Nhật Bản: Những hiệu quả của chính sách "Abenomics"

Theo IMF, những nỗ lực kích cầu mạnh mẽ của Thủ tướng Shinzo Abe đã mang lại một cú hích mạnh mẽ đối với tăng trưởng.

Theo IMF, những nỗ lực kích cầu mạnh mẽ của Thủ tướng Shinzo Abe đã mang lại một cú hích mạnh mẽ đối với tăng trưởng. IMF dự đoán nền kinh tế lớn thứ ba thế giới này sẽ có mức tăng trưởng 2% trong cả năm 2013 trong khi lạm phát sẽ tăng dần.

IMF đã nhắc lại sự ủng hộ mạnh mẽ đối với chương trình khôi phục kinh tế "ba mũi tên" để làm hồi sinh nền kinh tế của Nhật Bản sau hơn một thập niên trì trệ. 

IMF nhận định chính sách Abenomics, bắt đầu được triển khai từ đầu năm 2013 với một sự kết hợp chi tiêu chính phủ dựa vào nguồn vốn vay gia tăng và các biện pháp nới lỏng định lượng từ Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ), với việc thúc đẩy nền kinh tế nước này tăng trưởng 4,1% trong quý I/2013.

Theo IMF, những nỗ lực trên cũng dường như mang lại kết quả về khía cạnh thúc đẩy lạm phát, mà BOJ muốn nâng lên 2% có thể duy trì tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế nói chung. Những nỗ lực kích cầu của Nhật Bản đã làm giảm giá trị đồng yên, tăng cường xuất khẩu và nâng giá cổ phiếu trên thị trường chứng khoán Tokyo cũng như giá bất động sản. 

Theo IMF, tăng số việc làm mới, tăng tính linh hoạt hoạt của thị trường lao động, giảm bớt những quy định rườm ra trong lĩnh vực nông nghiệp và dịch vụ, đồng thời nâng cao vai trò của lĩnh vực tài chính trong việc hỗ trợ tăng trưởng, sẽ là nhân tố chủ chốt cho sự thành công của nỗ lực làm hồi sinh nền kinh tế Nhật Bản.

Tuy vậy, IMF cảnh báo rằng bên cạnh những nỗ lực kích cầu thông qua chính sách tiền tệ và tài khoá, Chính phủ Nhật Bản cần phải theo đuổi tiến trình cải cách kinh tế. 

Theo Bộ trưởng Chính sách kinh tế và tài chính Nhật Bản Akira Amari, giá cả "đã bắt đầu tăng một cách ổn định tới mức giá mục tiêu" mà Ngân hàng Nhật Bản (BOJ) công bố hồi tháng 4/2013 về mức lạm phát 2% trong vòng hai năm 2013 và 2014. Ông Amari cho rằng giá cả tăng có thể được coi như là một sự phục hồi kinh tế do tác động của tiêu dùng.

Về điều tiết vĩ mô, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) đã quyết định duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng được công bố từ tháng 4 và giữ nguyên các đánh giá về tình hình kinh tế trong nước "đang bắt đầu hồi phục vừa phải", sau khi nâng cao những đánh giá này trong 7 tháng liên tiếp.

Bên cạnh đó, BoJ đưa ra đánh giá lạc quan về những nỗ lực khắc phục tình trạng giảm phát với mục tiêu lạm phát 2% trong khoảng 2 năm. BoJ sẽ tiếp tục thực hiện các biện pháp nới lỏng tiền tệ quy mô lớn tập trung vào tăng gấp đôi cơ sở tiền tệ và tăng cường mua trái phiếu chính phủ. 

Tỷ lệ thất nghiệp của Nhật Bản là 3,9% trong tháng 6, rớt xuống dưới ngưỡng 4% trong tháng 7 lần đầu tiên trong hơn 4 năm rưỡi qua.  

Cũng theo số liệu thống kê vừa công bố, kim ngạch xuất khẩu trong 6 tháng đầu năm nay của Nhật Bản tăng 3,5% lên 32.675,9 tỷ yên. Việc  đồng yên mất giá làm tăng tính cạnh tranh cho các mặt hàng xuất khẩu của Nhật Bản và tăng giá  trị các khoản lợi tức từ nước ngoài tính theo đồng yên, nhưng đồng thời cũng đẩy chi phí nhập khẩu lên.

Nguyên nhân khiến thâm hụt thương mại lên tới 4.238,2 tỷ yên trong nửa đầu năm nay có thể là do việc tăng nhập khẩu khí đốt nhằm tái khởi động nhà máy nhiệt điện thay cho các nhà máy hạt nhân ngay sau sự cố hạt nhân ở Fukushima vào tháng 3/2011.  

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính Nhật Bản cho biết số  nợ của Chính phủ Trung ương nước này lần  đầu tiên đã vượt mức 1 triệu tỷ yên (tương đương 10.300 tỷ USD) và dự kiến đến cuối tháng 3/2014 sẽ lên tới 1.107,1 triệu tỷ yên, do Chính phủ đã phát hành một lượng lớn trái phiếu mới để lấy kinh phí cho các dự án công với quy mô lớn trong ngân sách ban đầu của tài khóa này nhằm thúc đẩy nền kinh tế.

Đối với các doanh nghiệp, chương trình Abenomics của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đang góp phần làm đầy ngân quỹ của các nhà sản xuất từ công ty Toyota cho đến Sony. Chính sách của ông Abe nhằm kết thúc 15 năm giảm phát thông qua chính sách nới lỏng tiền tệ và kích thích tài chính đã giúp các nhà sản xuất hưởng lợi với việc tháng trước, đồng yên giảm 5% so với đồng USD và khoảng 20% trong 12 tháng qua, giúp gia tăng nguồn thu từ nước ngoài. Toyota, nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới, có thể vượt quá mục tiêu thu nhập ròng năm tài chính của mình khoảng 21%, theo ước tính trung bình của 23 nhà phân tích do Bloomberg khảo sát. 

"Giải pháp mà ông Abe đưa ra thực sự có tác dụng", Ichiro Takamatsu, một nhà  quản lý quỹ tại Tokyo Bayview Asset Management, cho biết. "Các công ty nhiều khả năng sẽ báo cáo doanh số cao đạt được do việc đồng yên yếu" 

Theo đánh giá của các tổ chức kinh tế quốc tế, kế hoạch của Nhật Bản tăng thuế tiêu dùng từ năm tới là một giải pháp chủ chốt nhằm cải thiện tình hình tài chính./. 

Nguyễn Chiến