Thủ tướng dự Hội thảo quốc tế về toán học và làm việc với Viện Toán học Việt Nam

Dẫn câu nói của nhà khoa học Galilei “Toán học là ngôn ngữ viết lên vũ trụ. Phát triển toán là một tiền đề để phát triển nền khoa học”, Thủ tướng cho rằng, chưa bao giờ toán học lại phát triển mạnh mẽ và có nhiều ứng dụng sâu sắc như ngày nay và khẳng định: Đảng, Nhà nước luôn quan tâm thúc đẩy phát triển ngành toán học và các tài năng toán học Việt Nam.

Bày tỏ ấn tượng về các đóng góp khoa học của GS. Hoàng Tụy, Thủ tướng khẳng định GS. Hoàng Tụy là nhà toán học tiêu biểu của Việt Nam, là tấm gương cống hiến lao động sáng tạo. Cùng với GS. Lê Văn Thiêm, ông là một trong hai người tiên phong xây dựng ngành toán học Việt Nam. Ông đã có những đóng góp quan trọng trong việc thành lập ngành toán học Việt Nam, đưa toán học Việt Nam tham gia các kỳ thi Olympic toán quốc tế. Năm 1964 ông đã phát minh ra phương pháp lát cắt Tụy và được coi là mốc đầu tiên đánh dấu sự ra đời của một chuyên ngành toán học mới, lý thuyết tối ưu toàn cục. Hơn 100 công trình khoa học của Giáo sư được đăng trên các tạp chí uy tín quốc tế về nhiều lĩnh vực khác nhau của toán học. Cuốn sách tối ưu toàn cục tiếp cận xác định mà Giáo sư viết chung với GS. Reiner Horst được đánh giá là cuốn “kinh thánh” của chuyên ngành tối ưu toàn cục.

Với cương vị là Viện trưởng Viện Toán học, ông đã dẫn dắt Viện phát triển, khẳng định vai trò trụ cột trong nền toán học Việt Nam và uy tín quốc tế. Năm 1994, Viện Toán học đã được Viện Hàn lâm Khoa học Thế giới thứ 3 công nhận là trung tâm xuất sắc của các nước đang phát triển. Tháng 8/2017, Việt Nam và UNESCO đã ký thỏa thuận thành lập Trung tâm quốc tế đào tạo và nghiên cứu toán học với Viện Toán học là cơ quan bảo trợ hỗ trợ về chuyên môn.

Ghi nhận những đóng góp to lớn của ông đối với nền khoa học, GS. Hoàng Tụy đã vinh dự được Đảng, Nhà nước tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học kỹ thuật đợt 1 năm 1996. Giáo sư cũng là người đầu tiên nhận được Giải thưởng Constantin Caratheodory năm 2011 do Đại hội Quốc tế tối ưu toàn cục đề xướng vì những đóng góp tiên phong về nền tảng cho lĩnh vực này.

Thủ tướng chia sẻ, dân tộc Việt Nam thời nào cũng có những nhân tài kiệt suất và tin tưởng rằng với tư chất thông minh, ý chí phấn đấu và lòng tự hào dân tộc, chúng ta sẽ có thêm nhiều nhà khoa học, nhiều nhân tài làm rạng rỡ cho Tổ quốc như GS. Hoàng Tụy.

Nhân dịp này, Thủ tướng mong thế hệ trẻ Việt Nam tự tin, dấn thân vào khoa học, dũng cảm, bền bỉ, đương đầu với những thách thức, khó khăn để học tập, nghiên cứu, sáng tạo, phục vụ thiết thực vào công cuộc phát triển đất nước. Thủ tướng khẳng định Chính phủ sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho thế hệ trẻ, cho các nhà khoa học, cho Viện Toán học phát huy khả năng và trí tuệ của mình, vươn tới những đỉnh cao mới khoa học, đóng góp ngày càng nhiều cho sự nghiệp xây dựng đất nước.

Trước đông đảo các nhà toán học Việt Nam và quốc tế, Thủ tướng đề nghị tích cực hơn nữa nghiên cứu phát triển toán ứng dụng trong các lĩnh vực mà nền kinh tế Việt Nam đang rất cần, rất thiếu, nhất là ứng dụng công nghệ, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả của nền kinh tế cũng như chất lượng cuộc sống của người dân.

