Thí điểm tiêm vaccine viêm gan B cho trẻ sơ sinh tại nhà

Thời gian vàng để phòng bệnh viêm gan B là tiêm mũi vaccine viêm gan B trong vòng 24 giờ sau sinh cho trẻ. Ảnh: VGP/Hiền Minh

Trao đổi với phóng viên, TS Đặng Thị Thanh Huyền, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết, năm 2017, tỷ lệ tiêm vaccine viêm gan B cho trẻ trong vòng 24 giờ sau sinh đã tăng lên 74%, năm 2016, tỷ lệ này chỉ đạt 68%. Các tỉnh có tỷ lệ trẻ được tiêm vaccine viêm gan B trong 24 giờ sau sinh tăng cao như Hải Phòng, tăng từ 43% lên 70%, Điện Biên tăng từ 35,5% lên 55%.

Trước đó, tỷ lệ trẻ sơ sinh được tiêm vaccine viêm gan B giảm đáng kể do một số vụ liên quan đến trẻ sơ sinh tử vong sau tiêm vaccine này. Tuy nhiên, nguyên nhân của một số vụ việc này đã được xác định do trùng lặp bệnh ngẫu nhiên ở trẻ sơ sinh chứ không phải do vaccine.

Các chuyên gia y tế khuyến cáo, thời điểm vàng tiêm phòng bệnh viêm gan B cho trẻ là trong vòng 24 giờ đầu sau sinh. Sau đó, trẻ được tiêm 3 mũi vaccine này đầy đủ theo lịch tiêm tiếp theo thì tỷ lệ miễn dịch hơn 90%, đặc biệt là giảm đáng kể tỷ lệ bệnh truyền từ mẹ sang con.

Năm 2018, Chương trình tiêm chủng mở rộng sẽ thực hiện tiêm vaccine viêm gan B cho trẻ sơ sinh tại nhà. Việc tiêm vaccine viêm gan B cho trẻ sơ sinh tại nhà dự kiến chỉ thực hiện tại các tỉnh miền núi, vùng sâu vùng xa, với mục tiêu để tất cả trẻ sơ sinh đều có cơ hội được tiếp cận vaccine phòng bệnh viêm gan B.

Trước mắt, năm 2018, Chương trình tiêm chủng mở rộng sẽ thí điểm tại một huyện ở tỉnh Lào Cai.

Bà Dương Thị Hồng, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết, việc tiêm vaccine viêm gan B tại nhà cho trẻ sơ sinh sẽ không phải do y tế thôn bản thực hiện, mà có sự tham gia, hỗ trợ của trạm y tế xã, Trung tâm y tế huyện và bệnh viện tỉnh trong việc khám sàng lọc cho trẻ trước khi tiêm phòng.

“Chương trình này nhằm tiếp cận nhóm đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu vùng xa và sẽ được triển khai thí điểm như một điểm tiêm chủng lưu động, ít nhất có 2 người sẽ đến từng gia đình để vận động  tiêm chủng cho từng trẻ sơ sinh. Nếu hiệu quả tốt, chương trình sẽ nhân rộng”, bà Hồng cho biết.

Giải pháp phòng bệnh sởi và ho gà ở trẻ chưa đến tuổi tiêm chủng

Liên quan đến tỷ lệ trẻ mắc sởi và ho gà trước độ tuổi tiêm phòng gia tăng, TS Đặng Thị Thanh Huyền cho biết, một vài năm gần đây, với bệnh ho gà, trẻ dưới 2 tháng tuổi (chưa đến tuổi tiêm vaccine ho gà) mắc bệnh tăng tới 30%, bệnh sởi ở trẻ dưới 9 tháng tuổi tăng 20%. Nguyên nhân là do miễn dịch từ người mẹ không cao nên trẻ dễ mắc bệnh.

Tuy nhiên, để phòng bệnh sởi cho trẻ dưới 9 tháng tuổi, TS Huyền cho biết, thời gian tới, Viện sẽ đề xuất Bộ Y tế cho phép tiêm vaccine sởi cho trẻ từ 6-8 tháng tuổi tại các vùng nguy cơ cao, khi có dịch.

Với trường hợp phụ nữ có thai, nếu được tiêm vaccine ho gà, con sinh ra sẽ có kháng thể cao hơn. Tuy nhiên, ở Việt Nam hiện nay chưa tiêm vaccine này cho phụ nữ mang thai.

Hiện, vaccine phòng bệnh ho gà được khuyến cáo tiêm cho lứa tuổi từ 6 - 64 tuổi và phụ nữ mang thai 20 tuần. Tại Mỹ, từ năm 2011 cũng khuyến cáo tất cả phụ nữ có thai nếu chưa tiêm phòng bạch hầu - ho gà - uốn ván trước đó nên được tiêm vaccine ở giai đoạn sau tuần thứ 20 của thai kỳ để truyền kháng thể đến thai nhi/trẻ sơ sinh.

Theo bà Dương Thị Hồng, Viện vệ sinh dịch tễ Trung tương cũng đã thực hiện một nghiên cứu đánh giá tính sinh miễn dịch của vaccine bạch hầu - ho gà - uốn ván ở phụ nữ mang thai tại tỉnh Hà Nam trong giai đoạn từ tháng 2/2012 - 3/2014. Kết quả cho thấy vaccine là an toàn. Tất cả trẻ em sinh ra đều khỏe mạnh và phát triển bình thường. Hiện, Chương trình tiêm chủng mở rộng đã có đề xuất với Bộ Y tế xem xét chỉ định này với phụ nữ có thai.

Viện vệ sinh dịch tễ Trung ương cũng cho biết, từ quý 3/2018, nước ta sẽ đưa thêm vaccine bại liệt tiêm (IPV) cho trẻ 5 tháng tuổi. Trước đó, dự kiến vaccine này sẽ được triển khai quy mô nhỏ tại 4 tỉnh của 4 khu vực trên cả nước.

Thúy Hà