Hợp tác trong GMS góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội

Một đoạn cao tốc Hà Nội-Lào Cai qua địa phận tỉnh Yên Bái. Nguồn: Báo Yên Bái

Trong hợp tác GMS, Việt Nam đã tham gia khoảng 130 dự án hỗ trợ kỹ thuật vùng.

Một số sáng kiến ưu tiên của Tiểu vùng mà Việt Nam tham gia, bao gồm: Hiệp định tạo thuận lợi giao thông qua biên giới các nước GMS; nghiên cứu chiến lược ngành giao thông Tiểu vùng; xây dựng Khung chiến lược thúc đẩy thương mại và đầu tư; Hiệp định giữa các quốc gia về thương mại điện năng khu vực; chương trình mở rộng hợp tác về nông nghiệp…

Đại diện khu vực Đông Nam Á của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) cho biết Việt Nam là quốc gia duy nhất tham gia cả 3 hành lang kinh tế của hợp tác Tiểu vùng, gồm: Hành lang kinh tế Bắc- Nam xuất phát từ Côn Minh (Trung Quốc) qua Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh (Việt Nam) kết nối Việt Nam-Trung Quốc; hành lang kinh tế Đông- Tây, từ Myanmar qua Thái Lan đến Việt Nam (Quảng Trị - Thừa Thiên-Huế - Đà Nẵng) và hành lang kinh tế phía Nam kéo dài từ Myanmar - Thái Lan - Campuchia - Việt Nam.

Một trong những lĩnh vực mà chương trình hợp tác mang lại kết quả thiết thực nhất là hạ tầng giao thông vận tải (lĩnh vực ưu tiên hàng đầu trong GMS).

Ở Việt Nam, trong lĩnh vực này, nổi bật nhất là dự án hạ tầng giao thông lớn của Tiểu vùng- tuyến cao tốc Hà Nội-Lào Cai (thuộc hành lang kinh tế Bắc-Nam, kết nối Việt Nam-Trung Quốc) dài 265 km, kinh phí lên tới 1,2 tỷ USD do ADB tài trợ được khởi công xây dựng tháng 4/2009. Đây là tuyến đường chiến lược nằm trong chương trình hợp tác giữa các nước GMS và là tuyến cao tốc dài nhất ở Việt Nam.

Tuyến cao tốc Hà Nội-Lào Cai được đưa vào hoạt động tháng 9/2014 đã rút ngắn thời gian đi lại giữa Hà Nội và Lào Cai từ 7 tiếng xuống còn 3 tiếng đồng hồ.

Sở GTVT tỉnh Lào Cai cho biết từ khi đi vào hoạt động, số phương tiện vận chuyển hàng hóa và hành khách tham gia lưu thông trên tuyến đường này tăng rất mạnh so với trước. Nhiều người từ Điện Biên, Lai Châu về Hà Nội cũng lựa chọn đi qua Sa Pa để nhập vào cao tốc này.

Số liệu thống kê của Công ty Vận hành và Bảo trì đường cao tốc Việt Nam (VEC O&M) cho hay năm 2015, tổng lưu lượng xe qua lại trên đường cao tốc đến tỉnh Lào Cai đạt hơn 2,258 triệu lượt, trung bình 6.200 lượt xe/ngày đêm thì năm 2017, con số tương ứng là hơn 3,531 triệu lượt, trung bình 9.674 lượt xe/ngày đêm.

Tại bến xe trung tâm tỉnh Lào Cai, trước đây giao thông đường bộ đi lại khó khăn nên mỗi ngày chỉ có khoảng 50-70 chuyến xe nhưng đến nay, trung bình bến xe tiếp nhận khoảng gần 200 lượt phương tiện/ngày, 20% trong số đó là khách quốc tế.

Không chỉ phát triển du lịch, việc rút ngắn thời gian lưu thông cũng khiến cho việc vận chuyển hàng hóa bằng đường bộ tăng mạnh. Nhiều doanh nghiệp tư nhân được thành lập mới trên địa bàn, thúc đẩy hợp tác kinh doanh giữa các đối tác, thị trường trong nước cũng như nước ngoài. Hoạt động giao thương tại cửa khẩu Lào Cao diễn ra sôi động với lượng phương tiện của Việt Nam và Trung Quốc chở hàng hóa xuất nhập cảnh ngày một gia tăng.

Theo Chi cục Hải quan tỉnh Lào Cai, số phương tiện Việt Nam xuất cảnh trong năm 2017 là 72.107 lượt so với 25.686 lượt vào năm 2015. Con số này cho thấy hiệu quả rõ rệt từ việc phát triển hệ thống giao thông đường bộ. Bên cạnh đó, lưu lượng hàng hóa vận chuyển bằng container cũng ngày càng tăng trên tuyến đường này do chi phí cho nhiên liệu tiết kiệm được khoảng 10% và thời gian vận chuyển cũng cắt giảm được khoảng 50%.

Có thể thấy, dự án cao tốc Hà Nội-Lào Cai quan trọng không chỉ đối với Việt Nam mà còn đối với cả Tiểu vùng, làm thay đổi bức tranh kinh tế của các địa phương miền Bắc Việt Nam và miền Nam Trung Quốc thông qua tăng cường giao thông, giao lưu thương mại, thúc đẩy đầu tư và du lịch, đồng thời tạo điều kiện cho các tỉnh dọc tuyến cao tốc (Hà Nội, Phú Thọ, Yên Bái, Lào Cai) khai thác được lợi thế phát triển kinh tế-xã hội của địa phương. Giao thông phát triển, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đi lại của người dân cũng như tăng cường cơ hội kinh doanh cho các doanh nghiệp địa phương khu vực Tây Bắc của Việt Nam trong tương lai.

Theo thông tin từ cuộc họp đại diện các quan chức cao cấp các nước trong cơ chế hợp tác GMS chuẩn bị cho Hội nghị Thượng đỉnh GMS lần thứ 6 (ngày 12/3), tính đến tháng 12/2016, các dự án hợp tác trong GMS tại Việt Nam đạt 5,63 tỷ USD, chiếm 29% tổng số khoản vay/trợ cấp của GMS. Trong đó, lĩnh vực giao thông chiếm 87%; các lĩnh vực khác như: Phát triển đô thị (7,9%), y tế và bảo trợ xã hội (2,7%), nông nghiệp và tài nguyên thiên nhiên (3,7%), công nghiệp và thương mại (0,4%), thuận lợi hoá thương mại và vận tải (0,2%)…

Trả lời phỏng vấn báo chí ngày 13/3, Giám đốc Phòng Hợp tác và Điều phối hoạt động khu vực Đông Nam Á của ADB, ông Alfredo Perdiguero nhấn mạnh Việt Nam là thành viên tích cực của hợp tác GMS, nhất là trong việc nêu những sáng kiến và tham gia vào hầu hết những lĩnh vực của chương trình.

Theo ông Alfredo Perdiguero, Chính phủ Việt Nam đã nhận ra rằng chương trình hợp tác GMS đã mang lại nhiều lợi ích cho đất nước, mở ra nhiều cơ hội mới và kết nối Việt Nam với các nước trong khu vực.

Ngoài vai trò của lãnh đạo Chính phủ Việt Nam trong hợp tác Tiểu vùng thì ở phía khối tư nhân, Việt Nam cũng thể hiện vai trò nổi bật khi giúp các doanh nghiệp tham gia chương trình của GMS.

Thanh Xuân (tổng hợp)