Mỹ muốn tăng thuế thép: Rình rập 'cuộc chiến’ thương mại

Liên quan đến kế hoạch tăng thuế thép và nhôm nhập khẩu của Tổng thống Mỹ, thông tin mới nhất từ truyền thông Mỹ (VOA, CNN) cho hay ngày 2/3, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross đã "úp mở" rằng việc tăng mức áp thuế nói trên sẽ bao gồm tất cả các đối tác thương mại của Mỹ.

Trả lời phỏng vấn kênh truyền hình CNBC, ông Ross đồng thời bác bỏ những ý kiến cho rằng việc Mỹ nâng mức thuế quan đối với các mặt hàng thép và nhôm nhập khẩu sẽ đẩy giá cả leo thang, cũng như nguy cơ các nước có các biện pháp trả đũa.

Cùng ngày, một quan chức cấp cao của Nhà Trắng cho biết sẽ không có quốc gia nào được miễn trừ trong kế hoạch tăng thuế mới của Tổng thống Trump, theo VOA.

Trong khi đó, dư luận quốc tế tiếp tục bày tỏ quan ngại về kế hoạch này của chính quyền Tổng thống Donald Trump.

Ngày 2/3, Tổng Giám đốc Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) Roberto Azevedo bày tỏ lo ngại về kế hoạch của Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thuế nhập khẩu lên thép và nhôm. Điều này cho thấy “một sự can thiệp cực kỳ hiếm hoi vào chính sách thương mại của một nước thành viên WTO”.

"WTO rõ ràng lo ngại về việc Mỹ loan báo kế hoạch áp thuế nhập khẩu lên thép và nhôm. Khả năng leo thang là thật, như chúng ta đã thấy từ những phản ứng ban đầu của các nước khác", Tổng Giám đốc WTO nói.

Theo ông Roberto Azevedo, một cuộc chiến tranh thương mại không có lợi cho bất cứ ai và WTO sẽ theo dõi sát tình hình.

VOA cho biết ông Azevedo, người từng là nhà đàm phán thương mại của Brazil, bình thường phát biểu hết sức tế nhị và tránh chỉ trích bất kỳ thành viên nào của WTO. Ông cho rằng việc các nước thành viên có sử dụng các quy định và hệ thống dàn xếp tranh chấp của WTO để giải quyết vấn đề hay không là tùy thuộc ở họ. Nhưng kế hoạch áp thuế của ông Trump được xem là “mối đe dọa tiềm năng đối với chính hệ thống này, vì nó dựa trên tuyên bố về an ninh quốc gia, một lĩnh vực được miễn áp dụng các quy định của WTO”.

Trong khi đó, cũng trong ngày 2/3, Thủ tướng Canada Justin Trudeau lên tiếng chỉ trích kế hoạch của Tổng thống Mỹ là "hoàn toàn không thể chấp nhận", đồng thời cảnh báo nguy cơ chia rẽ kinh tế "nghiêm trọng và đáng kể" đối với cả Mỹ và Canada. Ông Trudeau cũng cho rằng, dựa trên mức độ hợp tác an ninh giữa hai nước, “không có lý do gì để khẳng định Canada và các sản phẩm thép và nhôm của nước này có thể là mối đe dọa an ninh đối với Mỹ”.

Còn Giám đốc điều hành Trung tâm Thương mại quốc tế (ITC) Arancha Gonzalez bày tỏ quan ngại về nguy cơ xảy ra một cuộc chiến thương mại sau khi Mỹ nâng thuế nhập khẩu đối với các mặt hàng thép và nhôm. Bà Gonzalez cảnh báo “chiến tranh thương mại là cuộc chiến mà không ai thắng”.

Theo Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), động thái của Mỹ làm gia tăng quan ngại về khả năng các nước khác có thể sử dụng cái cớ bảo vệ an ninh quốc gia để biện hộ cho các biện pháp hạn chế nhập khẩu. Thể chế tài chính đa phương này đồng thời hối thúc các nước hợp tác trên tinh thần xây dựng để giải quyết các bất đồng thương mại mà không cần phải đưa ra các biện pháp cứng rắn.

