Nghiên cứu khoa học để phục vụ bệnh nhân

PGS.TS Bạch Khánh Hòa (giữa) và các đồng nghiệp trẻ - Ảnh: VGP/Đào Chăm

Với 34 năm gắn bó với lĩnh vực miễn dịch huyết học, các công trình nghiên cứu của PGS.TS Bạch Khánh Hòa vẫn đang góp phần không nhỏ vào sự nghiệp chăm sóc sức khoẻ nhân dân.

Sau khi nhận giả thưởng Kovalevskaya, cảm xúc của bà thế nào?

PGS.TS Bạch Khánh Hòa: Tôi lựa chọn nghiên cứu khoa học một cách tự nhiên, không để đạt được cái gì mà để đưa những ứng dụng đó vào điều trị cho bệnh nhân, và tôi cảm thấy vui vì những nghiên cứu của mình có ý nghĩa khi phục vụ người bệnh.

Khi được nhận giải, tôi thấy đây cũng là vinh dự cho tập thể những bạn đồng nghiệp bên cạnh hỗ trợ, động viên. Và đến nay tôi vẫn nhận được sự chia sẻ của họ trong những lúc khó khăn.

Bà có thể chia sẻ những kỷ niệm đáng nhớ trong cuộc đời làm khoa học của minh?

PGS.TS Bạch Khánh Hòa: Đối với tôi việc làm khoa học có nhiều giai đoạn khác nhau. Theo thời gian, diễn biến của xã hội thì công việc của chúng tôi cũng diễn biến theo như vậy.

PGS.TS Bạch Khánh Hòa là một trong những người đầu tiên ở Việt Nam nghiên cứu ứng dụng thành công về HLA (kháng nguyên bạch cầu người) trong ứng dụng ghép tạng và triển khai kỹ thuật bài bản để thực hiện sàng lọc các bệnh HIV, viêm gan B, C. Hiện, bà vẫn nghiên cứu ứng dụng những kỹ thuật mới như ghép tế bào gốc, theo dõi mọc mảnh ghép và những kỹ thuật mới khác giúp cho điều trị ngày càng hiệu quả.

Những năm 1980, giai đoạn đất nước còn đang khó khăn, công việc nghiên cứu của chúng tôi tập trung vào sàng lọc máu sạch để truyền cho bệnh nhân. Thời kỳ đó, kỹ thuật sàng lọc máu chỉ tập trung loại bỏ những mẫu máu nhiễm virus viêm gan B, và lúc đó, chúng tôi bắt đầu triển khai những kỹ thuật mới để có máu sạch phục vụ người bệnh.

Có một kỷ niệm, khi đó, chúng tôi cần có huyết thanh thai bê để làm nghiên cứu nên mua một con bò sắp đến ngày đẻ, chuẩn bị làm thí nghiệm, nhưng trên đường chở về viện thì nó đã trở dạ và sinh bê con ngay trên xe.  Vậy là thí nghiệm phải dừng lại. Nhắc lại kỷ niệm này để thấy những khó khăn trong làm nghiên cứu khoa học lúc đó mà đến bây giờ nhiều bạn trẻ cũng khó hình dung ra.

Chúng tôi luôn cập nhật và áp dụng kỹ thuật mới cho lĩnh vực này, sử dụng những kỹ thuật mới để sàng lọc những chế phẩm máu đạt chuẩn quốc gia nhằm phục vụ tốt cho điều trị bệnh nhân bị tổn thương gen, tế bào di truyền và bệnh máu ác tính.

Ước mơ lớn nhất của bà bây giờ là gì?

PGS.TS Bạch Khánh Hòa: Thực ra ước mơ của cá nhân tôi cũng như của Viện huyết học và Truyền máu Trung ương là mong muốn làm sao mà bệnh nhân càng ngày càng được hưởng lợi nhiều nhất trong công tác điều trị.

Chúng tôi mong có thể áp dụng được những kỹ thuật cao ở khu vực và trên thế giới, để mà điều trị cho bệnh nhân có hiệu quả nhất, tất nhiên điều đó còn tùy thuộc vào con người, vào điều kiện kinh tế, xã hội…

Và  tôi mong muốn có thể đào tạo được nhiều bạn đồng nghiệp trẻ yêu nghề, có trình độ chuyên môn, dám nghĩ dám làm. Chúng tôi là những người đi trước, có kinh nghiệm, mong sẽ hỗ trợ cho những ý tưởng và tinh thần mạnh mẽ của các bạn trẻ để Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương phát triển càng ngày càng mạnh hơn nữa.

Bà có lời gì muốn nói với những phụ nữ làm khoa học?

PGS.TS Bạch Khánh Hòa: Đối với những người phụ nữ làm khoa học trước đây gặp rất nhiều khó khăn từ điều kiện làm việc cho đến cuộc sống hàng ngày.

Bây giờ phụ nữ muốn làm nghiên cứu là rất thuận lợi, hoàn toàn có điều kiện để cân bằng thời gian dành cho gia đình, cũng như công việc xã hội.

Công việc nghiên cứu khoa học cũng đòi hỏi nhiều thời gian, vì vậy cần thu xếp thời gian để hài hòa giữa gia đình và công việc, phải tổ chức làm sao cho thuận lợi nhất, đương nhiên sự hỗ trợ của gia đình rất là cần thiết, phải rất thông cảm và ủng hộ thì các nhà khoa học nữ mới thành công.

Hà Chăm