Muốn nông nghiệp phát triển bền vững, phải liên kết

 

Hệ thống siêu thị Co.opmart là một một trong những hệ thống siêu thị tiêu thụ nhiều sản phẩm nông sản chất lượng qua kết nối cung cầu hàng hóa. Ảnh: VGP/Lê Anh

Đây nhận định của các chuyên gia ngành nông nghiệp tại Hội thảo về thực trạng và giải pháp phát triển các mô hình tổ chức sản xuất và tiêu thụ nông sản an toàn chất lượng cao, diễn ra ngày 27/12 tại TPHCM.

Chỉ có 20% nông hộ đạt quy mô trang trại sản xuất đạt chuẩn

Ông Lê Đức Thịnh, Phó Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và phát triển nông thôn (Bộ NN&PTNT) cho rằng Việt Nam là một trong những nước XK nông sản hàng đầu thế giới, tuy nhiên lại có vị trí rất thấp trong các nhà XK hàng đầu về giá trị nông sản bán ra.

Trong khi đó, tại thị trường trong nước, sản suất nông sản cũng luôn gặp phải các vấn đề về tiêu thụ dư thừa, bấp bênh, được mùa mất giá, nhiểu sản phẩm không đạt tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm, không rõ nguồn gốc xuất xứ…

Nguyên nhân, theo ông Lê Đức Thịnh, là do năng lực sản xuất của nông dân còn hạn chế, khả năng liên kết giữa các hộ sản xuất còn thấp, sản xuất nhỏ lẻ, phân tán. Hiện mới chỉ có khoảng 20% nông hộ đạt quy mô trang trại sản xuất theo các tiêu chuẩn kĩ thuật.

Theo Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam, trong bối cảnh ngành nông nghiệp ngày càng hội nhập sâu rộng, việc bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm không chỉ lấy lại niềm tin của người tiêu dùng mà còn nâng cao khả năng cạnh tranh của nông sản Việt trên thị trường trong nước và thế giới.

Việc đẩy mạnh liên kết sản xuất và tiêu thụ sẽ giúp cho các doanh nghiệp (DN) tiếp cận các hộ sản xuất nông sản an toàn, hình thành các chuỗi sản xuất, cung ứng nông sản thực phẩm an toàn, đồng thời giải quyết được vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm và bảo vệ môi trường trong sản xuất nông nghiệp.

Bên cạnh đó, cần tăng cường liên kết, trong đó liên kết giữa nông dân và nông dân trong các tổ chức của mình để không chỉ tăng về quy mô mà còn đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng, số lượng của nhà phân phối. Cùng với đó, phải hợp tác xây dựng chuỗi sản phẩm nông sản an toàn, đẩy mạnh chương trình kết nối xanh hướng tới nền nông nghiệp sạch, bền vững, kết nối người sản xuất với người sản xuất, người sản xuất với hợp tác xã, hợp tác xã với DN để tìm ra chuỗi giá trị theo tiêu chuẩn, quy chuẩn để phát triển bền vững.

Liên kết để tìm đầu ra, cân bằng cung-cầu

Một số hợp tác xã cho biết mặc dù các đơn vị sản xuất theo tiêu chuẩn thực hành nông nghiệp tốt (VietGAP) nhưng việc tiêu thụ sản phẩm còn nhiều khó khăn do việc liên kết và kết nối với các đơn vị phân phối còn hạn chế hoặc tiêu thụ với số lượng ít.

Theo lý giải của các đơn vị thu mua, DN bán sản phẩm theo nhu cầu thị trường, trong khi sản xuất của bà con nông dân lại theo mùa vụ, có những thời điểm cung vượt cầu. Bên cạnh đó, nhiều khi người bán nói sản xuất theo các tiêu chuẩn an toàn, như VietGAP, nhưng khi đưa hàng vào kiểm tra nhanh trước khi đưa vào hệ thống tiêu thụ thì lại chưa đạt được theo chất lượng yêu cầu.

Chính vì vậy, ông Nguyễn Hồng Sơn, Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT) cho rằng để sản phẩm có đầu ra tốt, các nhà sản xuất nên có sự thương thuyết dựa trên các cam kết với nhà phân phối về sản xuất và giám sát chất lượng. Đồng thời, có sự thỏa thuận và cam kết giữa nhà sản xuất và nhà phân phối đối với quy trình sản xuất sản phẩm để tạo đầu ra tốt cho sản phẩm nông sản sạch.

Lê Anh