Tại Hàn Quốc, ngay sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ đánh thuế 25% đối với các mặt hàng thép nhập khẩu, ngày 2/3, Chính phủ Hàn Quốc đã tổ chức cuộc họp chuyên viên khẩn cấp để bàn bạc tìm hướng đối phó. 

Đài KBS cho hay các quan chức Chính phủ Hàn Quốc đã nhất trí sẽ tăng cường theo sát mọi động thái đến khi Mỹ ra quyết định cuối cùng và tuyên bố chính thức về việc tăng thuế này, đồng thời tìm kiếm phương án giảm tối đa những thiệt hại có thể phát sinh đối với các ngành liên quan.

Trong một diễn biến liên quan, mới đây khi trả lời phỏng vấn báo chí, Thứ trưởng Bộ Công nghiệp, Thương mại và Tài nguyên Hàn Quốc Kang Seung-cheon nói nước này sẽ kiện lên WTO nếu Washington chỉ đánh thuế cao đối với 12 nước, trong đó có Hàn Quốc.

Tại châu Âu, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker nói “châu Âu sẽ không ngồi yên khi bị ảnh hưởng từ cái mà ông gọi là các biện pháp không công bằng, đe dọa tới hàng nghìn việc làm của người dân châu Âu".

Phản ứng trước động thái của Mỹ, ngày 2/3, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh khẳng định thương mại toàn cầu sẽ bị phương hại nếu các nước đi theo cách làm của Mỹ.

Mức áp thuế đề xuất của Tổng thống Trump cũng gây tâm lý hoang mang tại thị trường sản xuất thép châu Á. Hầu hết các nhà sản xuất thép ở châu Á lo ngại việc Mỹ nâng mức áp thuế đối với thép nhập khẩu sẽ kéo theo các biện pháp trả đũa và đẩy ngành sản xuất thép trên thế giới vào vòng xoáy “chiến tranh thương mại”.

Còn “ở trong lòng nước Mỹ”, cựu quan chức Phòng Thương mại Mỹ và hiện là Phó Chủ tịch Viện nghiên cứu chính sách Asia Society, bà Wendy Cutler  cho rằng mức áp thuế đề xuất, cụ thể là 25% đối với sản phẩm thép và 10% đối với nhôm, có thể sẽ làm rung chuyển nền kinh tế Mỹ và "thổi bay" một số lợi ích mà những khoản giảm thuế gần đây đem lại. Những lĩnh vực sử dụng thép như sản xuất ô tô, máy bay và đóng tàu thuyền sẽ phải mua nguyên liệu với giá cao hơn, trong khi người lao động trong những ngành này có thể bị mất việc làm do chi phí tăng trong khi doanh thu giảm. Các đối tác thương mại của Mỹ cũng có thể có những biện pháp trả đũa tương xứng đối với hàng xuất khẩu của Mỹ hoặc khiếu kiện lên WTO.

Các nhà sản xuất ô tô, dầu mỏ và khí đốt cùng nhiều ngành công nghiệp khác ở Mỹ đã kêu gọi Tổng thống Trump không áp đặt các rào cản thương mại mới đối với các mặt hàng kim loại nhập khẩu. Lý do mà họ đưa ra đó là các rào cản thương mại có thể đẩy giá các mặt hàng này lên cao, đồng thời kéo theo các biện pháp trả đũa thương mại gây tổn hại cho nền kinh tế Mỹ.

Như vậy, “cuộc chiến thương mại từ thép và nhôm” nếu không tránh khỏi thì có lẽ chỉ còn chờ ngày đề xuất của ông Trump… có hiệu lực.

Mỹ đang là nước nhập khẩu thép nhiều nhất thế giới. Riêng trong năm 2017, Mỹ đã nhập khẩu 26,9 triệu tấn thép.

Thanh Phương (tổng hợp)