Xây dựng lộ trình thực hiện cấm bán lẻ thuốc lá

Ảnh minh họa

Việt Nam vẫn tồn tại thị trường truyền thống bán lẻ thuốc lá đã ăn sâu vào thói quen người tiêu dùng. Vì vậy, mục đích chính của điều luật này là hạn chế trẻ vị thành niên mua, sử dụng thuốc lá lẻ, chiếm tới 29% tổng doanh thu giao dịch bán thuốc lá hiện nay.

Tuy nhiên, khảo sát thực tế tại một số doanh nghiệp thuốc lá cho thấy việc tiêu thụ thuốc lá bao nhỏ (có số điếu ít hơn 20) góp phần làm giảm việc tiêu thụ thuốc lá lậu “duy trì sản xuất trong nước để đáp ứng nhu cầu thị trường đồng thời để hạn chế nhập lậu sản phẩm thuốc lá” trong Quyết định số 88/2007/QĐ-TTg của Thủ Tướng phê duyệt Chiến lược tổng thể ngành công nghiệp thuốc lá Việt Nam đến năm 2010 và tầm nhìn năm 2020.

Cụ thể, khảo sát của Công ty AC Nielsen đối với loại thuốc lá bao nhỏ từ 6-12 điếu của Tổng Công ty Công nghiệp Sài Gòn đưa ra thị trường tiêu thụ từ năm 2008 đến nay đã góp phần làm giảm tỷ lệ người hút thuốc lá nhập lậu điếu lẻ từ 17-19%, đồng thời từng bước giảm tỷ lệ bán lẻ thuốc lá theo điếu.

Kinh nghiệm của nhiều nước khác trên thế giới cho thấy sáng kiến sử dụng các bao thuốc lá nhỏ đã thành công trong việc chuyển những người mua thuốc lá lẻ theo điếu sang mua bao gói thuốc lá và giảm tình trạng buôn bán thuốc lá bất hợp pháp. Chẳng hạn, sáng kiến sử dụng bao thuốc lá 5 điếu được khởi xướng vào năm 2004 tại Lima (thủ đô của Peru). Sau 5 năm ra mắt, bao thuốc lá loại 5 điếu đã góp phần làm giảm mạnh tỷ lệ bán thuốc lá lẻ theo điếu tại Lima từ 57% xuống còn 8% và trên toàn quốc từ 73% xuống còn 48%.

Do vậy, một số doanh nghiệp thuốc lá kiến nghị cơ quan quản lý cân nhắc lộ trình áp dụng quy định về số lượng điếu thuốc lá đóng gói trong 1 bao tùy thuộc vào điều kiện kinh tế xã hội, cũng như sự chuyển biến của thị trường, thói quen tiêu dùng và hiệu quả của công tác phòng chống thuốc lá lậu trong thời gian tới.

Ngọc Diệp