Làm gì để khiếu nại, tố cáo được giải quyết nhanh?

Tổng Thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh.

Thưa Tổng Thanh tra Chính phủ (TTCP), năm nay tình hình khiếu nại, tố cáo của nhân dân có diễn biến phức tạp hơn so với mọi năm hay không?

Tổng TTCP Huỳnh Phong Tranh: Theo báo cáo của các địa phương và bộ, ngành Trung ương, về tình hình khiếu nại tố cáo của công dân, số lượng đơn, vụ việc, người có giảm hơn cùng kỳ năm trước. Nhưng tính chất phức tạp, gay gắt, đông người, vượt cấp, trở thành điểm nóng thì lại cao hơn cùng kỳ năm trước.

Năm nay, số lượt đoàn đông người tăng hơn 11% và khiếu nại trong lĩnh vực đất đai chiếm trên 64%. Có thể nói rằng lĩnh vực đất đai là lĩnh vực khiếu nại nhiều nhất, nóng nhất và gay gắt nhất.

Tại sao tình hình khiếu nại, tố cáo của công dân lại có diễn biến phức tạp như vậy? Cho tới thời điểm này, tình hình giải quyết tố cáo, khiếu nại của công dân như thế nào, thưa ông?

Tổng TTCP Huỳnh Phong Tranh: Tuy tình hình có diễn biến phức tạp, nhưng trên cơ sở đó, chúng tôi đã tập trung khá cao cho công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Sáu tháng đầu năm 2015, trên cơ sở tập trung cao, việc giải quyết khiếu nại, tố cáo phát sinh đạt trên 86%. Đặc biệt, đã giải quyết được 528 vụ việc tồn đọng, phức tạp, kéo dài, đạt tỉ lệ trên 98%. Còn một tỉ lệ nhỏ là những vụ việc khá lâu và phức tạp, đòi hỏi nhiều cấp, ngành cùng tham gia giải quyết.

Từ những kết quả và tình hình như trên, chúng tôi rút ra nguyên nhân như sau: Một là cơ chế chính sách của chúng ta đã ban hành nhiều nhưng vẫn còn bất cập, phải tiếp tục bổ sung, điều chỉnh. Cộng với đó, nhiều vụ việc đất đai do lịch sử để lại, các cấp chính quyền đã vận dụng, quan tâm, tìm mọi giải pháp để giải quyết đúng pháp luật, đúng thực tiễn, nhưng cũng chưa giải quyết hết yêu cầu của bà con.

Thứ hai, các cấp chính quyền vừa qua tuy có nhiều nơi quan tâm giải quyết, nhưng cũng còn một số nơi, một số trường hợp giải quyết chưa dứt điểm, chưa đến nơi đến chốn. Thậm chí còn có tình trạng né tránh, đùn đẩy, kéo dài thời gian giải quyết nên dẫn đến bức xúc cho bà con.

Thứ ba, công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật của chúng ta vừa qua có làm, nhưng chưa được đầy đủ, tạo nhận thức cho người dân. Cho nên, người dân chưa hiểu đúng nghĩa vụ, quyền lợi trong giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Tâm lý bà con hiện nay thì khiếu nại càng cao, càng tập trung đông người để gây áp lực cho chính quyền thì giải quyết càng nhanh. Điều đó hoàn toàn không chính xác mà phải đi theo thẩm quyền, giải quyết theo pháp luật. Có như vậy, vụ việc mới được giải quyết dứt điểm, bảo đảm quyền lợi của bà con đi khiếu nại.

Thưa Tổng Thanh tra Chính phủ, qua quá trình phân tích và giải quyết các khiếu nại, tố cáo, ông có rút ra kinh nghiệm hay giải pháp gì để có thể xử lý triệt để những khiếu nại tố cáo này để phục vụ tốt nhất cho Đại hội Đảng sắp tới?

