Phát triển ngân hàng số cần đi kèm dịch vụ bảo đảm an ninh đồng bộ

Đó là một nội dung được lãnh đạo ngành ngân hàng, chuyên gia và các doanh nghiệp công nghệ trao đổi tại Hội thảo “Bước tiến mới trong ngành tài chính-ngân hàng trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư” (CMCN 4.0) được tổ chức trong khuôn khổ sự kiện “Diễn đàn cấp cao và Triển lãm quốc tế về Công nghiệp 4.0 - Industry 4.0 Summit 2018” do Chính phủ và Ban Kinh tế Trung ương đồng chủ trì tổ chức chiều 13/7.

Nhiều ý kiến đóng góp của các chuyên gia nhà quản lý tại Hội thảo.Ảnh:VGP/Huy Thắng

Ông Ngô Văn Tuấn, Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương cho biết, là lĩnh vực luôn tiên phong trong ứng dụng công nghệ thông tin với nhiều dự án hiện đại hóa và có môi trường thuận lợi từ quá trình hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, ngành tài chính-ngân hàng đang đứng trước những cơ hội lớn để chủ động tham gia cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Với quy mô dân số hiện đứng thứ 13 thế giới và dự báo sẽ đạt 100 triệu người vào năm 2025, tỉ lệ sử dụng điện thoại thông minh có kết nối internet năm 2017 theo nghiên cứu lên tới 55% cao hơn mức bình quân 44% trên thế giới, Việt Nam được đánh giá có một trong những quốc gia có  điều kiện thuận lợi để phát triển, hiện đại hóa nhanh chóng lĩnh vực tài chính-ngân hàng, tận dụng triệt để những thành quả của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Đại diện ngành ngân hàng, Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Kim Anh cho rằng, công nghệ thành tựu CMCN 4.0 và sự đổi mới, sáng tạo của cuộc cách mạng này đem lại những lợi ích to lớn tiềm tàng đối với các tổ chức ngân hàng-tài chính bằng cách bổ khuyết hoặc giải quyết tính thiếu hiệu quả trong sản phẩm, dịch vụ tài chính hiện hành như giới hạn về thời gian, địa điểm giao dịch, điểm tiếp xúc khách hàng theo kênh vật lý, quy trình, thủ tục giao dịch phức tạp.

Khi áp dụng thành tựu của CMCN 4.0,  sẽ xuất hiện nhiều ngân hàng số. Đây là mô hình kinh doanh, quản trị, điều hành ngân hàng trên nền tảng số, có tiềm năng giúp các ngân hàng thích ứng tốt và phát triển bền vững trong kỷ nguyên số, đem lại lợi ích to lớn cho ngân hàng về tăng doanh thu, giảm chi phí, nâng cao hiệu quả hoạt động, tăng sự gắn kết với khách hàng, đồng thời đem lại lợi ích thiết thực cho khách hàng cá nhân và doanh nghiệp sử dụng dịch vụ.  

Ngân hàng số là mô hình ngân hàng có nhiều điểm khác biệt và có lợi thế cạnh tranh so với mô hình ngân hàng truyền thống như: tất cả các kênh giao tiếp với khách hàng được thực hiện trực tuyến thông qua các thiết bị di động với một giao diện phong phú, trực quan và gắn kết, tạo sự gắn bó với khách hàng; ngân hàng số thực sự sẽ thích nghi với mô hình hoạt động số hóa để cung cấp nhiều sản phẩm tài chính mới, như là thanh toán di động, thị trường tài trợ vốn, cho vay ngang hàng, tín dụng vi mô...; vận hành hiệu quả thông qua tự động hóa quy trình giúp tiết kiệm chi phí, với tốc độ xử lý nhanh và đảm bảo hiệu quả hoạt động. Qua đó, các ngân hàng có thể bắt kịp tốc độ thay đổi của khách hàng và thị trường…

“Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội, lợi ích mở ra từ CMCN 4.0, ngành ngân hàng-tài chính cũng đồng thời phải đối mặt với những thách thức không nhỏ, trong đó trước tiên là vấn đề khuôn khổ pháp lý cho hoạt động ngân hàng-tài chính thích ứng với bối cảnh CMCN 4.0; với các tổ chức ngân hàng-tài chính, đó là yêu cầu phải nhanh chóng chuyển đổi mô hình quản trị điều hành, mô hình kinh doanh, cấu trúc lại sản phẩm, dịch vụ, cơ chế hữu hiệu trong phòng ngừa rủi ro an ninh mạng và bảo vệ bí mật thông tin khách hàng trong kỷ nguyên số”, ông Nguyễn Kim Anh lưu ý.

Nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và gia tăng trải nghiệm khách hàng, một số ngân hàng Việt Nam đã và đang bắt đầu quá trình chuyển đổi số hướng tới một ngân hàng số đích thực; triển khai cung ứng một số dịch vụ ngân hàng đổi mới, sáng tạo như: Ngân hàng TPBank với dịch vụ ngân hàng tự động LiveBank, VPbank với ứng dụng ngân hàng số Timo, Vietcombank với không gian giao dịch công nghệ số Digital Lab, Vietinbank với Corebank thế hệ mới-hiệu suất cao, tích hợp đa dịch vụ và kho dữ liệu doanh nghiệp (EDW) hiện đại, MB với ứng dụng trợ lý ảo ChatBot phục vụ khách hàng 24x7 trên mạng xã hội; OCB triển khai chiến lược chuyển đổi ngân hàng số, đưa ra mô hình ngân hàng đa kênh đồng nhất, Techcombank với ứng dụng tư vấn tài chính tự động TCWealth, có thể tư vấn, cung ứng dịch vụ tài chính phù hợp với nhu cầu riêng biệt của từng khách hàng.

Trong bối cảnh mới này, người tiêu dùng sẽ là nhóm đối tượng được lợi hơn cả từ những đổi mới sáng tạo trong ngành dịch vụ tài chính. Họ được hưởng nhiều lợi ích hơn như giảm chi phí giao dịch; giao dịch thuận tiện đa kênh, mọi lúc mọi nơi và có được sự lựa chọn phong phú về sản phẩm, dịch vụ từ rất nhiều nhà cung ứng dịch vụ tài chính. Hơn nữa, đổi mới sáng tạo trên nền tảng công nghệ số sẽ đóng vai trò quan trọng trong công cuộc phổ cập tài chính bằng việc tăng cường đưa dịch vụ tài chính tới những người dân vốn trước đây chưa có tài khoản ngân hàng, khó khăn trong việc tiếp cận các dịch vụ tài chính.

Về việc hợp tác với các Fintech (công ty kết hợp công nghệ trong hoạt động tài chính), ông Nguyễn Kim Anh cho biết, các ngân hàng Việt Nam đã chủ động tăng cường hợp tác với các tổ chức Fintech cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán được NHNN cấp phép để tận dụng mô hình kinh doanh tinh gọn, hướng tới trải nghiệm khách hàng và sự đổi mới, sáng tạo của Fintech kết hợp với khuôn khổ quản lý rủi ro vững mạnh, cơ sở khách hàng rộng lớn của các ngân hàng để tạo ra sức mạnh tổng hợp trong cung ứng dịch vụ.

Điều này tạo bước phát triển mới của ngành ngân hàng - tài chính Việt Nam, đem lại lợi ích thiết thực về giảm chi phí, tăng tiện ích cho khách hàng và góp phần đắc lực phổ cập tài chính địa bàn nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Đến nay, đã có tới hàng triệu khách hàng khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa được tiếp cận dịch vụ tài chính qua ứng dụng thanh toán-chuyển tiền di động tiện lợi của một số doanh nghiệp trung gian thanh toán nổi bật; hàng triệu khách hàng năng động, đam mê phong cách sống số nay có thể tự mình dễ dàng thực hiện giao dịch thanh toán bán lẻ hàng ngày như mua vé xem phim, trả taxi, trả tiền điện-nước-viễn thông-học phí, chuyển tiền liên ngân hàng giá trị nhỏ hay truy cập tức thời 24/7 tới các dịch vụ, tiện ích ngân hàng-tài chính từ chính chiếc điện thoại thông minh thân thuộc mà không cần đến chi nhánh, quầy giao dịch ngân hàng hay ATM để thực hiện giao dịch.

