Tìm hướng xuất khẩu nông, thủy sản thời điểm khó khăn

Quang cảnh hội nghị. Ảnh: moit.gov.vn

Tại Hội nghị bàn giải pháp tháo gỡ khó khăn, đẩy mạnh xuất khẩu (XK) nhóm hàng nông sản, thuỷ sản do Bộ Công Thương vừa tổ chức tại Hà Nội, bà Dương Phương Thảo, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương cho biết trong 4 tháng đầu năm, kim ngạch XK nhóm hàng nông, lâm, thuỷ sản ước đạt 8,5 tỷ USD, giảm 5,1% so với cùng kỳ năm 2014. Trong đó, giá trị XK các mặt hàng nông sản chính ước đạt 4,5 tỷ USD, giảm 5,1%; giá trị XK thủy sản ước đạt 1,9 tỷ USD, giảm 15%.

Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh, tình hình XK nhóm hàng này trong quý I có diễn biến bất thường, kết quả tăng trưởng không đạt được chỉ tiêu đề ra.

Nguyên nhân của tình trạng này là do năm 2014 XK đạt đến ngưỡng, vì thế sản lượng XK đầu năm 2015 khó có thể tăng thêm được. Ngoài ra, trong khi nông sản nói chung có hiện tượng dư thừa về nguồn cung thì áp lực cạnh tranh từ các nước XK khác cũng ngày càng tăng cao.

Ông Nguyễn Thế Năng, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam cho biết, thị trường XK gạo giảm sâu một phần là do những thị trường lớn của gạo Việt Nam như Indonesia, Philippines đang hướng dần đến tự chủ về lương thực.

Sản phẩm gạo trắng của Việt Nam tuy năng suất cao nhưng hiện chưa đáp ứng được nhu cầu của thị trường châu Phi nên lượng XK vào thị trường này giảm sút. Đại diện Hiệp hội Lương thực Việt Nam cho rằng cần phải xác định lại các thị trường trọng tâm và đẩy mạnh các mặt hàng gạo đang là thế mạnh của Việt Nam.

Về vấn đề này, ông Trần Tuấn Anh cho biết thị trường gạo thế giới có phân khúc rất rõ. Vì vậy, hiệp hội ngành hàng, DN, các cơ quan chức năng cần tập trung nghiên cứu kỹ để đánh giá lại sản xuất, đánh giá lại thị trường để không bị phụ thuộc quá nhiều vào một thị trường, dẫn đến thiếu ổn định trong XK. Đồng thời, thúc đẩy tìm kiếm, mở rộng thị trường, đưa ra những định hướng trong quy hoạch, trong sản xuất nhằm đảm bảo XK ổn định trong năm 2015 và trong những năm tiếp theo.

Cụ thể, tỷ giá đồng USD tăng mạnh so với các đồng tiền khác (như Euro, yên Nhật) nên các nhà nhập khẩu liên tục đề nghị đàm phán giảm giá. Trong khi đó, giá thành sản xuất trong nước và nhập khẩu nguyên liệu không giảm. Các kết quả rà soát thuế chống bán phá giá cũng như việc khôi phục sản xuất ở một số nước xuất khẩu lớn như Ấn Độ, Thái Lan cũng gây ra khó khăn không nhỏ cho XK thủy sản của Việt Nam.

Theo ông Nguyễn Hoài Nam, để tháo gỡ khó khăn, đẩy mạnh XK thì cần tiếp tục đẩy mạnh xúc tiến thương mại, tìm kiếm thị trường mới, tránh dàn trải, đồng thời đẩy mạnh, phối hợp với các tham tán thương mại, thương vụ của Việt Nam nhằm có thêm thông tin về thị trường XK.

Mặc dù XK mặt hàng rau quả tăng trong 4 tháng, nhưng ông Lê Văn Ánh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Rau quả Việt Nam cũng đề nghị cần phải đẩy mạnh xúc tiến thương mại, tránh tập trung XK sản phẩm sang một thị trường nhất định.

Tại Hội nghị này, các hiệp hội ngành hàng, đại diện các DN nông sản, thủy sản như chè, cà phê, cao su cũng đề xuất nhiều ý kiến nhằm tháo gỡ khó khăn cho DN xuất khẩu như giảm thiểu thời gian thông quan sản phẩm, các thủ tục về xuất xứ, tiêu chuẩn chất lượng, giảm lãi suất cho DN, v.v…

Thứ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết thời gian tới Bộ Công Thương sẽ tiếp tục rà soát, đánh giá, báo cáo Chính phủ, đồng thời phối hợp với Bộ NN&PTNT thực hiện Nghị quyết 19 của Chính phủ hướng tới tạo điều kiện thuận lợi về thủ tục XK nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp XK.

PV