Anh và EU: Thỏa thuận 7 ngày trước hạn chót

Ảnh: AP

Thỏa thuận này bảo đảm Anh rời EU trong êm thấm, tái định hình quan hệ giữa hai bên trong tương lai, đồng thời bảo đảm dòng hàng hóa trị giá hàng trăm tỷ USD tiếp tục được lưu thông giữa Anh và 27 nước thành viên EU.

Anh rời EU từ ngày 31/1 năm nay nhưng hai bên duy trì mô hình quan hệ cũ cho tới hết năm 2020 để tiến hành đàm phán về quan hệ tương lai. Trước khi đạt được thỏa thuận, hai bên vẫn bất đồng về vấn đề quyền đánh bắt cá của EU tại các vùng biển của Anh và các quy định nhằm tạo một sân chơi bình đẳng cho doanh nghiệp hai bên. Mọi hoạt động trao đổi thương mại dày đặc và những mối liên hệ gần gũi khác của Anh và EU sẽ bị hủy hoại nghiêm trọng nếu không có thỏa thuận tiếp nối, đe dọa làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng kinh tế vốn đã khắc nghiệt vì tác động của đại dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19 mà cả hai bên đang hứng chịu.

Thỏa thuận mang tính quyết định này đạt được sau nhiều nỗ lực, khép lại một giai đoạn gần 9 tháng đàm phán (khởi động hồi tháng 3). Kết quả này tạo cơ sở pháp lý để Anh và EU tránh được một cuộc “ly hôn” trong hỗn loạn và không có thỏa thuận để xác định mối quan hệ kinh tế và an ninh giữa hai bên giai đoạn hậu Brexit.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen tuyên bố hai bên đã đạt được một thỏa thuận "tốt đẹp", dù phải trải qua chặng đường đàm phán đầy chông gai. Bà nhấn mạnh đây là một thỏa thuận công bằng, đúng đắn và xứng đáng cho những nỗ lực đàm phán. Các nguyên tắc và tiêu chuẩn của EU sẽ được tôn trọng. Bà đánh giá hai bên đã nỗ lực cùng nhau để đạt được thỏa thuận thay vì chia rẽ, đồng thời tuyên bố sẽ tiếp tục hợp tác với Anh trong mọi lĩnh vực. Người đứng đầu EC đồng thời khẳng định Anh vẫn là đối tác đáng tin cậy của EU.

Thủ tướng Boris Johnson đã hoan nghênh "thỏa thuận thương mại lớn nhất" với EU đạt được hôm 24/12, đồng thời tuyên bố nước Anh đã giành lại luật pháp biên giới và các khu vực đánh cá.

Phát biểu tại một buổi họp báo, Thủ tướng Johnson nói: "Tôi rất vui mừng được thông báo với các bạn rằng chiều nay, chúng tôi đã hoàn tất thỏa thuận thương mại lớn nhất, có giá trị 660 tỷ bảng mỗi năm, một thỏa thuận thương mại tự do kiểu Canada giữa Vương quốc Anh và EU".

Hãng tin Reuters dẫn một nguồn tin từ Văn phòng Thủ tướng Anh nhấn mạnh thỏa thuận này là một "thông tin tuyệt vời" đối với các gia đình và doanh nghiệp của Anh. Hai bên đã ký thỏa thuận thương mại tự do đầu tiên trên cơ sở miễn thuế và hạn ngạch mà Anh vốn đã từng đạt được với EU trước đó. Theo nguồn tin này, thỏa thuận đạt được trong thời gian kỷ lục và với điều kiện vô cùng thách thức này sẽ bảo vệ tính toàn vẹn của thị trường nội địa của Anh, cũng như vị trí địa lý của Bắc Ireland.

Quốc hội Anh sẽ cần phải thông qua thỏa thuận vào cuối năm trước khi thỏa thuận có thể thực thi kể từ ngày 1/1/2021.

Theo người phát ngôn Sebastian Fischer của Ủy ban thường trực EU, để thỏa thuận kịp thời có hiệu lực vào ngày 1/1/2021, trưởng đoàn đàm phán EU Michel Barnier sẽ giới thiệu tóm tắt thỏa thuận với các đại sứ của 27 quốc gia thành viên của khối trong sáng 25/12. Sau đó, các đại sứ sẽ làm việc trong thời gian nghỉ lễ Giáng sinh để thỏa thuận được thông qua vào cuối năm nay.

BT