Thủ tướng yêu cầu NHNN giải trình 6 vấn đề

Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng Tổ trưởng Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ làm việc với NHNN. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Ngày 18/7, Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng, Tổ trưởng Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ dẫn đầu đoàn kiểm tra Ngân hàng Nhà nước (NHNN) về tình hình thực hiện các nhiệm vụ được Chính phủ, Thủ tướng giao và các giải pháp góp phần bảo đảm mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2017.

Phát biểu mở đầu buổi kiểm tra, Tổ trưởng Tổ công tác Mai Tiến Dũng cho biết: Thủ tướng đã giao Tổ công tác kiểm tra các bộ, cơ quan, địa phương về các giải pháp thực hiện mục tiêu tăng trưởng GDP 6,7% năm 2017 trong điều kiện có nhiều thuận lợi nhưng thách thức cũng rất lớn.

NHNN là đơn vị thứ 28 mà Tổ công tác kiểm tra và là đơn vị thứ 4 được kiểm tra, đôn đốc mục tiêu tăng trưởng.

Tín dụng không nên “chảy” vào một số 'đại gia'

Thông qua Tổ công tác, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc truyền đạt 6 vấn đề mà NHNN cần giải trình, đưa ra các giải pháp thực hiện tốt nhất. “Chúng ta làm tốt nhiều việc, nhưng môt số việc cần quan tâm chỉ đạo toàn diện hơn, giải pháp mạnh hơn”, Tổ trưởng Tổ công tác Mai Tiến Dũng phát biểu.

Vấn đề thứ nhất là tăng trưởng tín dụng và hạ lãi suất. Đây là vấn đề rất quan trọng với mục tiêu tăng trưởng tín dụng cả năm từ 18-20%. Tại Hội nghị Chính phủ với các địa phương gần đây, Thủ tướng có đặt vấn đề là làm sao tín dụng này không nên chảy vào một số "đại gia" mà phải chảy vào doanh nghiệp (DN) khởi nghiệp, DN sản xuất kinh doanh, tức là chảy vào đầu tư sản xuất, cơ sở hạ tầng, tạo điều kiện hỗ trợ cho DN. Năm 2016, cả nước có 110.000 DN thành lập mới, 6 tháng đầu năm có xấp xỉ 60.000 DN mới, nhưng số DN dừng hoạt động, đóng cửa cũng nhiều do các nguyên nhân như khó khăn về tiếp cận tín dụng, đất đai, chính sách…

Nghị quyết phiên họp Chính phủ đã giao NHNN chỉ đạo các ngân hàng thương mại phấn đấu giảm lãi suất từ 0,5-1%.

“Tính toán phác thảo, dư nợ tín dụng của Việt Nam khoảng trên 5 triệu tỷ đồng, nếu giảm lãi suất 1% thì các DN dành được 50.000 tỷ đồng, cứ tính 5 đồng vốn 1 đồng lãi thì chúng ta đã có 10.000 tỷ đồng, riêng tiền thuế thu nhập DN đã có 2.000 tỷ đồng và giúp tăng 0,25% GDP. Hay nợ công trong nước hiện khoảng 1 triệu tỷ đồng, nếu giảm lãi suất 1% thì tiết kiệm từ ngân sách khoảng 10.000 tỷ đồng”, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng phát biểu.

Vấn đề thứ hai là xử lý nợ xấu. Muốn hạ lãi suất thì phải xử lý nợ xấu, nhưng không thể trong một chốc một lát. NHNN phải có giải pháp thực hiện sớm, thực hiện tốt Nghị quyết về xử lý nợ xấu đã được Quốc hội thông qua, bảo đảm đúng tinh thần Nghị quyết, có hướng dẫn cụ thể các tổ chức tín dụng từ việc bán tài sản bảo đảm, bán nợ xấu… “Không xử lý nợ xấu không thể hạ lãi suất”, Tổ trưởng Mai Tiến Dũng nhấn mạnh.

Vấn đề thứ ba, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cho biết được “Thủ tướng nhắc đi nhắc lại 3 lần” là NHNN nghiên cứu giải pháp huy động nguồn lực rất lớn trong dân. “Làm sao huy động được nguồn lực USD đang nằm trong dân; thay vì gửi với lãi suất 0% thì làm sao huy động nguồn lực này, hòa vào các nguồn lực khác cho đầu tư. NHNN có chủ trương quyết liệt là chống đô la hóa, nhưng trong điều kiện có thể kiểm soát thì làm sao huy động được nguồn lực này. Chúng ta vẫn phải mua trái phiếu quốc tế với lãi suất trên 4%, vậy huy động trong dân thế nào”, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng phát biểu.

