Thực hiện IUU: Nâng cao trách nhiệm trong quản lý tàu cá

Theo Tổng cục Thủy sản (Bộ NN&PTNT), các tàu cá vi phạm khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài chủ yếu tập trung ở một số tỉnh như: Quảng Ngãi, Bình Định, Khánh Hòa, Bình Thuận, Bà Rịa-Vũng Tàu, Bến Tre, Tiền Giang, Cà Mau, Kiên Giang.

Để gấp rút khắc phục “thẻ vàng” của EC (thời hạn chót là ngày 23/4/2018), thời điểm này, các địa phương vẫn đang nỗ lực kết hợp nhiều biện pháp để vừa tuyên truyền vận động, vừa xử phạt nếu tàu thuyền và ngư dân vi phạm.

Do đây là thời điểm ngư dân tập trung ra quân đầu năm sau Tết Nguyên đán nên các hoạt động tuyên truyền vận động sẽ mang lại hiệu quả tích cực. Chính vì vậy, việc tuyên truyền về IUU cần được triển khai đồng bộ tại các tỉnh, đặc biệt là các tỉnh thường xuyên có tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài.

Bên cạnh việc triển khai giải pháp liên quan đến xử lý vi phạm cũng như chấm dứt tình trạng khai thác hải sản bất hợp pháp thì các địa phương cũng đã tổ chức tuyên truyền, vận động để ngư dân nắm rõ và hiểu sâu hơn về những hành vi vi phạm của mình. Còn nếu ngư dân vẫn cố tình vi phạm thì cơ quan chức năng địa phương sẽ xử lý theo quy định nhằm bảo vệ quyền lợi chung của toàn ngành.

Tại Quảng Ngãi, ngoài việc tổ chức cho ngư dân cam kết thực hiện khuyến nghị của EC thì ngư dân nào đánh bắt thủy sản trái phép sẽ bị xử lý kiên quyết. Tàu cá vi phạm sẽ  bị niêm phong 6 tháng. Thuyền trưởng vi phạm sẽ bị tạm giữ bằng 3 tháng.

Hiện tại, tỉnh Quảng Ngãi đang tăng cường siết chặt hoạt động nghề biển. Đặc biệt là kiểm soát chặt từng tàu cá hành nghề đánh bắt xa bờ, kịp thời ngăn chặn các tàu cá lén lút ra nước ngoài đánh bắt trái phép trước khi xuất bến.

Còn ở Cà Mau, những biện pháp thực hiện khuyến nghị của EC cũng được triển khai ráo riết.

Theo UBND tỉnh Cà Mau, năm 2017 có 20 tàu bị nước ngoài bắt giữ; từ đầu năm 2018 đến nay có 2 tàu vi phạm. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng này được xác định là vì lợi ích kinh tế.

Trước tình trạng này, tỉnh Cà Mau đã xây dựng dự án hệ thống thông tin quản lý nghề cá trên biển để giám sát các tàu cá khai thác thủy sản trên các vùng biển, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định, bắt buộc tàu cá lắp đặt, vận hành thiết bị giám sát hành trình theo quy định, bật thiết bị 24/24 giờ và kết nối với các trạm quản lý tại bờ.

Bắt buộc chủ tàu khai thác xa bờ hoặc thuyền trưởng phải thực hiện ghi nhật ký khai thác, báo cáo khai thác.

Lãnh đạo tỉnh Cà Mau cho biết tỉnh sẽ tiếp tục triển khai đồng bộ nhiều giải pháp với quyết tâm cao nhất nhằm ngăn chặn tình trạng tàu cá khai thác xâm phạm vùng biển nước ngoài, phấn đấu chấm dứt tình trạng tàu cá xâm phạm vùng biển nước ngoài vào khoảng 30/6/2018.

Trong nỗ lực gỡ thẻ vàng của EC, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Vũ Văn Tám cho rằng để hạn chế và chấm dứt tình trạng tàu cá khai thác vi phạm vùng biển nước ngoài cũng như phát triển bền vững lực lượng chức năng cần tập trung quản lý ngay từ bờ, tập trung các chế tài vào chủ tàu cũng như lập các danh sách cụ thể từng loại hình khai thác. Các tàu đã vi phạm, tàu có nguy cơ vi phạm phải có biện pháp quản lý từng loại chặt chẽ, hiệu quả hơn. Tập trung quản lý xuất bến cũng như đẩy nhanh tiến độ dự án giám sát tàu cá bằng phương tiện giám sát hành trình.

Còn tại cuộc họp báo thường kỳ tháng 2/2018 của Bộ NN&PTNT mới đây, đại diện Vụ Khoa học công nghệ và Hợp tác quốc tế (Tổng cục Thủy sản) cho biết trong nỗ lực "gỡ thẻ vàng của EC", cùng với thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, ngành nông nghiệp cũng đã ban hành các văn bản đề nghị các bộ, ngành liên quan phối hợp với các địa phương ven biển về việc xử lý tàu cá đánh bắt cá trái phép ở vùng biển nước ngoài; cùng với VASEP công bố Sách trắng về IUU...

Bên cạnh đó, Bộ NN&PTNT cũng tăng cường đàm phán với EC về các nỗ lực của Việt Nam trong khai thác hải sản có trách nhiệm; tăng cường hợp tác với các quốc gia có vùng biển mà các tàu cá hay vi phạm, đồng thời chỉ đạo lực lượng kiểm ngư tăng cường tuần tra, giám sát ở các vùng biển và cập nhật danh sách những tàu cá đánh bắt bất hợp pháp trên trang thông tin điện tử của Tổng cục Thủy sản, qua đó nâng cao trách nhiệm của các địa phương về quản lý tàu cá…

Thanh Xuân