Đại biểu Quốc hội đánh giá cao dự án Luật KHCN (sửa đổi)

Đại biểu Nguyễn Thị Nguyệt Hường (đoàn Hà Nội) phát biểu ý kiến. - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, cơ quan chủ trì soạn thảo, đây là “đạo luật cơ bản về lĩnh vực khoa học công nghệ (KHCN), nhằm tiếp tục thể chế hóa những quan điểm, chính sách của Đảng và Nhà nước về phát triển KHCN phục vụ mục tiêu phát triển đất nước nhanh, bền vững phù hợp với điều kiện trong nước và bối cảnh quốc tế hiện nay”.

Bộ Khoa học và Công nghệ  kỳ vọng dự án Luật sẽ tạo được nền tảng pháp lý nhằm giải quyết triệt để những bất cập, vướng mắc đang cản trở sự phát triển của KHCN trong thời gian qua.

Đối với Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, cơ quan thẩm tra, việc sửa đổi Luật KHCN còn nhằm đáp ứng đòi hỏi của quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế từ chiều rộng sang chiều sâu dựa vào việc áp dụng các thành tựu KHCN.

Dự  án Luật nhận được sự đánh giá cao từ phía cơ quan thẩm tra cũng như ý kiến đại biểu Quốc hội tại phiên thảo luận chiều 8/11.

Các đại biểu đều đồng tình với quy định thực hiện khoán chi cho các nhiệm vụ KHCN đến sản phẩm cuối cùng. Theo đó, chế độ chi này sẽ khuyến khích các nhà khoa học chi tiêu tiết kiệm trên cơ sở tính đúng, tính đủ mọi chi phí “đầu vào” cho nhiệm vụ KHCN và bảo đảm “đầu ra” là các sản phẩm nghiên cứu sáng tạo cụ thể và hiệu quả đầu tư rõ ràng, lượng hóa được và tính ứng dụng cao.

Đại biểu Nguyễn Thanh Phương (đoàn Cần Thơ, cũng là một nhà khoa học tại trường Đại học Cần Thơ) cho biết việc thực hiện khoán chi sẽ giúp nhà khoa học không còn phải “bận tâm với đủ các loại giấy tờ để hợp thức hóa nguyên liệu đầu vào cho nghiên cứu khoa học”. Trên thực tế, nhiều khi thời gian nhà khoa học hoàn thiện giấy tờ để ra kho bạc rút tiền còn nhiều hơn thời gian nghiên cứu, do đó không đảm bảo được chất lượng và tính kịp thời của sản phẩm khoa học.

Tuy nhiên, một số đại biểu như  Nguyễn Thị Nguyệt Hường (đoàn Hà Nội) và  Lê Thanh Vân (đoàn Hải Phòng) đề nghị cần quy định cụ thể về  khoán chi trong dự án Luật nhằm “gỡ bỏ ngay cơ chế tài chính hành chính”.

Bên cạnh nội dung trên, các đại biểu cũng góp ý về việc sử dụng và trọng dụng nhân tài KHCN. Theo đại biểu Nguyễn Thanh Phương, bên cạnh việc sử dụng, trọng dụng nhân tài KHCN trong nước, dự án Luật cần đề cập đến chính sách mời gọi các nhà khoa học nước ngoài  đến nước ta làm việc tại các khu công nghệ cao…

Còn theo đại biểu Nguyễn Thị Nguyệt Hường, ngành giáo dục cần có chính sách phân luồng tốt học sinh khi học hết phổ thông để lựa chọn nhân tài cho KHCN, khi đã chọn được, Nhà  nước cần hỗ trợ 100% kinh phí để đào tạo họ. Đi kèm với đó, cần tạo dựng môi trường nghiên cứu khoa học chuyên nghiệp ở trong nước, nhằm thu hút người tài về nước làm việc và là “mảnh đất” để các tài năng phát huy được năng lực của mình.

Cần thiết ban hành Luật Phòng, tránh và giảm nhẹ thiên tai

Đó là ý kiến của nhiều vị đại biểu Quốc hội khi thảo luận tại tổ về dự án Luật Phòng, tránh và giảm nhẹ thiên tai.

Theo đại biểu Đỗ Văn Đương (đoàn TP Hồ Chí Minh), hiện nước ta đã có nhiều luật liên quan đến phòng, chống thiên tai (như Luật Tài nguyên nước, Luật Đê điều, Pháp lệnh phòng chống lụt bão…) nhưng các Luật này mới chỉ dừng ở mức độ xử lý hậu quả thiên tai.

Theo đánh giá của các đại biểu, nội dung phòng ngừa, giảm nhẹ hậu quả của thiên tai lại chưa được dự án Luật Phòng, tránh và giảm nhẹ thiên tai tập trung quy định. Đại biểu Thích Thanh Quyết (đoàn Hà Nội) cho biết trong dự án Luật không có một từ “tránh” nào (trừ tên Luật).

Đi sâu vào phân tích, đại biểu Đỗ Văn Đương cho biết dự Luật chưa làm rõ được mối quan hệ giữa thiên tai và nhân tai nên các điều cấm chủ yếu là cấm trong phạm vi khắc phục hậu quả thiên tai chứ chưa có quy định cấm đối với những hành vi vi phạm nguyên tắc phòng ngừa thiên tai. Đại biểu đề nghị cần quy định cả những điều cấm về hành vi của con người phá hoại môi trường sinh thái (rừng, hồ…).

Đại biểu Nguyễn Thị Nguyệt Hường kiến nghị dự Luật cần nhấn mạnh vai trò của truyền thông trong hoạt động dự báo, thông báo thiên tai nhằm giúp chính quyền và nhân dân phòng, tránh.

Các đại biểu cũng có ý kiến về nguyên tắc phòng chống thiên tai, quy định về sự hỗ trợ của quốc tế khi xảy ra thiệt hại lớn vì thiên hai…

Sau phiên thảo luận tổ , hai dự án Luật trên sẽ tiếp tục được thảo luận tại hội trường vào cuối kỳ họp và dự kiến thông qua tại Kỳ họp thứ 5, diễn ra vào giữa năm 2013.

 Thành Chung