Giảm nhập siêu và trách nhiệm công dân

Đại biểu Đặng Thị Ngọc Thịnh phát biểu tại Hội trường Quốc hội - Ảnh Chinhphu.vn/Nhật Bắc

Đại biểu Đặng Thị Ngọc Thịnh (Vĩnh Long) cho biết, chỉ riêng 3 tháng đầu năm, kim ngạch nhập khẩu những mặt hàng xa xỉ lên tới 1,36 tỷ USD.

Nhiều mặt hàng nông sản khác như dầu mỡ, động thực vật, bột ngũ cốc cũng phải nhập khẩu. Trong khi đó, đại biểu nêu ví dụ, đối với Vĩnh Long, người nông dân làm suốt cả năm thì giá trị nông sản xuất khẩu cũng chỉ đạt 260 - 270 triệu USD.

Chia sẻ quan điểm, đại biểu Nguyễn Tấn Tuân (Khánh Hòa) cho rằng, vấn đề nhập khẩu một số hàng xa xỉ như ô tô, điện thoại, các loại thực phẩm là trách nhiệm lớn của Bộ Công Thương. Bên cạnh đó, theo đại biểu, trong khi nhiều mặt hàng trong nước có thể sản xuất được như muối thì chúng ta lại cấp hạn ngạch nhập khẩu muối.

Về hiện tượng “xài sang”, theo đại biểu Vũ Huy Hoàng, Bộ trưởng Bộ Công Thương, đó là tâm lý trong một bộ phận người tiêu dùng, tâm lý chuộng hàng ngoại.  Thu nhập bình quân đầu người còn thấp, nhưng “ô tô sang nhất, điện thoại sang nhất đều có cả”, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng nói.

Tuy nhiên, Bộ trưởng cho biết, 83% lượng hàng nhập khẩu là máy móc thiết bị nguyên liệu đầu vào của sản xuất. Nhập khẩu tiêu dùng chưa đến 7%. Cơ cấu nhập khẩu này là cần thiết trong bối cảnh công nghiệp hóa đất nước. Ông Vũ Huy Hoàng dẫn đánh giá chung, những nước đang phát triển như Việt Nam hiện nay, mức nhập siêu có thể chấp nhận được là 20% so với tổng kim ngạch xuất nhập khẩu.

Trong 5 năm vừa qua, Chính phủ chỉ đạo quyết liệt và được sự ủng hộ các cấp, các ngành chúng ta đã có nhiều bước tiến trong kiểm soát nhập khẩu.

Năm 2010, nhập siêu chỉ còn chiếm 17,5% kim ngạch xuất khẩu và con số tuyệt đối còn 12,6 tỷ USD. 7 tháng đầu năm 2011, tỷ lệ này là 12,9% và con số tuyệt đối là 6,4 tỷ USD.

Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho biết, sắp tới, Chính phủ chỉ đạo tiếp tục triển khai một số biện pháp để khắc phục nhập siêu, trước hết là đẩy mạnh xuất khẩu, thứ hai là tiếp tục đẩy mạnh việc sản xuất trong nước để thay thế hàng nhập khẩu.

Vừa qua, chúng ta đã khởi công xây dựng, đưa vào vận hành nhiều công trình. Ví dụ, trong năm 2012 chúng ta có phân đạm sản xuất trong nước với công suất hơn 2 triệu tấn. Đến năm 2015- 2016, chúng ta có đầy đủ sản phẩm xăng dầu cho sản xuất trong nước. Đến năm 2015, chúng ta có thể đáp ứng 50% xơ sợi tổng hợp cho ngành công nghiệp dệt.

Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng: Xu hướng đẩy mạnh sản xuất trong nước để thay thế nhập khẩu đang bước đầu có tác dụng.

Gần đây nhất chúng ta đã tổ chức ký hợp đồng để sản xuất động cơ phục vụ cho sản xuất ô tô, các công cụ công nghiệp khác. “Tôi nghĩ rằng xu hướng đẩy mạnh sản xuất trong nước để thay thế nhập khẩu đang bước đầu có tác dụng”, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng nói.

Trước ý kiến liên quan đến việc cấp giấy phép, cấp hạn ngạch cho nhập khẩu hàng hóa, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho biết, theo cam kết gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới, chúng ta chỉ còn được giữ 4 mặt hàng là cấp hạn ngạch nhập khẩu (muối, đường ăn, thuốc lá nguyên liệu và trứng gia cầm) để khống chế việc nhập khẩu. Còn lại các mặt hàng khác thì theo cam kết, chúng ta không được dùng hạn ngạch nhưng chúng ta được dùng biện pháp về thuế quan và các rào cản thương mại.

Vừa qua chúng ta cũng đã xây dựng được một số quy định về tiêu chuẩn kỹ thuật. Ví dụ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành những thông tư quy định về quy chuẩn đối với thực phẩm, đối với thịt gia súc, gia cầm khi nhập khẩu vào Việt Nam.

Bộ Công Thương ban hành những quy định về nhập khẩu ô tô và về các cửa khẩu nhập hàng tiêu dùng theo Thông tư 176 hiện nay để khống chế việc nhập khẩu những mặt hàng tiêu dùng không cần thiết, như quy định chỉ có 3 cửa khẩu được nhập khẩu điện thoại di động, mỹ phẩm là cảng Thành phố Hồ Chí Minh, cảng Đà Nẵng và cảng Hải Phòng.

Bên cạnh đó, chúng ta tăng cường tuyên truyền cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, theo đó, mỗi người cần nêu cao trách nhiệm của mình đối với đất nước, ưu tiên sử dụng hàng hóa trong nước sản xuất.

Nguyễn Đức