Tổng thống Zimbabwe từ chức sau gần 4 thập kỷ cầm quyền

Tổng thống Zimbabwe Robert Mugabe ngày 21/11 tuyên bố từ chức

Trong phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Zimbabwe Jacob Mudenda thông báo Tổng thống Mugabe đã từ chức trong bức thư gửi đến Quốc hội đồng thời dừng tiến trình luận tội.

"Tôi, Robert Gabriel Mugabe, căn cứ vào điều 96 Hiến pháp Zimbabwe, nay chính thức xin từ chức... với hiệu lực tức thì", Chủ tịch Quốc hội Jacob Mudenda hôm nay đọc thư của ông Mugabe trước Hạ viện, theo AFP.

"Quyết định từ chức của tôi là tự nguyện. Điều này bắt nguồn từ mối quan tâm của tôi với phúc lợi của nhân dân Zimbabwe và mong muốn của tôi về việc bảo đảm một cuộc chuyển giao quyền lực suôn sẻ, hoà bình, không bạo lực, làm nền tảng cho an ninh quốc gia, hoà bình và ổn định", ông Mugabe cho biết trong thư.

Trước đó, trong một cuộc bỏ phiếu, 230 nghị sĩ của đảng Zanu-PF cầm quyền trong tổng số 260 nghị sĩ Quốc hội Zimbabwe đã thông qua kiến nghị luận tội tổng thống, trong khi hàng nghìn người dân Zimbabwe cũng tập trung trước Quốc hội để biểu tình yêu cầu ông Mugabe từ chức.

Trong suốt thời gian qua, các nghị sĩ khắp cả nước đã kêu gọi ông Mugabe từ chức sau khi quân đội Zimbabwe nắm quyền kiểm soát.

Hai tuần trước, quyết định của Tổng thống Mugabe cách chức Phó Tổng thống Emmerson Mnangagwa đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của Tư lệnh quân đội Constantino Chiwenga và châm ngòi cho cuộc khủng hoảng chính trị tại quốc gia châu Phi này.

Đêm 14/11, quân đội nước này đã tiến hành các hoạt động quân sự nhằm truy lùng "những phần tử tội phạm" xung quanh ông Mugabe, giành quyền kiểm soát các cơ quan nhà nước và các phương tiện truyền thông, đồng thời quản thúc Tổng thống Mugabe và vợ Grace Mugabe tại khu “Nhà Xanh” ở thủ đô Harare.

AP dẫn lời một quan chức đảng cầm quyền cho hay Phó Tổng thống mới bị sa thải Mnangagwa sẽ làm Tổng thống trong vòng 48 giờ tới, sau khi ông Mugabe từ chức. Lovemore Matuke, quan chức cấp cao đảng cầm quyền, tiết lộ ông Mnangagwa, người bỏ trốn khỏi Zimbabwe sau khi bị sa thải, "đang ở không xa nơi này".

Ông Mugabe giữ chức tổng thống kể từ khi Zimbabwe giành độc lập khỏi Anh năm 1980.

Sau khi ông Mugabe từ chức, Thủ tướng Anh Theresa May hôm nay tuyên bố người dân Zimbabwe đã cho thấy họ muốn "các cuộc bầu cử tự do, công bằng và cơ hội tái thiết nền kinh tế đất nước dưới một chính phủ hợp pháp". Bà May cho rằng Anh là "người bạn lâu năm nhất của Zimbabwe" và sẽ "giúp nước này tiến tới một tương lai tươi sáng hơn mà họ xứng đáng được hưởng".

Ngày 21/11, Mỹ đã kêu gọi tiến hành các cuộc bầu cử tự do và công bằng, cũng như sự tôn trọng kiên định với nguyên tắc luật pháp ở Zimbabwe, sau khi Washington gọi quyết định từ chức Tổng thống Zimbabwe của ông Robert Mugabe là "thời khắc lịch sử".

Trong một thông báo, Đại sứ quán Mỹ ở Harare nhấn mạnh: "Tối nay đánh dấu một thời khắc lịch sử đối với Zimbabwe. Dù chính phủ nước này có thiết lập thỏa thuận ngắn hạn nào, con đường phía trước phải dẫn tới những cuộc bầu cử tự do, công bằng và toàn diện".

An Bình