Điều trị thành công cho bệnh nhi nhỏ tuổi nhất mắc bệnh tim phức tạp

Ảnh: VGP/Hiền Minh

Bệnh nhi được chuyển sang Bệnh viện Nhi Trung ương trong tình trạng nguy kịch; phải thở máy, liên tục xuất hiện các cơn tím tái, tụt huyết áp và mạch chậm. Các bác sĩ thường xuyên phải cấp cứu tình trạng ngừng tuần hoàn. Trẻ phải sử dụng phối hợp nhiều thuốc vận mạch liều cao nhưng tình trạng không cải thiện. Trẻ được chẩn đoán dị tật tim bẩm sinh là tứ chứng Fallot có kèm theo tình trạng tăng áp lực động mạch phổi và ống động mạch đã đóng.

Tuy nhiên, diễn biến của trẻ không giống với những trường hợp được chẩn đoán là tứ chứng Fallot thông thường. Bệnh nhi suy hô hấp ngay sau sinh (thông thường bệnh nhân Fallot phải sau 6-9 tháng tuổi mới phẫu thuật), có dị tật ở tim, hẹp mạch vành phổi, thuỳ phải dày, thường xuyên tim đập chậm, đặc biệt, trẻ còn bị tăng áp động mạch phổi vô căn. Các bác sĩ dự đoán quá trình phẫu thuật cũng như hồi sức sau phẫu thuật của bệnh nhi là đặc biệt phức tạp. Có thể sẽ gặp những hội chứng sau phẫu thuật như phù mao mạch...

Sau khi tiến hành hội chẩn cấp cứu cho bệnh nhi, các bác sĩ của Trung tâm Tim mạch trẻ em (Bệnh viện Nhi Trung ương) đã quyết định mổ cấp cứu nhằm sửa chữa và đưa giải phẫu trái tim của bệnh nhi trở về bình thường, đồng thời phải điều trị tình trạng tăng áp động mạch phổi vô căn từ thời kỳ bào thai hiếm gặp. 

Ca mổ bắt đầu từ 2h sáng 14/5 khi trẻ được 15 giờ tuổi và trải qua 5 giờ phẫu thuật liên tục, với nhiều diễn biến phức tạp trong mổ. Đúng như lo ngại của các bác sĩ về vấn đề hồi sức sau phẫu thuật, vì trẻ quá non, diễn biến sau mổ của trẻ xấu dần đi theo từng giờ, từng phút do tình trạng tăng áp lực động mạch phổi. Trẻ được các bác sỹ hồi sức tích cực, cho thở máy với khí NO để giảm áp lực động mạch phổi nhưng không hiệu quả. 

TS.Bs Cao Việt Tùng, Trưởng khoa Điều trị tích cực sau mổ cùng ê kíp hội chẩn đã đưa ra quyết định sử dụng biện pháp trao đổi ô xy qua màng ngoài cơ thể (ECMO) nhằm hỗ trợ cho tuần hoàn và hô hấp cho bệnh nhân. Đồng thời tiến hành thông tim chẩn đoán đánh giá giải phẫu động mạch phổi và loại trừ các căn nguyên gây tăng áp lực động mạch phổi khác.

Sau 4 ngày liên tục sử dụng ECMO, tình trạng trẻ cải thiện rõ rệt, đã được cai và rút ECMO nhưng vẫn phải để hở ngực do huyết động chưa thực sự ổn định, kèm theo tình trạng phù toàn thân và thoát dịch qua mô kẽ. Sau 8 ngày sau phẫu thuật, trẻ được đóng ngực và được tiếp tục hồi sức tích cực trong 18 ngày do tình trạng suy thận, suy tim...  

Hiện sức khỏe của bệnh nhi đã ổn định và sắp được xuất viện. Ảnh: VGP/Hiền Minh

Sau quá trình hồi sức tích cực và trải qua rất nhiều khó khăn vất vả, hiện cháu bé đã được rút máy thở, tự thở tốt với tình trạng ổn định và chuẩn bị được ra viện trong niềm vui mừng của gia đình và các bác sĩ.

Kết quả siêu âm tim của cháu trước khi ra viện cho thấy tim của cháu H. hoạt động giống tim bình thường và áp lực động mạch phổi đã trở về bình thường. 

TS.BS Nguyễn Lý Thịnh Trường, Giám đốc trung tâm Tim mạch trẻ em cho biết, tứ chứng Fallot là một khuyết tật nghiêm trọng của quả tim, xuất hiện ngay từ thời kỳ bào thai. Phần lớn các trường hợp mắc tổn thương tim bẩm sinh này sẽ cần phẫu thuật khi trẻ được 6-9 tháng tuổi, rất hiếm khi cần phải phẫu thuật từ trong thời kỳ sơ sinh.  

Đối với những trường hợp tứ chứng Fallot có tình trạng tăng áp lực động mạch phổi (vô căn hoặc tăng áp động mạch phổi từ trong bào thai) ngay sau sinh là rất hiếm gặp, đe doạ tính mạng ngay sau khi ra đời, cần phải phẫu thuật và can thiệp hồi sức khẩn cấp. Kể cả khi phẫu thuật thành công thì tỷ lệ tử vong cũng rất cao do quá trình hồi sức rất phức tạp và nặng nề, đòi hỏi các bác sĩ hồi sức cần có kiến thức chuyên sâu về chuyên ngành hồi sức tim mạch cũng như hồi sức sau mổ.

Thành công này đánh dấu cột mốc đây là bệnh nhi sơ sinh nhỏ tuổi nhất ngay sau khi ra đời có tổn thương nặng nề, phức tạp về tim mạch được điều trị thành công tại Bệnh viện Nhi Trung ương.

Hiền Minh