Đẩy mạnh cải cách ĐKKD ở tất cả các lĩnh vực

Toàn cảnh Hội thảo. Ảnh: VGP/Lê Anh

Đây là nhận định của bà Nguyễn Minh Thảo, Trưởng Ban Môi trường kinh doanh và Năng lực cạnh tranh , Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) tại Hội thảo nâng cao chất lượng môi trường kinh doanh: Cải cách điều kiện kinh doanh, quản lý chuyên ngành và thủ tục hành chính tư pháp diễn ra ngày 19/4 tại TPHCM.

Môi trường kinh doanh được cải thiện

Sau 4 năm triển khai, thực hiện Nghị quyết số 19 của Chính phủ, môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh của Việt Nam liên tục được cải thiện. Năm 2017, năng lực cạnh tranh quốc gia tăng 5 bậc so với năm trước (từ vị trí 60 lên 55); môi trường kinh doanh tăng 14 bậc (từ vị trí 82 lên 68). Đây là những thứ hạng cao nhất mà Việt Nam đạt được cho đến nay.

Tuy vậy, bà Nguyễn Minh Thảo cho rằng, mức độ cải thiện chưa đều và mục tiêu đạt trung bình ASEAN 4 trên các chỉ tiêu môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh vẫn còn là thách thức.

Cụ thể, chỉ số môi trường kinh doanh của Việt Nam hiện đứng sau 4 nước trong khu vực ASEAN, nhưng khoảng cách vẫn còn khá xa. Những năm gần đây, các nước trong khu vực ASEAN tập trung cải cách mạnh mẽ hơn Việt Nam cả về số lượng và mức độ. Năm 2017, môi trường kinh doanh của Thái Lan tăng 20 bậc; Indonesia tăng 19 bậc; Brunei tăng 16 bậc. Về năng lực cạnh tranh, Việt Nam vẫn chỉ đứng thứ 6 trong khu vực.

Thống kê từ CIEM cho thấy, số điều kiện kinh doanh (ĐKKD) bãi bỏ còn thấp so với mục tiêu bãi bỏ ít nhất 1/3 – 1/2 số ĐKKD hiện hành. Số hàng hóa phải kiểm tra chuyên ngành trước thông quan mới giảm được 10% so với mục tiêu ít nhất 20% đã đề ra; số hàng hóa thuộc diện kiểm tra chuyên ngành giảm chưa đáng kể so với mục tiêu giảm ít nhất 1/2 danh mục hàng hóa (không phải là nhóm hàng hóa) thuộc diện kiểm tra chuyên ngành.

Bên cạnh đó, kết quả đạt được về cải cách ĐKKD và cắt giảm thủ tục hành chính là không đồng đều, có chênh lệch khá lớn giữa các chỉ số, giữa các bộ ngành và địa phương.

Theo bà Thảo, ở những chỉ số, những lĩnh vực, địa phương mà Bộ trưởng, Chủ tịch UBND tỉnh thực sự vào cuộc, chỉ đạo, tổ chức thực hiện quyết liệt, sát sao, bám sát Nghị quyết của Chính phủ, thì đạt được kết quả và có cải thiện rõ nét. Có thể kể đến nỗ lực của Bộ Tài chính trong cải thiện chỉ số nộp thuế, cải cách thủ tục hải quan; Tập đoàn điện lực (EVN) là chỉ số tiếp cận điện năng; Bộ Công Thương và Bộ Tài chính bãi bỏ nhiều ĐKKD; Bộ Y tế thay đổi cơ bản cách thức quản lý về An toàn thực phẩm bằng Nghị định 15/2018 thay thế Nghị định 38/2012 về an toàn thực phẩm. Tại các địa phương như Quảng Ninh, Đồng Tháp các sở, ngành, quận huyện đều nổ lực cải thiện môi trường kinh doanh tạo thuận lợi tốt nhất cho DN….

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, chỉ mới có tiến bộ ở các chỉ số, các ngành, lĩnh vực có vấn đề nóng, vấn đề được dư luận xã hội quan tâm; có phản biện, góp ý và yêu cầu mạnh mẽ từ phía DN, Hiệp hội DN.

Kiểm tra chuyên ngành vẫn còn nhiều

Ông Nguyễn Đình Tuệ, Giám đốc Trung tâm hỗ trợ DNNVV TPHCM đánh giá, môi trường kinh doanh được cải thiện, thiết chế pháp lý thông thoáng hơn, nên số lượng DN phát triển nhiều hơn qua những năm gần đây.

“Tuy nhiên, chúng ta đưa ra chỉ tiêu cắt giảm khoảng 50% ĐKKD; vận động các bộ ngành tự giác, nhưng các bộ, ngành tính tự giác chưa cao. Trong khi đó, Thông tư của các bộ quá nhiều điều kiện kiểm tra chuyên ngành, gây cản trở cho DN xuất, nhập khẩu. Đặc biệt, việc kiểm tra chuyên ngành vẫn còn chiếm tỉ lệ cao, trong khi những sai phạm của các DN đã được thống kê là chiếm tỉ lệ rất nhỏ so với số lần kiểm tra”, ông Tuệ nói.

Bên cạnh đó, ông Tuệ cho rằng việc cải cách hành chính mới tập trung ở giảm giấy tờ và giảm công đoạn xử lý hồ sơ; hầu như các địa phương giảm được rất ít bởi các thủ tục trong hồ sơ đã được luật hóa, điều này dẫn đến hiệu quả cải cách thủ tục hành chính thấp.

Ghi nhận các ý kiến từ cộng đồng DN và các chuyên gia, ông Phan Đức Hiếu, Phó Viện trưởng CIEM cho biết, để tiếp tục nâng cao chất lượng môi trường kinh doanh; cải cách ĐKKD, quản lý chuyên ngành và thủ tục hành chính tư pháp, thời gian tới Chính phủ sẽ tiếp tục ban hành Nghị quyết 19 năm 2018.

Trong đó, trọng tâm là củng cố thêm kết quả đạt được, Chính phủ tiếp tục đặt mục tiêu cao, cụ thể nhất có thể; cải cách mạnh mẽ hơn. Về chỉ số: Hoàn thành mục tiêu bãi bỏ ít nhất 1/2 số quy định hiện có về ĐKKD hiện hành ở tất cả các ngành, lĩnh vực của nền kinh tế.

Về kiểm tra chuyên ngành: Hoàn thành về cơ bản mục tiêu giảm số hàng hóa xuất nhập khẩu phải kiểm tra chuyên ngành trước thông quan xuống còn dưới 10%; áp dụng phổ biến cách thức quản lý dựa trên mức độ rủi ro của hàng hóa và mức độ tuân thủ của DN.

Nâng cao năng lực cạnh tranh ngành dịch vụ Logistics để tạo thuận lợi và giảm chi phí kinh doanh; giảm chi phí logistics xuống mức bằng khoảng 18% GDP (hiện hơn 20%).

Chính phủ sẽ chỉ đạo bắt buộc các bộ, ngành, địa phương phải áp dụng công nghệ thông tin, thực hiện cung ứng tất cả các dịch vụ hành chính công ở cấp độ 3 và 4. Các bộ, ngành phải kết nối tất cả các thủ tục hành chính qua Cổng Thông tin một cửa Quốc gia.

Lê Anh