Nga-Ukraine gặp mặt tại Minsk: Chuyện người đến trước, đến sau

Ngày 26/8 tại thủ đô Minsk, Belarus đã diễn ra cuộc gặp gỡ giữa các nguyên thủ của Liên minh thuế quan (CU), Tổng thống Ukraine và đoàn quan chức của Liên minh châu Âu (EU) - Ảnh: korrespondent.net

Tổng thống Ukraine P.Poroshenko là người có mặt tại Minsk sớm nhất. Ông kêu gọi các bên hãy đón nhận và ủng hộ các giải pháp mà ông đề xuất nhằm giúp Ukraine thoát ra khỏi cuộc khủng hoảng.

Trước khi cuộc hội đàm ba bên diễn ra, ông P.Poroshenko đã kịp hội ý với Tổng thống Belarus A.Lukashenko và Cao ủy EU phụ trách về đối ngoại C.Ashton.

Còn Tổng thống V.Putin là người cuối cùng trong số các nguyên thủ tham gia hội đàm đến Minsk.

Hé lộ những điều ít biết

Tại buổi hội đàm, sau lời giới thiệu của Tổng thống chủ nhà A. Lukashenko, ông V.Putin chủ động nêu lý do của cuộc gặp ba bên lần này. Theo đó, trước khi Ukraine ký hiệp định liên kết kinh tế với EU, nước này đã là thành viên của cộng đồng các quốc gia độc lập (SNG) và mặc nhiên được hưởng quy chế ưu đãi về thuế quan 0%. Và vì vậy, việc Ukraine ký hiệp định liên kết với EU đã trực tiếp gây ảnh hưởng và thiệt hại đến Nga và các nước thành viên trong CU.

Ông P.Poroshenko đã cố gắng giải thích việc Ukraine liên kết và hưởng quy chế ưu đãi về kinh tế của EU là bước đi cần thiết và nhằm hướng tới quá trình văn minh, hiện đại hóa…

Cũng theo Tổng thống V.Putin, vì quy chế ưu đãi thuế quan 0% nên Nga và các nước trong CU đã đầu tư vào Ukraine rất nhiều nhằm tạo dựng tại đây nguồn hàng hóa, nguồn nguyên liệu cho mình. Sau khi hiệp định liên kết với EU được ký kết, nguồn hàng từ EU chắc chắn sẽ tràn ngập tại thị trường Ukraine và sẽ làm cho hàng hóa sản xuất tại đây không thể cạnh tranh nổi. Bằng cách này hay cách khác những hàng hóa đó sẽ lại đưa sang Nga và các nước thành viên của CU. Nếu CU không có các biện pháp ngăn chặn thì thiệt hại sẽ khôn lường. Theo Tổng thống Nga, những tính toán sơ bộ cho thấy, mỗi năm LB Nga thiệt hại ước chừng 100 tỷ rup (khoảng 3 tỷ USD ) từ việc Ukraine liên kết với EU.

Các thành viên tham gia hội đàm không ai đưa ra được ý kiến gì mạnh mẽ để có thể bác lại những lập luận của Tổng thống Nga.

Đằng sau những động thái này của ông V.Putin, có thể thấy thông điệp ngầm đưa ra là, mặc dù khủng hoảng tại Ukraine đang ngày càng gia tăng và gây nên những ảnh hưởng to lớn đến nền kinh tế và an ninh của toàn thế giới nhưng đó vẫn là công việc nội bộ của Ukraine. Còn mục đích cuộc gặp tại Minsk là để hội đàm ba bên và để giải quyết những vấn đề liên quan trực tiếp đến mỗi bên, đó là Nga – Belarus – Kazakhstan – Ukraine và EU. Và ông P.Poroshenko, với tư cách nguyên thủ của Ukraine đã có những bước đi khá vội vã, làm ảnh hưởng đến lân bang. Với trách nhiệm và nghĩa vụ của mình, ông P.Poroshenko phải giải quyết những vấn đề của đất nước mình. “Nếu thấy cần sự hỗ trợ, thì chính ông P.Poroshenko và nội các của mình phải “có lời” thì khi đó chúng tôi sẽ có trách nhiệm trợ giúp đến mức tối đa trong phạm vi có thể của mình”, ông V.Putin nói.

Những động thái sau đó của ông V.Putin đã minh chứng cho thông điệp mà ông muốn gửi gắm đến các bên.

Mặc dù trước khi cuộc hội đàm ba bên diễn ra, đại diện của Văn phòng Tổng thống Ukraine đã thông báo rằng sẽ không có cuộc gặp mặt song phương giữa Tổng thống V.Putin và Tổng thống P.Poroshenko, nhưng trên thực tế vẫn có cuộc gặp gỡ và trao đổi Nga – Ukraine. Cuộc gặp kết thúc lúc 2 giờ sáng (giờ Moscow). Người đầu tiên biết được những thông tin về kết quả của cuộc gặp là Cao ủy phụ trách đối ngoại của EU C.Ashton. Bà C.Ashton chờ ông P.Poroshenko tại Sứ quán Ukraine ở Minsk.

Tổng thống Nga vẫn là người ra sau. Phát biểu trước các phóng viên, ông cho biết: “Chúng tôi (LB Nga) không thể đưa ra các điều kiện để ngừng bắn một cách chi tiết và cụ thể, để qua đó đạt được những thỏa thuận nhất định giữa Kiev, Donetsk và Lugansk. Chúng tôi chỉ có thể thúc đẩy để tạo dựng nên một môi trường tin cậy cho quá trình đàm phán mà theo tôi là rất quan trọng này”. Để đạt được tiến trình hòa bình và chấm dứt đổ máu “nước Nga sẽ làm tất cả để tiến trình này đến càng sớm càng tốt”. Trong khi cho rằng ngừng bắn và các điều kiện để ngừng bắn là công việc nội bộ của Ukraine, thì ông V.Putin cho rằng cứu trợ nhân đạo lại là công việc chung và vô cùng cấp bách. Tổng thống P.Poroshenko cũng không thể phủ nhận được rằng cứu trợ là vô cùng cấp thiết vì tình hình ở khu vực này đang trở thành thảm họa. Theo ông V.Putin, cuộc gặp gỡ với ông P.Poroshenko cũng mang ý nghĩa tích cực.

Đánh giá về các cuộc gặp gỡ đàm phán diễn ra tại Minsk, Tổng thống Belarus nhận xét: “Mặc dù quan điểm của các bên còn có những khác biệt và thậm chí là khác biệt rất đáng kể, nhưng quan trọng hơn đó là chúng ta đã cùng ngồi lại với nhau để tìm ra những thỏa hiệp và từ đó chấm dứt được xung đột”.   

Phạm Hoàng