Hệ lụy của việc Chính phủ Mỹ "đóng cửa"

1. Ảnh hưởng tới quan hệ toàn cầu của Mỹ

Lãnh sự vụ: Theo Bộ Ngoại giao, các hoạt động về lãnh sự vụ của Mỹ ở nước ngoài sẽ tiếp tục chừng nào còn đủ tiền để hỗ trợ. Có nghĩa là Bộ Ngoại giao sẽ tiếp tục cứu xét các đơn từ nước ngoài xin cấp thị thực và hộ chiếu của Mỹ và cung cấp các dịch vụ cho công dân Mỹ ở nước ngoài chừng nào còn có thể làm được.

Nhân viên lãnh sự: Bộ Ngoại giao sẽ áp dụng việc cho nghỉ việc không lương đối với nhân viên tuyển dụng ở địa phương, kể cả những người mang quốc tịch nước ngoài, tùy thuộc vào các luật lệ về lao động địa phương ở mỗi nước. Nói chung, nhân viên tuyển dụng ở địa phương sẽ được yêu cầu:

a) Đến trình diện tại nhiệm sở theo chỉ thị của cấp trên

b) Được nghỉ việc có lương

c) Được đặt trong tình trạng nghỉ việc không lương bình thường

Hoạt động ngoại giao: Các chuyến du hành của Bộ Ngoại giao sẽ hạn chế ở mức độ cần thiết để duy trì quan hệ với nước ngoài cấp thiết cho an ninh quốc gia, hay xử lý các tình huống khẩn cấp có liên quan đến sự an toàn của mạng sống hay bảo vệ tài sản. Do đó, chẳng hạn, các chuyến du hành sẽ được phép thực hiện để thương nghị các hiệp định quan trọng và để cung cấp các dịch vụ cấp thiết cho người tỵ nạn, chứ không phải để đọc một bài phát biểu khích lệ tại một trường đại học nước ngoài.

Thẻ xanh: Hầu hết nhân viên làm việc cho các cơ quan Dịch vụ quốc tịch và Di trú (USCIS), sẽ tiếp tục làm việc, có nghĩa là các đơn xin cấp "thẻ xanh" hay xin quy chế thường trú, sẽ tiếp tục được nhận như bình thường. SCIS được cấp ngân khoản hoạt động chủ yếu từ lệ phí trả cho các dịch vụ và quyền lợi, có nghĩa là nhân viên của cơ quan này không phụ thuộc vào các quyết định cấp ngân khoản được Quốc hội chấp thuận.

An ninh Nội địa: Bộ An ninh Nội địa chỉ định khoảng 86% trong số hơn 200.000 nhân viên là cấp thiết cho sự an toàn mạng sống hay bảo vệ tài sản.

Đa số nhân viên của đội tuần duyên, hải quan, biên phòng, các nhân viên kiểm tra tại sân bay, nhân viên mật vụ, những người làm việc ở khâu thanh tra hành khách và hàng hóa tại các cửa khẩu và giam giữ đối tượng buôn lậu ma tuý hay di dân bất hợp pháp vẫn tiếp tục làm việc như thường lệ. Tuy nhiên, hệ thống E-Verify không được coi là cấp thiết, nên các doanh nghiệp sẽ không thể kiểm tra tình trạng di trú của những người nộp đơn xin việc.

Hoạt động quân sự: 1,4 triệu nhân viên quân đội hiện hành sẽ tiếp tục công tác, mặc dầu sẽ được trả luơng sau. Khoảng 400.000 người, khoảng một nửa là nhân viên dân sự của Bộ Quốc phòng, sẽ được cho nghỉ việc không lương.

Du lịch: Du khách nước ngoài đi nghỉ ở Mỹ có thể sẽ thất vọng nếu định thực hiện những chuyến bộ hành xuyên qua Grand Canyon ở Arizona hay Vườn thú quốc gia ở Washington. Nhân viên làm việc ở các địa điểm này được coi là công chức liên bang “không cấp thiết” nên các công viên quốc gia này sẽ đóng cửa.

2. Tác động tới kinh tế Mỹ và thế giới

Nếu việc Chính phủ Mỹ ngừng hoạt động một vài ngày, công chức bị cho nghỉ việc không lương sẽ là giới gánh chịu mọi khó khăn tài chính nhiều nhất. Nếu việc đóng cửa kéo dài vài tuần, thu nhập từ ngành du lịch có thể sụt giảm và người tiêu dùng cùng các doanh nghiệp có thể ngần ngại trong việc chi tiêu.

Nếu việc đóng cửa kéo theo việc Liên bang không trả được nợ (điều có thể xảy ra trong 1 tháng nữa nếu Quốc hội không có hành động) thì các nhà đầu tư nước ngoài thực sự bắt đầu lo ngại về sức mạnh của nền kinh tế Hoa Kỳ. Họ có thể mất niềm tin vào khả năng trả nợ của Mỹ và việc này châm ngòi cho việc các cơ quan cho vay nước ngoài tăng lãi suất. Tệ hơn nữa, các nhà đầu tư có thể không cảm thấy tin tưởng vào việc mua chứng khoán của Mỹ.

3. Tại sao Chính phủ Mỹ ngưng hoạt động?

Hãy so sánh Chính phủ cũng "giống như một chiếc xe hơi" mà nhiên liệu để chạy là tiền. Nếu xe không được tiếp thêm nhiên liệu, nó sẽ ngừng hoạt động. Muốn chiếc xe đó chạy phải tiếp thêm nhiên liệu. Trong trường hợp này, Quốc hội Mỹ chịu trách nhiệm tiếp thêm tiền cho Chính phủ hoạt động thông qua các dự luật chuẩn chi. Năm tài khóa mới bắt đầu vào ngày thứ Ba (3/10) và Quốc hội không đồng ý được về các dự luật chuẩn chi. Hậu quả là, Chính phủ Mỹ không được cấp ngân khoản và các hoạt động sẽ diễn ra ở tốc độ thấp nhất.

4. Tại sao các nhà lập pháp Mỹ không đồng ý về một dự  luật chuẩn chi?

Đảng Cộng hoà và Đảng Dân chủ bất đồng về một kế hoạch cung cấp bảo hiểm y tế cho hàng triệu người dân Mỹ không có bảo hiểm y tế. Các đại biểu của Ðảng Cộng hòa tại Hạ viện không thích kế hoạch được gọi là "Obamacare" này và từ chối không chịu ký một dự luật chuẩn chi bao gồm việc tài trợ cho kế hoạch. Các nghị sĩ Dân chủ tại Thượng viện từ chối không chịu ký một kế hoạch dự chi không tài trợ cho Obamacare.

5. Sự kiện này đã từng xảy ra chưa?

Chính phủ Mỹ đã từng đóng cửa 17 lần kể  từ năm 1977, lần cuối là lần kéo dài nhất (21 ngày), từ ngày 16/12/1995 cho đến 5/1/1996.

6. Nhân viên bị  nghỉ việc có thể làm việc không?

Trong số 2,2 triệu nhân viên làm việc cho Chính phủ Liên bang, không kể các thành viên mặc đồng phục trong quân đội và nhân viên của Sở Bưu chính Hoa Kỳ, khoảng 800.000 người được coi là “không cấp thiết” và có thể bị cho nghỉ việc không lương.

Họ có thể làm việc, nhưng có thể phải chịu hậu quả. Trên nguyên tắc, trong thời gian Chính phủ đóng cửa, công chức thi hành bất cứ công tác nào trong thời gian này bị coi là "bất hợp pháp", thậm chí cả việc kiểm tra email của nơi làm việc.

Kim Chung