Xây cảng container góp phần phát triển Khu kinh tế Nghi Sơn

Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể khảo sát Cảng Nghi Sơn. Ảnh: VGP/Phan Trang

Khu kinh tế Nghi Sơn tuy là một khu kinh tế tổng hợp, song các ngành kinh tế được ưu tiên là công nghiệp nặng và công nghiệp hóa dầu. Khu kinh tế được thành lập năm 2006 với mục tiêu trở thành động lực phát triển kinh tế-xã hội cho tỉnh Thanh Hóa, cho khu vực kém phát triển Nam Thanh Hóa-Bắc Nghệ An, và cho các tỉnh phía bắc Việt Nam nói chung. Trong đó, cảng Nghi Sơn có vai trò quan trọng trong việc phát triển khu kinh tế này.

Tuy nhiên, theo ông Lê Anh Tuấn, Phó chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hoá, hiện Cảng Nghi Sơn mới được xây dựng 8/40 bến, với luồng tàu ra vào cảng dài 4,6 km, lượng hàng thông qua cảng ước đạt 19 triệu tấn/năm.

“Với nhu cầu hàng hóa thông qua cảng ngày càng tăng, đặc biệt hiện nay nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn đã đi vào hoạt động, việc tiếp tục đầu tư xây dựng các bến cảng là rất cần thiết để phục vụ nhu cầu khai thác”, ông Tuấn cho biết.

Lãnh đạo tỉnh Thanh Hoá cũng nhận định, để thu hút nhà đầu tư tham gia xây dựng cảng, cần tiếp tục thực hiện nạo vét luồng tầu đi các bến tiếp theo. Hiện Dự án nạo vét luồng chính tàu ra, vào cảng Nghi Sơn do Cục Hàng hải Việt Nam (Bộ GTVT) làm chủ đầu tư với tổng chiều dài 3.500 m, tiếp nhận tàu có tải trọng 30.000 DWT, với tổng mức đầu tư 3.026 tỷ đồng. Đây là tuyến luồng chính phục vụ cho hoạt động chung của cảng, theo quy định thì việc nạo vét luồng tàu do ngân sách nhà nước đảm nhiệm.

“Tuy nhiên, đến nay dự án chưa được bố trí vốn để đầu tư, đây là khó khăn trong phát triển hạ tầng cảng biển Nghi Sơn. Đề nghị Bộ GTVT báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, bố trí 3.026 tỷ đồng cho dự án hoặc kêu gọi ODA. Để khai thác hiệu quả các bến đã đầu tư, trước mắt đề nghị Bộ GTVT xem xét sớm triển khai dự án nạo vét luồng chính vào bến tổng hợp Gang thép Nghi Sơn với tổng mức đầu tư 267 tỷ đồng”, ông Lê Anh Tuấn nói.

Bên cạnh đó, lãnh đạo tỉnh Thanh Hoá cũng đề nghị Bộ GTVT bổ sung tuyến đường từ Cảng hàng không Thọ Xuân đi KKT Nghi Sơn đến Cảng nước sâu Nghi Sơn vào quy hoạch quốc lộ và nâng cấp tuyến đường thành quốc lộ theo hướng kéo dài Quốc lộ 47B đến KKT Nghi Sơn qua tuyến đường này.

Tuyến đường từ Cảng hàng không Thọ Xuân đi KKT Nghi Sơn giai đoạn 1 có chiều dài 65,9 km (tổng mức đầu tư 4.335 tỷ đồng) được đầu tư theo hình thức PPP (hợp đồng BT) đã đưa vào sử dụng. Đây là tuyến đường có vai trò đặc biệt quan trọng, trực tiếp phục vụ sự phát triển của KKT Nghi Sơn, dự án lọc hóa dầu Nghi Sơn và khai thác tiềm năng của Cảng hàng không Thọ Xuân, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá.

Cần xây dựng cảng container, dành quỹ đất cho hậu cần cảng

Đối với đề xuất của tỉnh Thanh Hoá, ông Nguyễn Xuân Sang, Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam (Bộ GTVT) cho biết, từ cuối năm 2017, Cục Hàng hải đã báo cáo Bộ GTVT bố trí khoảng 2.759 tỷ đồng để nạo vét dọc tuyến đê Bắc, trong đó nạo vét vào khu Gang thép Nghi Sơn khoảng 267 tỷ đồng.

