông Trương Đình Hòe, Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), cho rằng vấn đề hiện nay là yêu cầu phía Mỹ xem xét lại chương trình giám sát cá da trơn sao cho hợp lý và công bằng. Đặc biệt, nội dung trong chương trình thanh tra, giám sát cá da trơn mà Bộ Nông nghiệp Mỹ sắp đưa ra tới đây phải tuân thủ các chuẩn mực hoặc là các vấn đề phổ biến nằm trong hoạt động sản xuất, chứ không phải mang tính áp đặt hoặc không tương thích, không phù hợp với những điều kiện hiện nay.

Ngoài ra, sau khi Đạo luật Nông trại mới của Mỹ được thông qua, việc ra các văn bản hướng dẫn thực hiện cho đến khi áp dụng giám sát, nhanh nhất cũng phải đầu năm 2015 mới có thể áp dụng trên thực tế. Tuy nhiên, việc nhanh nhạy phản ứng với những hàng rào kỹ thuật của các nước nhập khẩu cũng cần được ngành cá tra nói chung và nhiều ngành hàng nông sản khác trong nước cần nghiêm túc xem xét.

Đỗ Hương