* Cũng trong buổi sáng 14/12, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã làm việc với Viện Toán học Việt Nam.

Tại cuộc làm việc, GS. Hoàng Tụy, nguyên Viện trưởng Viện Toán học bày tỏ cảm ơn Thủ tướng quan tâm đến toán học Việt Nam. Giáo sư góp ý, trong bối cảnh cạnh tranh quốc tế ngày càng quyết liệt, nếu Nhà nước không có chính sách tiếp tục thúc đẩy sự phát triển của các ngành khoa học nói chung, ngành toán nói riêng thì chúng ta sẽ bị tụt hậu.

Ghi nhận ý kiến của các nhà toán học và lãnh đạo một số bộ, ngành, Thủ tướng bày tỏ và đánh giá cao sự phát triển của Viện Toán học thời gian qua, mặc dù thành lập không phải là lâu đời nhất, nhưng Viện Toán đã có những bông hoa đẹp cho đất nước và cho cả thế giới, là tấm gương cho lớp trẻ noi theo; khẳng đinh: “Đảng, Nhà nước luôn quan tâm, tạo mọi điều kiện cho các đồng chí và Thủ tướng hôm nay đến đây cũng tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho Viện Toán học”.

Nhất trí với ý kiến của GS. Hoàng Tụy, Thủ tướng cho rằng, khoa học công nghệ phải hội nhập, phải cạnh tranh với các nước trên thế giới và đặc biệt trong khu vực. Nếu chúng ta không đặt vấn đề cạnh tranh, sánh vai thì chúng ta tụt hậu, nhất là một số lĩnh vực quan trọng như toán học. Chúng ta còn nhiều khó khăn, còn có hạn chế trong hoạt động, nhất là cơ chế, kết quả nghiên cứu ứng dụng… thì chúng ta phải khắc phục cho được để vững bước tiến lên. Khắc phục cho được việc thu hút đào tạo lực lượng cán bộ tương xứng cả về số lượng và chất lượng, có khả năng thực hiện các nghiên cứu ứng dụng toán học đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội.

Thủ tướng đề nghị Viện Toán học tiếp tục nghiên cứu đổi mới mô hình phát triển theo hướng hội nhập, hiệu quả. Trong đó, các lĩnh vực nghiên cứu gắn với chuyển giao kiến thức cho xã hội, đặc biệt là toán ứng dụng đối với phát triển một số lĩnh vực ở Việt Nam. Nhấn mạnh việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong sản xuất và đời sống, nâng cao năng suất lao động, Thủ tướng đặt hàng cho Viện Toán học thực hiện mục tiêu quan trọng này.

Đồng ý với một số kiến nghị của Viện Toán học, Thủ tướng đề nghị các bộ, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ cho Viện Toán học phát triển hơn nữa. “Phải nhìn vị trí vai trò của toán học Việt Nam trong phát triển để chúng ta có cơ chế, chính sách thuận lợi nhất cho Viện Toán, không để thể chế, quy định đã cũ, lạc hậu, làm chậm sự phát triển của một cơ quan nghiên cứu, đào tạo quan trọng này”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Đối với kiến nghị của Viện về cấp học bổng tiệm cận mức học bổng quốc tế cho các học viên trong nước và quốc tế theo học tại Trung tâm quốc tế đào tạo và nghiên cứu toán học, Thủ tướng đồng ý về chủ trương với tinh thần khuyến khích, động viên những sinh viên giỏi theo đuổi lĩnh vực này.

Về vấn đề biên chế cho Trung tâm này, Thủ tướng ủng hộ việc tăng thêm một số biên chế, nhất là các nhà toán học trẻ tuổi, tài năng, và lưu ý với những người giỏi, tài năng thì không khắt khe vấn đề biên chế. Bên cạnh đó, Thủ tướng cũng đồng ý với kiến nghị hỗ trợ kinh phí hoạt động khoa học cho cán bộ có trình độ cao./.