“Tuy nhiên, hiện khó khăn là chưa có quyết định vị trí nhận chìm ra biển nên chưa thể triển khai nạo vét. Ngoài ra, hiện các doanh nghiệp đang gặp khó khăn cả về nguồn vốn nạo vét, Cục Hàng hải đã đề xuất phương án xã hội hoá nạo vét hàng hải nhưng Bộ Tài chính chưa phê duyệt”, ông Nguyễn Xuân Sang thông tin.

Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Đình Thọ cho rằng, tỉnh Thanh Hoá cần tính toán, cân nhắc việc đầu tư xây dựng cảng để đảm bảo hiệu quả đầu tư.

“Phải làm rõ nguyên nhân tại sao thời điểm khi Cảng Nghi Sơn mới đi vào hoạt động phục vụ xây dựng các nhà máy lọc hoá dầu và nhiệt điện, chuyên chở khối lượng vật tư lớn, khối lượng hàng hoá tăng cao… nhưng khi các nhà máy xây dựng xong thì lượng hàng qua Cảng chững lại. Vì thế phải đánh giá lại lượng hàng thực tế, nếu lượng hàng thực tế chỉ có vậy thì cần tập trung vào số lượng cảng như hiện nay thôi”, Thứ trưởng đưa ra quan điểm.

Mặt khác, trong điều kiện khó khăn về vốn nạo vét như hiện nay, KTT Nghi Sơn cần vận dụng cơ chế tạo luồng tàu để đáp ứng nhu cầu khai thác số cảng hiện nay, chưa cần vội đầu tư thêm cảng mới.

“Cầu cảng đầu tư không khó, nhưng nâng năng lực khai thác mới là quan trọng. Phải nhìn bài học từ cảng Hải Phòng, khi đã có luồng, nhà đầu tư tranh nhau đầu tư cảng. Cảng Nghi Sơn là cảng đào, chi phí đầu tư ban đầu lớn nhưng nạo vét duy tu ít, cảng có dãy núi như một đê chắn sóng, khoan địa chất chỉ có cát không có đá ngầm, đây là điều kiện rất thuận lợi cho nạo vét. Hàng hoá của toàn bộ các khu công nghiệp phía đông nam Nghệ An về đây hết, có thời điểm tôi khảo sát có đến 1.100 container/tháng đi Hải Phòng, vì vậy nhu cầu xây dựng cảng container là rất lớn”, Thứ trưởng Lê Đình Thọ nói.

Bên cạnh đó, Thứ trưởng Lê Đình Thọ đặc biệt nhấn mạnh, Ban Quản lý KTT Nghi Sơn phải chú ý quỹ đất dành cho hậu cần cảng, xây dựng các khu ICD (cảng cạn) để phục vụ logistic bởi “đây là vấn đề sống còn của Nghi Sơn”.

Khảo sát hiện trường cảng Nghi Sơn vào chiều ngày 9/9, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cũng nhận định, hiện KTT Nghi Sơn chưa có cảng container là bất hợp lý, BQL Nghi Sơn cần nghiên cứu để làm vì xu hướng vận tải bây giờ là hàng container, không phải hàng rời nữa mà đi đường thuỷ thì chi phí logistic giảm đi tất nhiều. Bên cạnh việc “trải thảm đỏ” cho doanh nghiệp làm cảng container, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cũng lưu ý BQL Nghi Sơn về việc “muốn làm logistics tốt thì phải có kho bãi, cảng cạn (ICD)”.

Về việc nạo vét luồng, Bộ trưởng giao Cục Hàng hải Việt Nam phối hợp với BQL Nghi Sơn cùng với việc nạo vét luồng từ -10,5 m xuống -14,5 m thì phải lên phương án chi tiết việc đổ bùn, tiêu thụ cát khi nạo vét… trình lên Bộ GTVT báo cáo Chính phủ trong thời gian sớm nhất.

Với tuyến đường từ Cảng hàng không Thọ Xuân đi KKT Nghi Sơn, Bộ trưởng yêu cầu Tổng cục Đường bộ Việt Nam và Sở GTVT Thanh Hoá hướng dẫn địa phương làm các thủ tục trình Bộ Tài Chính làm công tác chuyển tài sản từ địa phương lên Trung ương để đưa tuyến đường này vào quy hoạch hệ thống quốc lộ.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể đánh giá cao việc UBND tỉnh Thanh Hoá đầu tư xây dựng tuyến đường thẳng từ Cảng hàng không Thọ Xuân đi KKT Nghi Sơn và cho rằng “nếu thêm được nhiều khu công nghiệp dọc tuyến đường này thì tiềm năng của Cảng hàng không Thọ Xuân là rất lớn”.

Phan Trang