Lần đầu tiên công bố hướng dẫn cấp quốc gia về thực hành dược lâm sàng

Bìa cuốn Hướng dẫn thực hành dược lâm sàng cho dược sĩ trong một số bệnh không lây nhiễm. Ảnh: VGP/Hiền Minh

Tài liệu cung cấp cho các dược sĩ lâm sàng những hướng dẫn về thực hành thuốc cũng như các kiến ​​thức về thuốc trong 3 bệnh lý được chú trọng trong chiến lược quốc gia phòng chống các bệnh không lây nhiễm giai đoạn 2015-2025, gồm: đái tháo đường, tim mạch, ung thư, nhằm thúc đẩy sử dụng thuốc hợp lý, nâng cao chất lượng điều trị, giảm chi phí y tế và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Dược lâm sàng là hoạt động thực hành thuộc lĩnh vực khoa học sức khỏe, trong đó dược sĩ thực hiện vai trò tư vấn về thuốc cho thầy thuốc, giúp tối ưu hóa phác đồ điều trị; đồng thời thực hiện vai trò cung cấp thông tin, tư vấn, hướng dẫn sử dụng thuốc an toàn, hợp lý, hiệu quả cho cán bộ y tế và cho người bệnh. Do đó, việc nâng cao năng lực thực hành dược lâm sàng rất quan trọng tại các bệnh viện cũng như với dược sĩ theo đuổi chuyên ngành này.

PGS.TS. Lương Ngọc Khuê vinh danh các thành viên trong Ban thẩm định tài liệu Hướng dẫn thực hành dược lâm sàng. Ảnh: VGP/Hiền Minh

PGS.TS. Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng cục Quản lý khám chữa bệnh cho biết, tại Việt Nam, Bộ Y tế đã ban hành những văn bản hướng dẫn thực hiện hoạt động dược lâm sàng trong bệnh viện. Tuy nhiên, việc ứng dụng dược lâm sàng của nước ta vẫn còn nhỏ lẻ, chưa đồng bộ nên chưa phát huy được hiệu quả tối đa. Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là thiếu những tài liệu tra cứu chuyên biệt, hệ thống hoá cho thực hành dược lâm sàng.

Theo khảo sát tại 462 bệnh viện ở 57 tỉnh, năm 2018, chỉ có 35,9% triển khai hoạt động dược lâm sàng một cách thường quy chỉ đạt 35,9%; 40% các câu trả lời cho biết các hoạt động phối hợp với nhân viên y tế khác đạt mức thỉnh thoảng trở lên. Dược sĩ tại nhiều bệnh viện chưa được đào tạo chuyên sâu về kiến thức thực hành dược lâm sàng. Tài liệu tra cứu chuyên biệt cho thực hành dược lâm sàng chưa được hệ thống hoá. Một số dược sĩ chưa được đào tạo chuyên môn hóa theo từng chuyên khoa.

Chính vì vậy, tài liệu “Hướng dẫn thực hành Dược lâm sàng cho dược sĩ trong một số bệnh không lây nhiễm” được kỳ vọng sẽ đáp ứng được nhu cầu tiếp cận các kiến thức về thực hành dược lâm sàng chuẩn xác, khoa học, dễ áp dụng về các bệnh lý không lây nhiễm nổi cộm nhất hiện nay. Đồng thời cung cấp cho ngành dược lâm sàng tài liệu chuyên khoa tin cậy, đồng thời góp phần lấp đầy những khoảng trống của hoạt động dược lâm sàng tại Việt Nam.

Đây là một hợp phần quan trọng trong chương trình quốc gia “Nâng cao năng lực thực hành dược lâm sàng cho dược sĩ trong một số bệnh không lây nhiễm” giai đoạn 2018 – 2023 của Bộ Y tế.

Tài liệu này do 38 thành viên, chuyên gia đến từ 2 trường đại học, 17 bệnh viện và 5 hiệp hội trên cả nước xây dựng.Tài liệu cũng được tham khảo từ 157 tài liệu nước ngoài và được kiểm duyệt chặt chẽ qua 3 vòng gồm: Ban soạn thảo, ban phản biện và ban thẩm định, với 12 vòng kiểm duyệt và gần 1.000 ý kiến đóng góp từ các chuyên gia nhằm đảm bảo cao nhất về chất lượng nội dung.

Chia sẻ về việc công bố tài liệu này, GS.TS. Mai Trọng Khoa, nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai cho biết quá trình thẩm định luôn chú trọng đến tính cân bằng và kết nối chặt chẽ, lấy bệnh nhân làm trung tâm trong phức hợp: dược sĩ - bác sĩ - điều dưỡng-trường đại học-các hiệp hội. Cục Quản lý khám chữa bệnh cũng yêu cầu rất gắt gao đối với tiêu chí thực tế, dễ áp dụng. Do vậy, việc đội ngũ bác sĩ tham gia cho ý kiến là rất cần thiết để các thực hành dược lâm sàng từ dược sĩ mang lại sẽ giúp ích thiết thực cho hoạt động điều trị.

Theo ông Lương Ngọc Khuê, đây là tài liệu đầu tiên và có tính pháp lý về thực hành dược lâm sàng, được xây dựng bởi các nhà chuyên môn và những nhà thực hành lâm sàng đầu ngành trên khắp 3 miền đất nước nên nội dung khá phù hợp thực tiễn và tính chất vùng miền. Từ việc giúp tra cứu một cách nhanh chóng về chẩn đoán và điều trị, chỉnh liều cho các đối tượng đặc biệt, được thể hiện dưới dạng lưu đồ và bảng biểu đến các hoạt động dược lâm sàng được phân theo tuyến bệnh viện phù hợp với quy mô và nguồn lực của mỗi tuyến. Ngoài ra, tài liệu cũng có đánh giá về tương tác thuốc và các phản ứng có hại. Tài liệu này cũng cung cấp các biểu mẫu để ứng dụng trong việc phỏng vấn khai thác tiền sử bệnh nhân, lập kế hoạch, theo dõi và đánh giá điều trị.

Hiền Minh