Thi hành án dân sự: Ứng dụng công nghệ thông tin để giảm nguồn lực, thời gian

Hội nghị tổng kết công tác thi hành án dân sự. Ảnh: VGP/Lê Sơn

Báo cáo của Tổng cục THADS cho biết: Năm 2016, tuy số việc và tiền thụ lý mới tiếp tục tăng so với năm ngoái, song các cơ quan THADS đã giải quyết xong số vụ việc và số tiền nhiều hơn về giá trị tuyệt đối, tăng hơn 30.000 việc và hơn 7.800 tỷ đồng và vượt chỉ tiêu được giao cả về việc và về tiền. Các cơ quan THADS đã thụ lý yêu cầu đôn đốc tổng số 274 việc thi hành án hành chính, tăng 7 việc (2,62%) so với năm; đã có 179 việc đã thi hành xong (đạt tỉ lệ 66,79%).

Công tác giải quyết các vụ việc trọng điểm, các vụ việc khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài; giải quyết các vụ việc thi hành án liên quan đến tham nhũng, án tín dụng, ngân hàng được tập trung chỉ đạo hiệu quả. Đến nay, đã giải quyết được 13 vụ việc, hiện còn 19 vụ việc khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài đang được các cơ quan chức năng phối hợp giải quyết. Bên cạnh đó công tác phân loại án có điều kiện thi hành và chưa có điều kiện thi hành ngày càng chính xác hơn; thí điểm cơ chế một cửa đối với một số thủ tục hành chính trong lĩnh vực THADS.

Tuy nhiên, kết quả THADS vượt chỉ tiêu được giao về việc, về tiền nhưng số việc, tiền có điều kiện thi hành phải chuyển kỳ sau còn nhiều, nhất là về tiền với hơn 57 nghìn tỷ đồng. Một số địa phương số việc, tiền chuyển kỳ sau không giảm mà còn tăng rất cao như Hà Tĩnh, Sơn La, Lào Cai. Kết quả thi hành án trong các vụ việc liên quan đến tín dụng, ngân hàng còn đạt thấp. Kết quả thi hành án đối với các khoản thu cho Ngân sách Nhà nước đạt trên 18 nghìn tỷ đồng; thi hành án tín dụng, ngân hàng thu được trên 19 nghìn tỷ trong tổng số 78.625 tỷ đồng phải thu.

Bên cạnh đó, số việc thi hành án sai phạm phát sinh trách nhiệm bồi thường với số tiền lớn đang có xu hướng gia tăng; công tác phối hợp giải quyết bồi thường Nhà nước hiệu quả còn chưa cao, một số vụ việc chậm, gây bức xúc cho người được bồi thường; việc thi hành trách nhiệm bồi hoàn cho ngân sách Nhà nước của công chức để xảy ra sai phạm còn chưa nghiêm, hiệu quả còn thấp. Điều kiện thi hành án trong những vụ án lớn, đặc biệt là án kinh tế, tham nhũng còn gặp nhiều khó khăn do giá trị phải thi hành án lớn nhưng nhiều tài sản bị che giấu, hợp lý hóa hoặc cố tình tẩu tán nên giá trị tài sản bảo đảm rất nhỏ hoặc thậm chí không có tài sản để thi hành án hoặc đương sự đang phải chấp hành án phạt tù không có tài sản để thi hành án...

Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long ghi nhận và biểu dương những kết quả của công tác THADS năm 2016, nhất là giá trị tuyệt đối về việc, về tiền cao nhất từ trước tới nay; giảm số việc, số tiền chuyển kỳ sau… Những nỗ lực ấy càng có ý nghĩa trong bối cảnh năm 2016 là năm kỷ niệm 70 năm Ngày Truyền thống THADS, thể hiện quyết tâm của toàn Hệ thống THADS. Cạnh đó, Bộ trưởng cũng chỉ ra một số hạn chế, tồn tại, đáng lưu ý là vẫn còn tình trạng khiếu nại, tố cáo kéo dài, nhiều vụ lớn chưa biết bao giờ tháo gỡ được và có tới 96 trường hợp bị xử lý kỷ luật, có những trường hợp phải xử lý hình sự.

“Chúng ta lúc nào cũng kêu thiếu nguồn lực, nhân sự, thiếu kinh phí. Trước khi chúng ta nói thiếu người, thiếu tiền thì nhìn lại xem chúng ta đã tận dụng hết những thứ chúng ta có chưa, đặc biệt là công nghệ thông tin. Nếu sử dụng tốt công nghệ thông tin sẽ tiết kiệm thời gian, nguồn lực, nhân lực. Thực hiện mục tiêu Chính phủ vì dân thì với hệ thống THADS phải giảm thủ tục phiền hà cho dân như nộp đơn qua mạng, chứ không cần bắt dân đi lại nhiều lần như thế”, Bộ trưởng Bộ Tư pháp nhấn mạnh và yêu cầu khẩn trương hoàn thiện, đưa vào vận hành phần mềm quản lý quá trình thụ lý, tổ chức THADS, báo cáo thống kê THADS và phần mềm cơ sở dữ liệu điện tử người phải thi hành án chưa có điều kiện thi hành.

Bộ trưởng Lê Thành Long cũng đề nghị người đứng đầu tổng cục, cục, chi cục phải trực tiếp tiếp công dân và giải quyết khiếu nại tố cáo; nghiên cứu hoàn thiện quy trình chuyên môn nghiệp vụ; thực hiện tốt quy chế phát ngôn đã ban hành. Ngoài ra, theo Bộ trưởng, phải tranh thủ sự chỉ đạo, lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương; sự phối hợp của các cơ quan, đơn vị liên quan, đồng thời làm tốt phương châm “hướng về cơ sở”, có thể lấy đây là chỉ tiêu thi đua, hoàn thành nhiệm vụ.

Hội nghị đã xác định nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2017 là triển khai nghiêm túc, hiệu quả, bảo đảm đạt và vượt các chỉ tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ THADS, hành chính được Quốc hội giao; thực hiện nghiêm túc việc công khai thông tin của người phải thi hành án chưa có điều kiện thi hành; tăng cường công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, nhất là những vụ khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài. Lựa chọn những vụ việc khó khăn, vướng mắc, bất cập điển hình để hướng dẫn thống nhất chung trong toàn quốc cho các cơ quan thi hành án địa phương; đồng thời thành lập Tổ công tác hỗ trợ các địa phương trong việc giải quyết các vụ án lớn, trọng điểm.

Theo Báo cáo của Bộ Tư pháp, kết quả THADS, hành chính cho thấy, năm 2016 ngành THA đã thi hành xong 530.428 việc (tăng 30.388 việc so với năm 2015), đạt tỉ lệ 78,53 %. Số chuyển kỳ sau là 290.788 việc, trong đó số có điều kiện nhưng chưa thi hành xong là 145.001 việc. Về tiền, ngành THADS đã thụ lý hơn 144.524 tỷ đồng, tăng và hơn 18.000 tỷ đồng so với năm 2015 (vượt chỉ tiêu 14,7% ).