Indonesia “chốt” được kết quả bầu tổng thống

Trong số gần 133 triệu phiếu bầu hợp lệ, liên danh Joko Widodo – Jusuf Kalla (JW-JK) giành được gần 70,7 triệu phiếu (53,17%). Xét theo địa bàn hành chính, liên doanh JW-JK chiến thắng ở 23 tỉnh thành, trong khi đối thủ gồm cựu trung tướng Prabowo Subianto – cựu Bộ trưởng Kinh tế Hatta Rajasa thắng ở 10 tỉnh. Kết quả tuy không gây ngạc nhiên nhưng mang lại hồi hộp cho những ai theo dõi cuộc chọn lựa sít sao để tìm ra người đứng đầu nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á trong vòng 5 năm tới.

Đối thủ của ông Joko, cựu trung tướng Prabowo Subianto, với nguồn lực tài chính dồi dào và 10 năm chuẩn bị cho cuộc chạy đua này, đã nhận “phất cờ trắng” vào phút chót khi liên minh của ông bất đồng và nhiều thành viên chủ chốt đề nghị ông chấp nhận thất bại. Chỉ vài giờ trước khi thắng lợi thuộc về ông Joko được công bố chính thức tối 22/7, ông Prabowo mới tuyên bố “rút lui” khỏi toàn bộ quy trình bầu cử, đồng nghĩa với việc ông sẽ không đưa kết quả mà ông cho là “gian lận lớn, có hệ thống và có tổ chức” lên Tòa hiến pháp.

Như vậy, ngay từ lúc này, ông Joko đã có thể bắt tay vào việc chuẩn bị nhân sự nội các và nhậm chức vào ngày 20/10 tới. Tuy nhiên, trước mắt vị tổng thống mới là cả núi thách thức.

Thách thức đầu tiên với cựu doanh nhân 52 tuổi này là số ghế đại biểu quốc hội khiêm tốn - chỉ 207 trên tổng số 560 - mà liên minh của ông thắng được trong cuộc bầu cử cơ  quan lập pháp ngày 9/4. Trong khi đó, liên minh 6 đảng của ông Prabowo nắm tới 353 ghế. Để đảm bảo cho các chính sách của mình không bị cản trở bởi cánh đối lập trong quốc hội, việc đầu tiên ông Joko phải làm là tạo dựng một liên minh mới, đảm bảo được số ghế quá bán, nghĩa là phải hút được người từ liên minh của Prabowo. Về mặt này, những diễn biến gần đây có phần thuận lợi cho ông Joko, khi một số thành viên trong liên minh của Prabowo có ý định “đổi tàu” để có thể có được một chức vụ trong nội các mới. Nổi bật trong số này là những thành viên chủ chốt trong đảng Gerindra do doanh nhân Aburizal Bakrie lãnh đạo.

Bên cạnh đó, ông Joko được cho là thiếu hẳn “căn cứ quyền lực”. Theo giáo sư Leonard Sebastian, chuyên gia về Indonesia tại Trường nghiên cứu quốc tế Rajaratnam (Singapore), trong một thời gian từ ngắn cho đến trung hạn, tân Tổng thống Joko Widodo “sẽ phải phụ thuộc vào sự  bảo bọc và hỗ trợ của những nhân vật từng nắm quyền lực trong các chính quyền trước, như  cựu Tổng thống Megawati Sukarnoputri và cựu Phó  tổng thống đồng thời cũng sẽ là tân Phó  tổng thống Jusuf Kalla.

Trong chiến dịch vận động tranh cử  kéo dài ba tháng, ông Widodo cho rằng trong tư thế nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á với dân số 250 triệu người, Indonesia đặt mục tiêu bắc cầu nối tạo dựng niềm tin và quản trị các bất  đồng, tranh chấp trong khối và giữa các thành viên ASEAN với các nước khác. Bên cạnh đó, ông cũng cam kết sẽ thúc đẩy để Cộng đồng ASEAN có thể ra đời vào năm 2015. Các ưu tiên của ông sẽ là giải quyết các tranh chấp lãnh thổ trong khu vực, tăng cường sức mạnh trên biển, đặc biệt trong bối cảnh Indonesia sẽ đóng vai trò Chủ tịch Hiệp hội Các nước vành đai Ấn Độ Dương (IORA) và tạo dựng kiến trúc quyền lực trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Ông Joko cũng vạch ra kế hoạch tăng ngân sách quân sự trong suốt nhiệm kỳ của mình, phát triển ngành công nghiệp quốc phòng và đa dạng hóa các quan hệ hợp tác quốc phòng.

Thủ hiến Joko Widodo, được người dân yêu mến gọi thân mật là Jokowi, bởi sự giản dị và thường xuyên “vi hành” đến những nơi khó khăn nhất của thủ đô tận mắt kiểm tra thực địa. Ông Widodo, đại diện cho Đảng Dân chủ Đấu tranh Indonesia (PDI-P), được xem như gắn liền với những thành tích cải tạo hệ thống hạ tầng và trật tự, phúc lợi xã hội trong vai trò thị trưởng thành phố Surakarta, tỉnh Trung Java, và Đô trưởng Jakarta.

Đây là cuộc bầu cử tổng thống trực tiếp lần thứ 3 ở Indonesia kể từ khi chế  độ độc tài Suharto sụp đổ vào năm 1998. Dư luận đánh giá, đây là cuộc đua rất kịch tính, ngang tài ngang sức giữa hai ứng cử viên nặng ký có lập trường rất khác nhau. Chính vì thế nên, cả hai cặp liên danh đều tuyên bố thắng cử ngay sau khi việc bỏ phiếu kết thúc hôm 9/7. Và suốt trong hai tuần qua không khí chia rẽ và căng thẳng bao trùm cả đất nước Indonesia khiến Tổng thống sắp mãn nhiệm Susilo Bambang Yudhoyono phải mời cả 2 ứng viên đến dinh thự riêng và thuyết phục bên nào thua cuộc hãy chấp nhận kết quả. “Biết chấp nhận thua là cao quý”, ông Yudhoyono nói.

Ngay trong ngày 22/7 - ngày công bố kết quả chính thức, đề phòng xảy ra bạo loạn do một bên không chấp nhận thất cử, toàn bộ Thủ đô Jakarta đã được tăng cường an ninh. Tư lệnh cảnh sát quốc gia Indonesia cho biết có thể triển khai tới 22.700 cảnh sát tại Jakarta, trong đó có trên 3.100 cảnh sát bảo vệ khu vực trụ sở KPU trong ngày công bố kết quả bầu cử. Tuy nhiên, với việc “phất cờ trắng” của ứng cử viên Prabowo Subianto vào phút chót, tình hình đã không như dự báo.

Dầu sao tân tổng thống Indonesia đến tháng 10 mới chính thức nhậm chức. Ông sẽ phải tiến hành những cải tổ quan trọng như giảm trợ giá xăng, nhằm kích thích tăng trưởng kinh tế, đang chậm lại từ một năm nay./.

Nguyễn Chiến