Viêm gan virus: Nguy hiểm nhưng có thể phòng tránh

Viêm phòng vaccine viêm gan B trong vòng 24 giờ sau khi sinh là cách tốt nhất để phòng bệnh

5 loại viêm gan virus và mức độ nguy hiểm

Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, người nhiễm virus viêm gan cấp tính thường không có triệu chứng hoặc có thể biểu hiện không rõ ràng. Những trường hợp nặng có thể gây ra suy gan cấp, hoặc diễn biến kéo dài, dẫn đến viêm gan mạn tính, xơ gan và ung thư gan.

Có 5 loại viêm gan virus, trong đó viêm gan virus B và C lây truyền qua đường máu và dịch thể, tương tự với đường lây truyền HIV; viêm gan virus D chỉ lây truyền khi có mặt viêm gan B và có đường lây truyền tương tự. Viêm gan virus A và E lây qua đường tiêu hóa - miệng do thức ăn, nước uống và thực hành vệ sinh không đầy đủ.

Trong 5 loại virus viêm gan, virus viêm gan B và C có ảnh hưởng đến sức khỏe con người nhiều nhất, là nguyên nhân gây ung thư gan hàng đầu. Ước tính có khoảng 57% các trường hợp xơ gan và 78% trường hợp ung thư gan tiên phát do nhiễm virus viêm gan B và C.

Theo số liệu của WHO năm 2016, trên toàn thế giới hiện có trên 240 triệu người nhiễm virus viêm gan B mạn tính và khoảng 130-150 triệu trường hợp nhiễm virus viêm gan C mạn tính. Hằng năm có khoảng 1,4 triệu trường hợp tử vong có liên quan đến bệnh viêm gan virus (chiếm khoảng 2,7% tổng số các trường hợp tử vong).

Theo kết quả điều tra gánh nặng bệnh tật toàn cầu năm 2013, nguyên nhân có liên quan đến virus viêm gan đứng hàng thứ 7 trong số các nguyên nhân gây tử vong nhiều nhất.

Người tiêm chích ma túy dễ bị nhiễm cả hai loại virus viêm gan B và virus viêm gan C do tình trạng dùng chung bơm kim tiêm. Ước tính khoảng 10 triệu người nhiễm virus viêm gan C trong số 16 triệu người tiêm chích ma túy.

Việt Nam là nước có tỉ lệ nhiễm virus viêm gan cao

Theo đánh giá của Bộ Y tế, Việt Nam là một trong những nước có tỉ lệ nhiễm virus viêm gan B và viêm gan C cao trong quần thể dân cư nói chung và chịu hậu quả nặng nề do nhiễm virus viêm gan gây nên.

Kết quả nghiên cứu tại Việt Nam cho thấy, tỉ lệ nhiễm virus viêm gan của một số nhóm dân cư từ 6-20% đối với virus viêm gan B và khoảng 0,2-4% với virus viêm gan C, đồng thời cũng đã ghi nhận các trường hợp nhiễm virus viêm gan A, D, E trong số các bệnh nhân viêm gan nhập viện.

Trong số những người hiến máu lần đầu ở tuổi từ 18-60, tỉ lệ người khỏe mạnh mang virus viêm gan B thay đổi theo từng địa phương, vùng, miền và dao động từ 15-25%.

Tình hình nhiễm virus viêm gan B ở nhóm người khỏe mạnh và phụ nữ có thai tại Việt Nam cũng có tỉ lệ từ 10-20%. Đây là yếu tố quan trọng gây nhiễm virus viêm gan B ở trẻ em qua lây truyền mẹ con trong quá trình chuyển dạ đẻ và là nguyên nhân chính gây viêm gan mạn tính ở trẻ em.

Như vậy, nhiễm virus viêm gan, đặc biệt là virus viêm gan B và viêm gan C đang diễn biến một cách âm thầm, nhưng là vấn đề lớn đối với sức khỏe người dân Việt Nam hiện nay, tiềm ẩn nhiều nguy cơ biến chứng và gây tử vong.

Bệnh có thể dự phòng và điều trị được

Bệnh viêm gan, đặc biệt là viêm gan virus B và C có thể dự phòng và điều trị được, vì thế nếu không may mắc bệnh, bạn không nên quá lo lắng.

Theo khuyến cáo của WHO, chiến lược phối hợp điều trị và dự phòng có thể loại trừ viêm gan virus B và C như là mối đe dọa với sức khỏe cộng đồng vào năm 2030.

Các biện pháp dự phòng lây nhiễm viêm gan virus B và C bao gồm tiêm vaccine viêm gan B trong vòng 24h đầu sau sinh, kiểm soát nhiễm khuẩn trong các cơ sở y tế và can thiệp giảm tác hại.

Đối với trẻ em ở khu vực có tỉ lệ nhiễm virus viêm gan B cao như Việt Nam, WHO khuyến cáo tất cả trẻ em nên được tiêm phòng vaccine viêm gan B trong vòng 24 giờ sau khi sinh và các liều sau đó theo lịch tiêm chủng.

Theo WHO, năm 2016 tỉ lệ bao phủ vaccine viêm gan B trên toàn cầu đạt 83%, tuy nhiên tỉ lệ tiêm vaccine viêm gan B liều sơ sinh (trong vòng 24 giờ đầu) mới chỉ đạt 39%. Tại Việt Nam, độ bao phủ vaccine viêm gan B năm 2015 đạt tới trên 95% và tỉ lệ tiêm mũi sau sinh đạt 65%. Tuy nhiên, việc tiếp cận với các thuốc này vẫn còn hạn chế do chi phí điều trị hiện còn cao so với khả năng chi trả của nhiều người bệnh.

Hiện nay chưa có vaccine dự phòng cho viêm gan C, tuy nhiên viêm gan C có thể được chữa khỏi nhờ các thuốc mới có tác dụng trực tiếp lên virus viêm gan C. Tỉ lệ khỏi bệnh có thể lên tới trên 90%.

Hà Anh