Làm lành mạnh môi trường xuất bản

Ông Nguyễn Thế Kỷ đánh giá 2014 là năm đầy "sóng gió" đối với ngành xuất bản. Ảnh: VGP/Thế Phong

Ông Nguyễn Thế Kỷ, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương và ông Trương Minh Tuấn, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì hội nghị.

Nhiều tồn tại, yếu kém trong công tác xuất bản

Ông Chu Văn Hòa, Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành cho biết năm 2014 là năm đánh dấu sự thay đổi lớn của ngành Xuất bản.

Cùng với Luật Xuất bản, các văn bản hướng dẫn thi hành Luật được ban hành đã tạo ra hành lang pháp lý, đồng bộ cho hoạt động xuất bản. Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Quy hoạch phát triển xuất bản, in và phát hành xuất bản phẩm đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030, đồng thời quyết định lấy ngày 21/4 hằng năm là Ngày Sách Việt Nam.

Đây là những tiền đề hết sức quan trọng, tạo nền móng và động lực cho hoạt động xuất bản phát triển trong những năm tiếp theo.

Báo cáo của Cục Xuất bản, In và Phát hành cho thấy những tín hiệu khả quan trong năm 2014. Hoạt động xuất bản có sự tăng trưởng về số cuốn, số bản; nội dung và chất lượng xuất bản phẩm cơ bản đáp ứng được nhu cầu sử dụng của xã hội. Số lượng xuất bản phẩm trong năm đạt 4,1 bản/người, tăng 0,9 bản so với năm 2013. Kết quả sản xuất kinh doanh được giữ vững thể hiện qua việc doanh thu đã có sự gia tăng.

Tuy nhiên, năm 2014 những mặt tồn tại, yếu kém được bộc lộ khá rõ trong lĩnh vực xuất bản. Đó là sức mua sản phẩm chưa được cải thiện trong khi tình trạng in lậu sách ngày càng gia tăng. Bên cạnh đó, mô hình hoạt động của các nhà xuất bản (NXB) không đồng nhất, năng lực xuất bản của nhiều NXB còn hạn chế. Một số NXB chưa thích ứng được trong cơ chế thị trường dẫn đến hoạt động thua lỗ, cầm chừng.

Bên cạnh đó, mạng lưới phát hành xuất bản phẩm ở cấp huyện ngày càng bị thu hẹp. Một số chính sách của nhà nước đối với hoạt động xuất bản đã được ban hành nhưng chưa được cụ thể hóa. Do đó, chưa tháo gỡ khó khăn cho hoạt động xuất bản, phát hành xuất bản phẩm.

Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Thế Kỷ đánh giá 2014 là một năm đầy "sóng gió" đối với ngành Xuất bản. Ông Kỷ cho rằng cần phải thẳng thắn nhìn nhận, có những hạn chế, thiếu sót tuy đã nhận diện từ nhiều năm qua nhưng việc xử lý, khắc phục còn chậm như: sai phạm trong liên kết xuất bản, năng lực, tiềm lực nhỏ bé, hạn chế của các nhà xuất bản, những yếu kém, thiếu hụt về đội ngũ lãnh đạo, biên tập viên có chất lượng, sự đổ vỡ có tính hệ thống của các đơn vị phát hành sách nhà nước sau khi cổ phần hóa, những bất cập, thiếu đồng bộ về cơ chế, chính sách… dành cho xuất bản.

Ông Trương Minh Tuấn, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông cho rằng có những vụ việc vi phạm xảy ra bị báo chí phản ánh, gây bức xúc trong xã hội, làm ảnh hưởng đến uy tín của toàn ngành. Phần lớn các hành vi vi phạm đến từ nguyên nhân chủ quan, và từ chính các chủ thể hoạt động xuất bản.

Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động xuất bản

Năm 2015, Bộ TTTT xác định là năm triển khai đồng bộ việc thực thi pháp luật trong hoạt động xuất bản nhằm nâng cao hoạt động lĩnh vực.

Theo đó, Thứ trưởng Trương Minh Tuấn đề nghị toàn ngành thực hiện nghiêm túc, đồng bộ Luật Xuất bản và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan. Trong đó, cần xác định rõ trách nhiệm của từng tổ chức, cá nhân và cơ quản lý tham gia hoạt động này. Đồng thời, triển khai quy hoạch phát triển xuất bản, in và phát hành xuất bản phẩm đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2013. Đây là nhiệm vụ cấp bách cần có sự vào cuộc của các cơ quan quản lý nhà nước từ Trung ương đến địa phương.

Bộ TTTT đã trao Cờ thi đua và bằng khen cho các tổ chức, cá nhân có thành tích trong ngành xuất bản, phát hành. Ảnh: VGP/Thế Phong

Đối với hoạt động xuất bản, đề nghị các cơ quan chủ quản NXB rà soát điều kiện hoạt động của các NXB trực thuộc, nhất là điều kiện về nguồn vốn, trụ sở, nguồn nhân lực để hoàn thiện hồ sơ đề nghị cấp đổi lại Giấy phép thành lập NXB.

Đến cuối tháng 9 năm nay, Bộ sẽ triển khai cấp lại giấy phép thành lập 63 NXB trên toàn quốc. Đối với những trường hợp không đủ điều kiện, Bộ sẽ báo cáo cấp có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật. Các NXB cần chủ động xây dựng đề án chuyển đổi hoạt động theo yêu cầu của Luật Xuất bản.

Bộ TTTT cũng yêu cầu Cục Xuất bản, In và Phát hành chủ động, tham mưu Bộ xử lý kịp thời các vướng mắc trong hoạt động xuất bản, phát hành sách. Thực hiện hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra trên diện rộng hoạt động xuất bản, phát hành xuất bản phẩm, góp phần làm lành mạnh môi trường xuất bản.

Thế Phong