Gỡ vướng cho các tỉnh có dự án thuỷ điện

Đa số các ý kiến của đại diện các tỉnh Lâm Đồng, Gia Lai, Lai Châu… đều kiến nghị Bộ Công Thương có giải pháp tháo gỡ cho công tác bồi thường hỗ trợ, di dân tái định cư cho người dân quanh khu vực các DATĐ; việc thực hiện chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng; quy trình vận hành liên hồ chứa trong mùa lũ và mùa cạn đối với hạ du.

Ông Hoàng Văn Nhân, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên kiến nghị cần xem xét lại việc tích nước từ cốt ngập 194,6m (hiện nay) lên cốt ngập 215m (cốt ngập cao nhất) đối với thuỷ điện Sơn La có thể có lợi đối với EVN nhưng sẽ ảnh hưởng đến đời sống của người dân.

Đại diện tỉnh Thanh hoá cũng cho biết, hiện nay DATĐ Trung Sơn đang đạt tiến độ tốt, tuy nhiên đang gặp khó khăn về kinh phí xây dựng công trình cầu nối khu tái định cư thủy điện Sơn La Nậm Cản và Cơ Khí (thuộc thị xã Mường Lay) trị giá 570 tỷ đồng vì lưu lượng người và phương tiện qua lại tại đây rất đông. Bên cạnh đó, “nhà máy thuỷ điện Hủa Na hiện chưa có quy trình vận hành liên hồ nên chúng tôi rất lo lắng nếu lũ về đột ngột”, đại diện tỉnh Thanh Hoá bày tỏ.

Theo quan điểm của ông Lâm Văn Thành, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc của Quốc hội, thì mỗi công trình thuỷ điện là một hồ nước treo trên cao, cần phải tổ chức tốt quy trình vận hành liên hồ chứa và đặt vấn đề đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản người dân lên trước lợi ích của các đơn vị. Ông Thành cũng nhấn mạnh các công trình thuỷ điện lấy đi bao nhiêu héc ta rừng thì phải trồng lại đủ bấy nhiêu, không chấp nhận việc chủ đầu tư bồi thường bằng tiền vì công trình nào cũng như vậy thì đất rừng sẽ cạn kiệt.

Kết luận Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng ghi nhận sự nỗ lực của các bộ ngành và các địa phương có DATĐ trong việc triển khai thực hiện Nghị quyết 11/NQ-CP ngày 18/2/2014 của Chính phủ về tăng cường công tác quản lý, quy hoạch, vận hành khai thác công trình thuỷ điện.

Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng chỉ ra, mặc dù các công trình thuỷ điện góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, hạn chế lũ, nhưng một số nơi còn chưa chú trọng việc giảm lũ cho hạ du mùa lũ và điều tiết cấp nước cho hạ du mùa cạn. Một số chủ đầu tư DATĐ nhỏ (dưới 30MW) chưa nghiêm túc thực hiện nghĩa vụ trồng bù rừng, kiểm định an toàn đập và thực hiện đền bù di dân tái định cư.

Trong thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ tích cực triển khai các nội dung của Nghị quyết 11, hoàn thành đúng tiến độ các DATĐ, trừ các trường hợp đang chờ sự xem xét của Chính phủ. Đồng thời, Bộ đề nghị các tỉnh tăng cường kiểm tra, đôn đốc, nghiêm khắc xủ lý sai phạm của chủ đầu tư cũng như các đơn vị liên quan, thậm chí có thể xử lý theo pháp luật để làm gương.

Bộ trưởng cũng đề nghị cần quy định cơ chế về các nội dung liên quan giữa Bộ Tài nguyên Môi trường, Bộ Công Thương và các địa phương để khi xảy ra sự cố phải có người đứng ra chịu trách nhiệm và đảm bảo thực hiện đúng quy trình nếu có kiến nghị lên các cấp cao hơn.

Theo báo cáo của Bộ Công Thương, hiện nay trên cả nước có 284 công trình thuỷ điện đang vận hành phát điện, 204 dự án đang thi công xây dựng (dự kiến từ nay đến năm 2017 sẽ vận hành phát điện), 250 DATĐ đang nghiên cứu đầu tư và 78 dự án quy mô nhỏ đang được rà soát. Trong đó, Bộ Công Thương phối hợp với UBND các tỉnh đã loại khỏi quy hoạch 12 DATĐ nhỏ, hiệu quả kém.

Phan Trang