Vấn đề thứ tư là vấn đề sở hữu chéo. Sau khi NHNN ban hành Thông tư 36 thì việc sở hữu chéo được kiểm soát tốt hơn, nhưng không phải không còn. Ví dụ trước thời điểm Thông tư 36 có hiệu lực, Vietcombank sở hữu 9,8% cổ phần MBB, 8,2% Eximbank, 5,26% SaigonBank và 4,6% OCB, thì đến thời điểm này Vietcombank vẫn đang nắm hơn 7,16% cổ phần MBB, 8,19% Eximbank, 5,07% OCB và 4,3% Saigonbank. Cần tiếp tục thực hiện nghiêm túc Thông tư 36, đây là giải pháp căn cơ.

Thứ năm, NHNN cần tiếp tục quan tâm tới một số lĩnh vực. Qua tiếp xúc thì một số DN đang rất khó khăn với các thủ tục liên quan tới tài sản trên diện tích đất thuê. “Thống đốc tính toán thế nào để tạo thuận lợi cho DN, dù đất thuê nhưng tài sản trên đất làm sao có thể thế chấp để vay vốn”, Bộ trưởng nói. Mặt khác, liên quan tới Nghị định 67, tại Khánh Hòa có 17/54 trường hợp đủ điều kiện vay vốn đóng tàu nhưng ngân hàng không cho vay, ở Thanh Hóa cũng có một số trường hợp. Đồng thời chú ý triển khai gói tín dụng 100.000 tỷ đồng cho nông nghiệp công nghệ cao, không sử dụng ngân sách mà NHNN chỉ đạo các ngân hàng thương mại dành gói tín dụng này với lãi suất thấp hơn thông thường.

Thứ sáu, Thủ tướng lưu ý NHNN phải tăng cường bảo đảm an toàn thông tin, an toàn cho người gửi tiền. “Chúng ta đang khuyến khích người dân thay vì sử dụng tiền mặt thì sử dụng các hình thức khác, nên việc bảo đảm an toàn là rất quan trọng, nếu không sẽ ảnh hưởng tới lòng tin”, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nói.

Theo Thống đốc Lê Minh Hưng, đây đều là những vấn đề rất quan trọng và trong thời gian tới, NHNN sẽ chỉ đạo quyết liệt để triển khai.

Đánh giá cao điều hành của NHNN

Theo Tổ trưởng Tổ công tác, từ khi Chính phủ mới thành lập tới nay, đặc biệt là 6 tháng đầu năm nay, NHNN tổ chức thực hiện nghiêm túc các chủ trương của Đảng, Quốc hội, Chính phủ.

Từ đầu năm 2016 tới nay, Chính phủ, Thủ tướng đã giao NHNN 477 nhiệm vụ, so với các bộ, cơ quan thì không phải là nhiều, nhưng các nhiệm vụ rất quan trọng. Đến nay, NHNN đã hoàn thành 397 nhiệm vụ (359 nhiệm vụ trong hạn và 38 nhiệm vụ quá hạn). Còn 80 nhiệm vụ chưa hoàn thành, gồm 75 nhiệm vụ trong hạn và 5 nhiệm vụ quá hạn. Đề nghị Thống đốc phải giải trình để báo cáo tại phiên họp Chính phủ tới đây.

Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Cũng theo Tổ trưởng Tổ công tác, trong 6 tháng đầu năm, việc điều hành chính sách tiền tệ đã chủ động, linh hoạt, thành công, thể hiện ở mặt bằng lãi suất, tỷ giá ổn định, tăng trưởng tín dụng hợp lý, hướng dòng vốn vào sản xuất kinh doanh được chú trọng hơn.

Cụ thể là đã kiểm soát lạm phát, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, mặc dù tăng trưởng GDP trong 6 tháng chỉ đạt 5,73% nhưng các chỉ tiêu vĩ mô bảo đảm rất tốt, nhiều chỉ tiêu tăng trưởng rất khá so với cùng kỳ 2016. Mặt bằng lãi suất cho vay ổn định hơn, có thời điểm giảm nhẹ. Tỷ giá ổn định, nhất là lòng tin thị trường vào đồng Việt Nam, góp phần tạo môi trường kinh doanh ổn định. Tăng trưởng tín dụng khá tốt so với 8 năm gần đây, tổng phương tiện thanh toán tăng 6,28%, huy động tín dụng tăng 7,43% so với cùng kỳ.

Về mục tiêu tăng trưởng, NHNN đã có giải pháp mạnh là hướng dòng vốn vào sản xuất kinh doanh, khởi nghiệp, đầu tư hạ tầng. NHNN cũng tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng trong tái cơ cấu các tổ chức tín dụng, xử lý nợ xấu, kỷ luật kỷ cương, an toàn hệ thống…

Hà Chính