Tổng TTCP Huỳnh Phong Tranh: Kinh nghiệm đầu tiên là nơi nào cấp ủy Đảng lãnh đạo chặt chẽ, chính quyền các cấp quan tâm giải quyết trực tiếp khiếu nại tố cáo của nhân dân thì nơi đó tình hình ổn định hơn, khiếu nại tố cáo của bà con được giải quyết tốt hơn.

Thứ hai, trách nhiệm người đứng đầu, đặc biệt trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, là rất quan trọng. Nếu ở đâu người đứng đầu trực tiếp tiếp công dân, đối thoại, trực tiếp chỉ đạo, quyết định giải quyết, thì nơi đó vụ việc sẽ được hạn chế đến mức thấp nhất, thậm chí không còn những vụ việc đông người, phức tạp.

Thứ ba, công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về khiếu nại tố cáo thì chưa làm thật tốt, nhận thức người dân chưa đầy đủ. Từ đó tạo ra một nguyên nhân là người dân chưa hiểu đúng nghĩa vụ và quyền lợi trong giải quyết khiếu nại tố cáo, dẫn đến khiếu nại vượt cấp.

Thưa ông, vẫn còn nửa năm nữa là tới Đại hội Đảng toàn quốc, trong thời gian tới thì Thanh tra Chính phủ có nhiệm vụ trọng tâm thế nào để giải quyết khiếu nại tố cáo của nhân dân, để có thể phục vụ tốt nhất cho Đại hội Đảng?

Tổng TTCP Huỳnh Phong Tranh: Đầu tiên, chúng tôi đã ban hành kế hoạch triển khai chủ trương của Đảng, Quốc hội, Chính phủ về thực hiện công tác tiếp công dân. Thứ hai, đã thành lập tổ công tác, phối hợp với Ủy ban Kiểm tra và cấp ủy các cấp, để một mặt giải quyết khiếu nại, một mặt giải quyết tố cáo liên quan đến nhân sự đại hội các cấp. Thứ ba, chúng tôi đã cử cán bộ xuống, cùng địa phương phối hợp rà soát các vụ việc tồn đọng, phức tạp, kéo dài, đông người, điểm nóng, để giải quyết dứt điểm tại địa bàn.

Từ những chủ trương như trên, chúng tôi có những giải pháp như sau. Đầu tiên, thủ trưởng các cơ quan hành chính Nhà nước các cấp phải quan tâm đến công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Thứ hai, phải thể hiện trách nhiệm người đứng đầu trong quá trình giải quyết khiếu nại tố cáo, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên của người đứng đầu, của các cấp chính quyền trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo. Ngoài ra, phải tăng cường phổ biến giáo dục pháp luật cho người dân, để người dân hiểu được nghĩa vụ, quyền lợi và trách nhiệm trong việc khiếu nại, tố cáo của mình để người dân thực hiện đúng trách nhiệm trong giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Đối với bà con, những người khiếu nại, tố cáo, chúng tôi đề nghị bà con nhận thức đúng về pháp luật khiếu nại, tố cáo. Muốn giải quyết khiếu nại, tố cáo cho nhanh, phải đi theo thẩm quyền. Cơ quan có trách nhiệm phải nhận đơn giải quyết và thông báo kịp thời các yêu cầu của bà con.

Nếu bà con đi vượt cấp ra Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh thì chẳng những tốn thời gian, công sức, tiền của mà còn ảnh hưởng tới an ninh trật tự, an toàn xã hội tại địa bàn Thủ đô cũng như các đô thị. Thứ hai, đề nghị Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố cần quan tâm thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, nơi nào có bà con khiếu nại đông người, kéo ra Ban tiếp công dân Trung ương ở Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh hay các địa bàn trọng điểm khác, thì cần cử người có trách nhiệm cùng với Trung ương, trực tiếp đối thoại, giải quyết, tìm ra giải pháp để bảo đảm quyền lợi, nghĩa vụ của bà con, đặc biệt là bảo đảm an ninh trật tự, an toàn xã hội.

Công Minh