Phó Thống đốc Nguyễn Kim Anh cũng chia sẻ, NHNN nhận thức rõ tiềm năng, cơ hội mở ra cho thị trường Việt Nam từ phát triển ngân hàng số và hoạt động hợp tác Fintech, Ngân hàng Nhà nước thời gian qua đã chủ động cụ thể hóa các nhiệm vụ theo Chỉ thị số 16/CT-TTg ngày 4/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường năng lực tiếp cận cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Trong đó, tập trung vào hoàn thiện hành lang pháp lý hỗ trợ cho hoạt động thanh toán, hệ thống thanh toán, đảm bảo an toàn, bảo mật trong hoạt động ngân hàng; tăng cường đầu tư nâng cấp hạ tầng CNTT, hệ thống thanh toán liên ngân hàng quốc gia; tăng cường công tác truyền thông và nghiên cứu khoa học về ứng dụng công nghệ thành tựu CMCN 4.0 trong ngành ngân hàng.

Đáng chú ý, NHNN cũng ban hành Quyết định số 328/QĐ-NHNN ngày 16/3/2017 thành lập Ban Chỉ đạo về Fintech trong lĩnh vực ngân hàng để triển khai một số hoạt động, nhiệm vụ nhằm góp phần hoàn thiện hệ sinh thái Fintech, tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp Fintech tại Việt Nam phát triển; tìm kiếm các giải pháp Fintech sáng tạo…

Tại Hội thảo, đại diện các ngân hàng, doanh nghiệp hoạt động thanh toán đã đưa ra nhiều báo cáo, góp ý như: “Tiềm năng và ứng dụng của Blockchain tại Việt Nam” của Công ty CP Thanh toán Quốc gia Việt Nam;  “Phòng thủ chủ động cho không gian mạng trong các dịch vụ tài chính” của Chuyên gia tư vấn, CA Technologies khu vực Châu Á - Thái Bình Dương & Nhật Bản…

Các nội dung gắn với cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư trong lĩnh vực tài chính ngân hàng cũng được trình bày và thảo luận như: Ứng dụng blockchain vào thanh toán không dùng tiền mặt; quản lý dữ liệu các dịch vụ tài chính và vấn đề bảo mật gắn với chuỗi giá trị mới ngành tài chính ngân hàng trên internet ứng dụng qua điện thoại di động; hệ sinh thái mới cho thanh toán không dùng tiền mặt và những thách thức trong quá trình chuyển đổi số; sự thích ứng của ngành tài chính - ngân hàng trong cung cấp các dịch vụ trước sự biến đổi nhanh chóng của phương thức sản xuất, tiêu dùng; sự thay đổi của các dịch vụ ngân hàng trực tuyến và mối quan hệ giữa ngân hàng và fintechs; trí tuệ nhân tạo tác động đến quản trị, nhân sự, phương thức cung cấp dịch vụ…

Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương Ngô Văn Tuấn cho biết, Bộ Chính trị đã giao Ban Kinh tế Trung ương chủ trì phối hợp với các ban, bộ ngành xây dựng Đề án quốc gia về: “Chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 của Việt Nam” dự kiến sẽ được hoàn thành vào Quý IV/2018. Các ý kiến đưa ra tại Hội thảo lần này cũng như tại diễn đàn cấp cao “Tầm nhìn và chiến lược đột phá trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư” sẽ được tổng hợp trong quá trình xây dựng Đề án quan trọng này.

Huy Thắng