Đường Hồ Chí Minh: Điều chỉnh phù hợp với thực tiễn

Đường  Hồ Chí Minh giúp xóa đói giảm nghèo ở một số địa phương đường đi qua.

Tuy nhiên, các đại biểu cũng để nghị cần làm rõ nguồn vốn phân kỳ sau khi điều chỉnh cũng như giao các địa phương quản lý, xã hội hóa  dịch vụ nhằm nâng cao hiệu quả dự án.

Đại biểu Bùi Thị An đặt câu hỏi liệu việc điều chỉnh từ 8 làn xe xuống 6 làn có gây lãng phí trong quy hoạch đầu tư trước đó? Cũng theo bà An, ngành Giao thông đầu tư làm sao đảm bảo chất lượng tránh thất thoát trong đầu tư, cần huy động tối đa các nguồn vốn và hạn chế sử dụng từ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ.

Trước đó, trong tờ trình, Bộ trưởng Bộ  GTVT Đinh La Thăng cho biết, với việc điều chỉnh tổng toàn tuyến, Dự án đường Hồ Chí Minh sẽ tăng chiều dài toàn tuyến thêm 16km, trong đó tuyến chính giảm 168km, còn 2.499km, nhánh Tây tăng 184km thành 684km. Sở dĩ phải điều chỉnh là do tuyến chính đi tránh các thành phố, thị xã, thị trấn để giảm khối lượng giải phóng mặt bằng, điều chỉnh hướng tuyến ở những vị trí có địa hình khó khăn...; đường sẽ đi qua 28 tỉnh thay vì 30 tỉnh như  trước đó. Dự án được quy hoạch theo từng đoạn với quy mô 2-6 làn xe. Tổng mức đầu tư để thông toàn tuyến với 2 làn xe đến năm 2020 trên 91 nghìn tỷ đồng từ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ và các nguồn khác.

Theo đó, để phù hợp với điều kiện nguồn lực quốc gia, điều chỉnh tiến độ giai đoạn 2 và giai đoạn 3 sẽ được thực hiện. Theo đó, đến năm 2015 cơ bản hoàn thành giai đoạn 2 nối thông Pác Bó đến Đất Mũi với quy mô 2 làn xe. Các đoạn còn lại và một số cầu lớn sẽ  hoàn thành  trong giai đoạn đến năm 2020.

Lý giải cho việc điều chỉnh dự án, Bộ trưởng Đinh La Thăng cho biết, khi Nghị quyết 38/2004 được thông qua, thời điểm đó kinh tế thế giới cũng như kinh tế trong nước đang phát triển thuận lợi. Tuy nhiên, hiện nay, quy hoạch của các địa phương và của ngành Giao thông đã thay đổi, bên cạnh đó chúng ta đang triển khai xây dựng 5 tuyến đường dọc Bắc Nam, nâng cấp tuyến đường sắt Bắc Nam, vì vậy tiến độ đặt ra trong Nghị quyết số 38/2004/QH11 chưa thực hiện được.

Đồng tình với đề xuất của Chính phủ, đại biểu Lê Nam (Thanh Hóa) cho rằng, cần có các giải pháp hiệu quả khai thác dự án này không chỉ truớc mắt mà cả lâu dài, bởi có một thực tế hiện nay cứ khi nào Quốc lộ 1A tắc thì đường Hồ Chí Minh cũng tắc.

Chia sẻ thêm, đại biểu Nguyễn Thị Quốc Khánh cho biết, đường Hồ Chí Minh đã đạt được mục tiêu ban đầu trong việc góp phần giảm tải giao thông cho Quốc lộ 1A. Tuy nhiên, phát triển dịch vụ dọc tuyến trong điều chỉnh cần được quan tâm. Đại biểu Khánh cho rằng một mình Bộ GTVT không thể làm được. Do vậy, cần giao cho các địa phương quản lý tuyến chạy qua nhằm hạn chế việc lấn chiếm hành lang kinh doanh cũng như có các chính sách thu hút các thành phần kinh tế  tạo sự liên kết giữa các đô thị, các vùng.

Đường Hồ Chí Minh sẽ dài thêm 16km.

Chưa đồng tình nhiều về hiệu quả của Dự án đường Hồ Chí Minh, đại biểu Chu Sơn Hà (Hà Nội) thẳng thắn cho biết, Điều 2 của Nghị quyết 38 nêu rõ, năm 2010 phải nối thông toàn tuyến với 2 làn xe, đáng lẽ ngay cuối năm 2010 đã phải có báo cáo đánh giá điều chỉnh, nhưng mãi đến 3 năm sau mới thực hiện. Theo đại biểu Hà, cần có rà soát đánh giá khách quan, chủ quan và nghiêm túc để đưa ra giải pháp điều chỉnh hợp lý.

Liên quan đến nguồn vốn, nhiều đại biểu cũng nhận thấy, việc xác định các nguồn vốn như tờ trình Chính phủ là tương đối rõ và là điều kiện quan trọng để đảm bảo thực hiện thông tuyến như kiến nghị điều chỉnh. Tuy nhiên, tổng mức đầu tư và nhu cầu vốn cho giai đoạn từ nay đến năm 2020 là rất lớn, nên tính cả vốn cho việc thực hiện các dự án đường ngang kết nối với đường Hồ Chí Minh thì yêu cầu về vốn là một thách thức không nhỏ cần được cân nhắc kỹ.

Đối với các đoạn, tuyến được đầu tư bằng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ, các đại biểu cơ bản nhất trí với đề xuất của Chính phủ vì đây là những đoạn, tuyến khó huy động đầu tư bằng các hình thức khác nhưng là những đoạn, tuyến có ý nghĩa quan trọng về chính trị-xã hội và quốc phòng-an ninh.

Để phù hợp với khả năng bố trí vốn trái phiếu Chính phủ từ nay đến năm 2016, trước đó trong báo cáo thẩm tra trình bày trước Quốc hội, Ủy ban Khoa học-Công nghệ-Môi trường nhất trí ưu tiên hoàn thiện đoạn qua Tây Nguyên (Quốc lộ 14) với số vốn khoảng 10.000 tỷ đồng. Khoảng 14.000 tỷ đồng sẽ được bố trí tiếp sau năm 2016 để hoàn thành các đoạn, tuyến còn lại.

Đối với các nguồn vốn khác, Ủy ban Khoa học-Công nghệ-Môi trường đề nghị Chính phủ lưu ý khả năng huy động và làm rõ phương thức sử dụng vốn ngân sách Nhà nước để thanh toán cho các dự án đầu tư theo hình thức BT đoạn Cam Lộ-Túy Loan.

Quỳnh Hoa