Căng thẳng thương mại Mỹ-Trung chưa có điểm dừng

Trong trả lời phỏng vấn hãng Fox News ngày 23/9 về diễn biến mới này, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo khẳng định các nhà hoạch định chính sách của Mỹ “đang tiến gần tới kết quả là buộc Trung Quốc hành xử minh bạch, thượng tôn pháp luật và tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ”.

Tuy nhiên, Trung Quốc cũng đã thông báo sẽ áp thuế đối với hàng hóa Mỹ trị giá 60 tỷ USD, đồng thời đệ đơn kiện Mỹ lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).

Trước đó, ngày 22/9 Trung Quốc lên tiếng hủy bỏ chương trình đàm phán thương mại với các quan chức Mỹ từng dự kiến sẽ diễn ra vào tuần này để giải quyết các bất đồng.

Cũng liên quan tới những căng thẳng giữa 2 cường quốc, trong khi leo thang thương mại chưa có lối thoát thì ngày 21/9, Nhà Trắng đột ngột tuyên bố áp lệnh trừng phạt với Bộ Phát triển thiết bị Quân ủy Trung ương Trung Quốc và người đứng đầu cơ quan này, Trung tướng Lý Thượng Phúc. Lý do là cơ quan này đã  mua máy bay Su-35 và tên lửa phòng không S-400 của Nga, động thái mà Mỹ coi là vi phạm “Luật trừng phạt chống đối thủ của nước Mỹ”.

Ngay lập tức, chiều 21/9, tại cuộc họp báo do Bộ Ngoại giao Trung Quốc tổ chức, Người phát ngôn Cảnh Sảng cho rằng “cách làm của Mỹ đã vi phạm nghiêm trọng chuẩn tắc cơ bản trong quan hệ quốc tế, gây tổn hại nghiêm trọng  đến quan hệ hai nước, hai quân đội. Chúng tôi mạnh mẽ yêu cầu phía Mỹ lập tức sửa chữa sai lầm, hủy bỏ quyết định trừng phạt. Nếu không phía Mỹ phải chịu hoàn toàn hậu quả do hành động này gây nên”.

Còn ông Hoàng Tuyết Bình, Phó Chủ nhiệm Văn phòng hợp tác quân sự quốc tế của Quân ủy Trung ương Trung Quốc nêu rõ Trung Quốc quyết định triệu hồi ngay Tư lệnh Hải quân Thẩm Kim Long đang tham dự hội thảo quốc tế về lực lượng trên biển lần thứ 23 tại Mỹ và hủy bỏ chuyến thăm chính thức nước Mỹ theo dự kiến; hoãn kế hoạch tổ chức Hội nghị lần thứ 2 Đối thoại Bộ tham mưu liên quân hai nước dự định tiến hành tại Bắc Kinh từ ngày 25-27/9. Phía Trung Quốc yêu cầu Mỹ lập tức hủy bỏ quyết định trừng phạt nói trên.

Đánh giá về diễn biến này, một quan chức Chính phủ Mỹ cho rằng Trung Quốc là bên thứ 3 bị trừng phạt theo đạo luật trừng phạt chống đối thủ của nước Mỹ do làm ăn với Nga.

Nga cũng lên tiếng chỉ trích việc Mỹ cấm vận hoặc đe dọa trừng phạt các đối tác mua sắm khí tài của nước này.

Như vậy, cùng với cuộc xung đột thương mại giữa hai nước chưa có hồi kết, giờ đây, Mỹ và Trung Quốc có nguy cơ đướng trước sự căng thẳng cả trong vấn đề quân sự, điều được dự báo là sẽ tiếp tục tạo thêm những phức tạp mới trong quan hệ hai nước.

Tuyết Minh (tổng hợp)